Học tập là quá trình suốt đời. Vì kiến thức luôn rất mới mẻ và không bao giờ dừng lại nên chúng ta phải luôn học tập. Học tập không ngừng nghỉ. Không chỉ học trên trường lớp mà còn phải biết học ngoài sách vở, học trong đời thường và học ở mọi lúc mọi nơi. Để làm được điều đó, mỗi người cần có tinh thần tự giác trong học tập.
Tự giác trong học tập là sự chủ động, tích cực trong việc tiếp thu kiến thức của nhân loại một cách có hệ thống mà không bị ai nhắc nhở hay giám sát. Đó là thái độ học tập vô cùng cần thiết đối với mỗi người.
Người có tinh thần tự giác trong học tập là những người luôn chủ động tìm tòi, khám phá, nghiên cứu và nắm được bản chất vấn đề. Họ cũng là những người luôn hoàn thành tốt các nhiệm vụ học tập được giao mà không cần ai nhắc nhở. Trong học tập, họ luôn hăng hái phát biểu, đóng góp ý kiến; sẵn sàng nhận lỗi khi làm sai. Ngoài ra, họ còn là những người coi trọng việc học, biết xác định rõ các mục tiêu học tập và lập kế hoạch để thực hiện mục tiêu ấy.
Có tinh thần tự giác trong học tập giúp con người có ý thức chủ động tìm tòi, khám phá, nghiên cứu và nắm được bản chất vấn đề. Từ đó, ta sẽ giải quyết vấn đề nhanh chóng, kịp thời đáp ứng yêu cầu của xã hội. Việc học cũng từ đó mà không còn áp lực, nhàm chán. Người có tinh thần tự giác trong học tập sẽ tiết kiệm được nhiều thời gian, nâng cao kết quả học tập. Hơn nữa, nó còn giúp hình thành những đức tính tốt đẹp khác nơi con người như chăm chỉ, ham học hỏi, khát khao vươn tới đỉnh cao tri thức,...
Nếu không có tinh thần tự giác trong học tập, con người sẽ trở nên thụ động, ích kỉ, thiếu trách nhiệm với tương lai của chính mình. Thực tế cuộc sống ngày nay, nhiều bạn trẻ vẫn còn để bố mẹ, thầy cô nhắc nhở từng chút một; vẫn còn những người đi học nhưng chỉ vì muốn lấy tấm bằng để sau này "bố mẹ đỡ phải lo"; vẫn còn những người học vẹt, học đối phó,... Những hành vi ấy thật đáng chê trách!
Để rèn luyện tinh thần tự giác trong học tập, trước hết, mỗi người cần xác định cho mình mục tiêu phấn đấu rõ ràng và luôn kiên trì, nhẫn nại thực hiện đến cùng. Tiếp đó, ta phải lập kế hoạch cụ thể và thực hiện nghiêm túc những gì đã đề ra. Bên cạnh đó, cần tìm cho mình phương pháp học tập tối ưu nhất để đạt hiệu quả cao. Có như vậy, chúng ta mới không cảm thấy nhàm chán, buồn tẻ mỗi khi ngồi vào bàn học.
Mỗi người hãy tự giác học tập để tiến bộ hơn. Hãy coi việc học là quyền lợi và nghĩa vụ của mỗi người chứ không phải do bố mẹ, thầy cô ép buộc. Chỉ có tinh thần tự giác mới giúp chúng ta chủ động trong việc tiếp thu kiến thức. Như thế, việc học mới có ý nghĩa thực sự.
"Sự ngu dốt không đáng xấu hổ bằng việc không chịu học hỏi". Quả đúng là như vậy!