Nha Long
I. MỞ BÀI
- Dẫn dắt: Trong xã hội hiện đại, mâu thuẫn, va chạm giữa con người với nhau trở nên ngày càng phổ biến, từ đời sống thường nhật đến các mối quan hệ lớn lao như chính trị, văn hóa.
- Giới thiệu vấn đề: Có ý kiến cho rằng: “Phải chăng mọi sự va chạm thường bắt nguồn từ cái ‘tôi’ và sự đổ vỡ cũng bắt đầu từ đó?”
- Nêu vấn đề: Đây là một câu hỏi sâu sắc, đặt ra cho chúng ta một cách nhìn phản tư về bản thân, về cái “tôi” và vai trò của nó trong quan hệ xã hội.
II. THÂN BÀI
1. Giải thích ý kiến
- “Cái tôi”: là biểu hiện của bản ngã, cá tính, quan điểm, ý thức cá nhân, lòng tự tôn và cả sự vị kỷ.
- “Va chạm”: là sự xung đột, bất đồng trong suy nghĩ, cảm xúc, hành động giữa người với người.
- “Sự đổ vỡ”: là hậu quả của những va chạm không được giải quyết, dẫn đến rạn nứt tình cảm, chia rẽ, thù ghét, hoặc thất bại trong hợp tác.
- → Ý kiến khẳng định rằng chính cái “tôi” quá lớn, quá cứng nhắc là nguyên nhân gây nên xung đột và đổ vỡ trong nhiều mối quan hệ.
2. Phân tích – chứng minh
a. Cái "tôi" khi bị thổi phồng sẽ gây ra va chạm
- Khi ai cũng muốn mình đúng, muốn khẳng định bản thân, không sẵn sàng lắng nghe, dễ dẫn đến tranh cãi, mâu thuẫn.
- Ví dụ: Trong một cuộc tranh luận, nếu ai cũng giữ khư khư ý kiến mình mà không chịu nhìn nhận quan điểm khác, xung đột là điều tất yếu.
- Trong gia đình, một người quá đề cao ý kiến cá nhân mà xem nhẹ cảm xúc người thân sẽ dễ gây tổn thương, lạnh nhạt.
b. Cái “tôi” ích kỷ và không kiểm soát gây ra sự đổ vỡ
- Khi va chạm không được giải quyết bằng sự bao dung mà bằng sự cố chấp, tự ái, thì mối quan hệ sẽ rạn nứt.
- Sự đổ vỡ trong tình bạn, tình yêu hay công việc đều thường bắt nguồn từ sự thiếu lắng nghe, thiếu thấu cảm – biểu hiện của một cái “tôi” vị kỷ.
- Dẫn chứng: Trong văn học, Truyện Kiều có nhân vật Từ Hải – cái “tôi” kiêu hùng nhưng không biết nghe lời can ngăn, dẫn đến cái chết bi tráng.
c. Cái "tôi" tích cực có thể giúp tránh va chạm và đổ vỡ
- Không phải cái “tôi” nào cũng xấu. Cái tôi bản lĩnh, biết mình biết người sẽ tạo nên cá tính riêng mà vẫn hòa hợp được với cộng đồng.
- Cái “tôi” cần có nhưng phải đi cùng với sự thấu hiểu, lắng nghe, nhường nhịn và đối thoại.
- Dẫn chứng: Hồ Chí Minh là người có “cái tôi lớn” về lý tưởng, nhưng luôn biết hạ mình, bao dung, và mềm mỏng trong giao tiếp, tạo nên hình mẫu lãnh đạo đáng kính.
3. Mở rộng – phản biện
- Không phải mọi va chạm đều bắt nguồn từ cái “tôi”. Có những va chạm bắt nguồn từ khách quan như áp lực công việc, hoàn cảnh sống, thiếu hiểu biết,…
- Tuy nhiên, chính cái “tôi” sẽ quyết định cách ta phản ứng: có biến mâu thuẫn thành hiểu lầm và đổ vỡ hay không.
4. Bài học nhận thức và hành động
- Học cách điều tiết cái “tôi” – biết lúc nào cần khẳng định, lúc nào cần lắng nghe.
- Rèn luyện kỹ năng giao tiếp, kiểm soát cảm xúc, giải quyết mâu thuẫn bằng đối thoại và tôn trọng lẫn nhau.
- Thấu hiểu người khác là cách để giảm va chạm và tránh đổ vỡ.
- Đề cao sự tử tế, bao dung, khiêm nhường trong các mối quan hệ.
III. KẾT BÀI
- Khẳng định lại vấn đề: Cái “tôi” là nguyên nhân sâu xa dẫn đến nhiều va chạm và đổ vỡ nếu không được kiểm soát.
- Mỗi người cần học cách nhìn lại chính mình, điều tiết bản ngã để sống hài hòa, biết thấu cảm, biết chia sẻ, từ đó giữ gìn và nuôi dưỡng những mối quan hệ bền vững trong cuộc sống.