"Hiểu văn học - hiểu chính mình." Bằng trải nghiệm văn học của bản thân, anh/ chị hãy làm sáng tỏ ý kiến trên.

Văn chương nghệ thuật nói chung và thơ ca nói riêng luôn có sức mạnh kì diệu đối với tâm hồn con người. Nó không chỉ giúp chúng ta cảm nhận được cái đẹp của cuộc sống mà còn góp phần định hướng cho hành động của mỗi cá nhân. Bàn về vai trò của văn học, có ý kiến cho rằng "Hiểu văn học - Hiểu cuộc đời". Ý kiến này đã khẳng định khả năng phản ánh hiện thực của văn học.

"Văn học là tấm gương phản ánh chân thực hiện thực đời sống". Nhận định này hoàn toàn đúng đắn bởi văn học ra đời trong hiện thực đời sống nên nó sẽ phản ánh lại hiện thực đó để phục vụ mục đích sáng tạo. Hiện thực ấy có thể là thiên nhiên, con người hay xã hội... Tất cả đều được nhà văn khám phá, miêu tả dưới góc nhìn chủ quan của mình. Từ đó, tác phẩm văn học mang đến cho độc giả những tri thức phong phú về cuộc sống. Chẳng hạn như khi đọc "Truyện Kiều", ta biết được xã hội phong kiến thối nát, bất công; qua "Chinh phụ ngâm" ta hiểu được nỗi đau khổ của người phụ nữ phải xa chồng; "Lão Hạc" giúp ta thấu hiểu số phận người nông dân nghèo khổ trước Cách mạng tháng Tám,... Như vậy, văn học đã cung cấp cho chúng ta kho tàng tri thức khổng lồ về thế giới xung quanh.

Bên cạnh đó, văn học còn có chức năng giáo dục, bồi dưỡng tâm hồn con người. Những trang viết không chỉ tái hiện lại hiện thực cuộc sống mà còn gửi gắm bài học sâu sắc từ đó. Nhà thơ Tố Hữu từng nói: "Văn học không chỉ là văn chương mà thực chất là cuộc đời. Văn học sẽ không là gì cả nếu không vì cuộc đời mà có". Cuộc đời ở đây bao gồm cả cảnh vật thiên nhiên, con người và xã hội. Khi đọc các tác phẩm văn học, chúng ta sẽ rút ra được những bài học quý giá về cách làm người, về lẽ sống sao cho có ích cho xã hội. Chẳng hạn như qua truyện ngắn "Lão Hạc", ngoài việc hiểu được số phận bi thảm của người nông dân, ta còn học được đức tính cần cù, giàu lòng tự trọng và hết mực thương con của lão Hạc. Hay khi đọc "Cô bé bán diêm", ta thấy được sự thờ ơ, vô tâm của xã hội đối với những số phận bất hạnh; đồng thời rút ra bài học về tình yêu thương, sẻ chia giữa con người với nhau trong cuộc sống. Như vậy, văn học đã góp phần thanh lọc tâm hồn con người, giúp chúng ta trở nên tốt đẹp hơn.

Ngoài hai chức năng trên, văn học còn có khả năng dự báo, tiên lượng về những sự kiện sắp xảy ra trong tương lai. Điều này được thể hiện rõ nét qua dòng văn học hiện thực phê phán (Ví dụ: Chí Phèo, Vợ nhặt,...). Các nhà văn đã phác họa chân thực bức tranh đời sống ở nông thôn Việt Nam trước Cách mạng tháng Tám. Trong đó, có những chi tiết miêu tả chân dung nhân vật hoặc khung cảnh thiên nhiên giống hệt với tương lai gần (ví dụ như chi tiết Chí Phèo vừa đi vừa chửi rồi hắn chửi cả làng Vũ Đại). Như vậy, văn học không chỉ phản ánh hiện thực cuộc sống mà còn có khả năng dự đoán những sự kiện sắp xảy ra.

Như vậy, nhận định "Văn học là tấm gương phản ánh hiện thực cuộc sống" là hoàn toàn xác đáng. Văn học có vai trò to lớn đối với đời sống tinh thần của con người. Nó giúp chúng ta hiểu thêm về cuộc sống, đồng thời bồi đắp cho tâm hồn ngày càng phong phú, tốt đẹp hơn.