22/06/2025
22/06/2025
Kỷ niệm 50 năm giải phóng miền Nam, thống nhất đất nước là thời điểm thiêng liêng để mỗi người Việt Nam hướng lòng về lịch sử dân tộc, về những hy sinh vĩ đại đã làm nên hòa bình hôm nay. Trong dòng chảy cảm xúc ấy, ca khúc của nhạc sĩ Nguyên Văn Trung vang lên như lời tri ân sâu lắng: "Tạ ơn những người gìn giữ nước non đại Việt... để đỏ thắm bầu cờ tự do..." Không chỉ là âm nhạc, bài hát là khúc tưởng niệm và cũng là lời đánh thức tâm thức về lòng biết ơn, lòng yêu nước trong mỗi người, đặc biệt là thế hệ trẻ. Thế nhưng, giữa nhịp sống hiện đại hối hả, một thực trạng đáng lo ngại đã và đang hiện diện: một bộ phận giới trẻ ngày càng vô cảm với lịch sử, thậm chí quay lưng với những giá trị đã làm nên căn tính dân tộc.
Vô cảm với lịch sử là thái độ thờ ơ trước những truyền thống vẻ vang và nguồn gốc thiêng liêng của dân tộc. Sự vô cảm ấy thể hiện qua những ánh mắt lãnh đạm khi nhắc đến ngày lễ lớn, những câu trả lời hời hợt khi được hỏi về các cột mốc lịch sử hào hùng, hay đơn giản là sự lặng im đầy lạnh lẽo trước những tượng đài ghi dấu chiến công và máu xương của cha ông. Đó không chỉ là biểu hiện của sự thiếu hiểu biết, mà còn là sự rạn nứt nghiêm trọng trong nhận thức văn hóa và đạo lý “uống nước nhớ nguồn”. Khi một dân tộc không còn biết trân trọng quá khứ, dân tộc ấy đang dần đánh mất chính mình.
Thực trạng giới trẻ thờ ơ với lịch sử dân tộc là một vấn đề nhức nhối và đáng buồn. Không ít bạn trẻ ngày nay không chủ động tìm hiểu về các sự kiện lịch sử quan trọng, không tham gia các hoạt động tri ân hay tưởng niệm, và thậm chí xem lịch sử như một môn học khô khan chỉ để thi cử. Thay vì dành thời gian lắng nghe câu chuyện về các anh hùng liệt sĩ hay những năm tháng kháng chiến gian lao, họ lại mải mê với mạng xã hội, trò chơi điện tử, các trào lưu vô nghĩa. Sự lệch chuẩn trong thói quen tiếp nhận thông tin và giá trị sống khiến hiện tượng vô cảm với lịch sử trở nên phổ biến và đáng báo động hơn bao giờ hết.
Hậu quả của sự vô cảm với lịch sử không chỉ đơn thuần là quên đi công lao của thế hệ trước, mà còn kéo theo hệ lụy lâu dài: sự đứt gãy mạch nguồn truyền thống và bản sắc dân tộc. Một thế hệ không biết mình đến từ đâu, sẽ chẳng thể biết nên đi về đâu và sống vì điều gì. Khi lòng biết ơn phai nhạt, khi truyền thống bị lãng quên, thì chủ nghĩa cá nhân, sự thực dụng và lối sống vô trách nhiệm dễ dàng len lỏi vào trong nếp nghĩ của người trẻ. Và khi đó, dân tộc không chỉ mất đi lịch sử – mà còn mất cả tương lai.
Muốn khắc phục thực trạng này, cần bắt đầu từ giáo dục. Lịch sử cần được dạy như những câu chuyện sống động, chạm đến cảm xúc, chứ không đơn thuần là những con số và ngày tháng. Những bài học về Điện Biên Phủ, về Mậu Thân, về Trường Sa – Hoàng Sa, cần được truyền tải qua hình ảnh, phim tài liệu, âm nhạc và nhân chứng sống. Thay vì bắt học sinh học thuộc lòng chiến công, hãy để các em được “sống cùng lịch sử” thông qua các hoạt động trải nghiệm, về nguồn, thăm nghĩa trang liệt sĩ, hay phỏng vấn những người từng cầm súng giữ nước. Chính trong từng giọt nước mắt xúc động, trong từng câu chuyện chân thực, lịch sử mới có thể sống lại – và sống mãnh liệt.
Không dừng lại ở trường học, văn hóa đại chúng cũng phải góp phần làm sống lại lịch sử. Âm nhạc, điện ảnh, sân khấu, truyện tranh – tất cả có thể trở thành cầu nối giữa quá khứ và hiện tại nếu được thổi hồn bằng tình yêu nước và lòng biết ơn. Những bộ phim như “Mùi cỏ cháy”, “Đừng đốt”, hay các tác phẩm nhạc đỏ bất hủ như “Cô gái mở đường”, “Bài ca không quên” đã từng khiến hàng triệu trái tim rung động. Thời đại số càng phát triển, càng cần những sáng tạo truyền thông nhân văn để khơi dậy cảm xúc và trách nhiệm lịch sử trong giới trẻ.
Quan trọng hơn, mỗi cá nhân cần học cách cảm nhận và nuôi dưỡng lòng biết ơn từ những điều nhỏ nhất: một phút mặc niệm, một nén hương, một lời kể lại cho thế hệ sau. Lòng biết ơn không tự nhiên mà có – nó là kết quả của sự giáo dục, sự cảm nhận và sự đồng hành của gia đình, nhà trường và xã hội. Đừng để lịch sử chỉ là những tượng đài lạnh lẽo trong sách giáo khoa. Đừng để ngày lễ lớn chỉ còn là dịp để nghỉ ngơi. Hãy biến mỗi khoảnh khắc hôm nay thành hành động tri ân thiết thực.
Vô cảm không phải là bản chất của giới trẻ, mà là trạng thái cảm xúc có thể tồn tại ở bất kỳ ai nếu thiếu đi sự kết nối và định hướng. Hoa hậu Đoàn Thiên Ân từng chia sẻ trong phần thi ứng xử rằng: “Thờ ơ, vô cảm là một loại cảm xúc, mà đã là cảm xúc thì nó tồn tại ở tất cả mọi người chứ không riêng gì giới trẻ.” Đó là một nhận định sâu sắc – bởi trách nhiệm không nằm ở riêng ai, mà là ở cả cộng đồng: cách chúng ta dạy lịch sử, kể lịch sử, sống cùng lịch sử. Khi ta để mặc cho lớp trẻ tự xoay mình trong thế giới hiện đại mà không dẫn đường bằng ký ức và niềm tự hào dân tộc, thì chính chúng ta đang vô tình làm lãng quên những giá trị gốc rễ.
Lòng yêu nước bắt đầu từ lòng biết ơn. Lòng biết ơn bắt đầu từ sự kết nối với lịch sử. Lịch sử không phải là chuyện của quá khứ, mà là ánh sáng dẫn đường cho tương lai. Mỗi thế hệ cần được nhắc rằng: những gì ta đang có hôm nay – hòa bình, độc lập, tự do – là cái giá đắt được trả bằng máu, nước mắt và sinh mệnh của hàng triệu người đi trước. Chúng ta không có quyền thờ ơ với điều đó.
Hãy để mỗi hành động hôm nay – dù nhỏ bé – đều mang trong đó hơi thở của tri ân và tự hào. Hãy khơi dậy trong trái tim người trẻ tình yêu lịch sử không bằng mệnh lệnh, mà bằng cảm xúc. Và chỉ khi chúng ta còn biết cúi đầu trước quá khứ, ta mới xứng đáng ngẩng cao đầu bước vào tương lai.
Nếu bạn muốn hỏi bài tập
Các câu hỏi của bạn luôn được giải đáp dưới 10 phút
CÂU HỎI LIÊN QUAN
Top thành viên trả lời