Vũ Trọng Phụng là nhà tiểu thuyết có sức mạnh đặc biệt trong việc phát hiện những nghịch lí, trớ trêu của đời sống, phê phán cái xấu xa, thấp hèn của xã hội thuộc địa, phong kiến nửa thực dân đương thời thông qua những tình huống, nhân vật và ngôn từ sắc sảo, độc đáo. Số đỏ là cuốn tiểu thuyết trào phúng nổi tiếng nhất của Vũ Trọng Phụng. Đoạn trích Hạnh phúc của một tang gia là một minh chứng cho tài năng đó của ông.
Xuân Tóc Đỏ vốn là một đứa trẻ mồ côi, bị thầy giáo bỏ rơi vì không có tiền đóng học phí. Hắn sống lang thang bằng nghề trèo me, trèo sấu, hái hoa quả, rồi vào làm ở hiệu may Âu hóa. Nhờ khéo nịnh bợ nên hắn được Sùng bà quý mến và giao nhiệm vụ đấm bóp cho bà ta. Từ đó, Xuân Tóc Đỏ bắt đầu bước chân vào thế giới giàu sang của giới thượng lưu. Hắn được bà Phó Đoan đem lòng yêu mến và nhờ xoa bóp ngực. Sau lần ấy, mỗi khi bà ta lên cơn hen xuyễn thì Xuân ngay lập tức được gọi tới để hành nghề. Rồi hắn được cụ cố Hồng thuê làm gia sư cho Tuyết, cháu gái của mình. Bằng những thủ đoạn tinh vi, xảo trá, hắn đã khiến cô Tuyết ngây thơ lầm lỡ mà mang thai. Để che giấu tội lỗi của cháu gái, cụ cố Hồng đã tống Xuân vào tù với tội danh giả mạo. Khi ra tù, Xuân được mời làm giám đốc hiệu Âu hóa bởi hắn đã vô tình giúp vợ chồng Văn Minh có thai. Với trí thông minh và khả năng ứng phó nhanh nhạy, Xuân Tóc Đỏ trở thành một vị bác sĩ và chữa khỏi bệnh lao cho cụ cố tổ. Tại đám tang của cụ cố tổ, Xuân Tóc Đỏ đã khiến mọi người kinh ngạc khi phát biểu rằng "Cái chết là một sự huy hoàng", "chết một cách bình tĩnh". Cuối cùng, Xuân Tóc Đỏ cưới cô Tuyết và trở thành người kế nghiệp của cụ cố Hồng.
Qua nhân vật Xuân Tóc Đỏ, Vũ Trọng Phụng muốn vạch trần bộ mặt thật của xã hội thượng lưu đương thời. Đó là một xã hội chỉ coi trọng đồng tiền, sẵn sàng chà đạp lên danh dự và nhân phẩm của người khác để đạt được mục đích của mình.
Trong chương truyện Hạnh phúc của một tang gia, Xuân Tóc Đỏ xuất hiện với vai trò là người đưa tang. Tuy nhiên, vai trò này lại hoàn toàn trái ngược với chức trách của hắn. Xuân Tóc Đỏ không hề đau buồn trước cái chết của cụ cố tổ mà còn tỏ ra vui mừng vì được mọi người tôn vinh. Hắn đã lợi dụng cái chết của cụ cố tổ để thực hiện mưu đồ riêng của mình.
Xuân Tóc Đỏ là một kẻ láu cá, cơ hội. Hắn luôn tìm cách tận dụng những cơ hội để leo lên bậc thang danh vọng. Khi mới bước chân vào gia đình cụ cố Hồng, Xuân Tóc Đỏ chỉ là một tên hạ lưu, vô học. Nhưng nhờ sự khôn ngoan, lanh lợi, hắn đã từng bước chinh phục được lòng tin của gia đình cụ cố Hồng và trở thành một người có địa vị cao trong xã hội.
Tuy nhiên, Xuân Tóc Đỏ cũng là một kẻ tham lam, ích kỉ. Hắn luôn muốn chiếm đoạt tất cả những gì mà mình mong muốn. Điều này thể hiện rõ nhất qua mối quan hệ với cô Tuyết. Xuân Tóc Đỏ đã lợi dụng tình cảm của cô Tuyết để đạt được mục đích của mình. Khi cô Tuyết mang thai, hắn đã ép buộc cô phải lấy mình để che giấu tội lỗi của mình.
Thông qua nhân vật Xuân Tóc Đỏ, Vũ Trọng Phụng đã châm biếm sâu cay xã hội đương thời. Xã hội ấy là một xã hội thối nát, bất công. Ở đó, những kẻ có tiền, có quyền luôn được tôn vinh, kính trọng. Những kẻ nghèo khổ, thấp hèn luôn bị khinh bỉ, coi thường.
Ngoài ra, Vũ Trọng Phụng cũng phê phán thói hư tật xấu của con người trong xã hội. Đó là thói háo danh, ham mê danh vọng. Họ sẵn sàng chà đạp lên danh dự, nhân phẩm của người khác để đạt được mục đích của mình.
Tóm lại, nhân vật Xuân Tóc Đỏ là một nhân vật tiêu biểu cho những nét châm biếm sâu sắc của Vũ Trọng Phụng trong tác phẩm Số đỏ. Qua nhân vật này, ông đã phơi bày bộ mặt thật của xã hội đương thời, đồng thời khẳng định giá trị của tri thức và đạo đức trong cuộc sống.