Biện pháp tu từ lập cấu trúc (như lặp từ, lặp cụm từ, lặp câu) trong một bài thơ như "Trời xanh đây là của chúng ta, Núi rừng đây là của chúng ta" (Nguyễn Đình Thi) có tác dụng nhấn mạnh, khẳng định hình ảnh đất nước, khẳng định chủ quyền của con người. Biện pháp này còn giúp tạo nhịp điệu dồn dập, giọng điệu hào hùng, làm cho lời thơ trở nên cô đọng, mạnh mẽ và thể hiện niềm tự hào sâu sắc về quê hương.
Phân tích chi tiết:
Trong bài thơ "Đất nước" của Nguyễn Đình Thi, khi nhà thơ sử dụng cấu trúc lặp lại "Trời xanh đây là của chúng ta / Núi rừng đây là của chúng ta", nó mang đến nhiều hiệu quả nghệ thuật quan trọng:
- 1. Nhấn mạnh, khẳng định chủ quyền:
- Cấu trúc lặp "đây là của chúng ta" liên tục nhắc đến thiên nhiên, đất đai như "trời xanh", "núi rừng", "cánh đồng", "dòng sông". Điều này khẳng định một cách mạnh mẽ rằng tất cả những hình ảnh tươi đẹp ấy đều thuộc về nhân dân Việt Nam, thể hiện ý thức chủ quyền về lãnh thổ và quyền làm chủ đất nước sau chiến tranh.
- 2. Tạo nhịp điệu hào hùng:
- Việc lặp lại cấu trúc câu tạo ra một nhịp điệu dồn dập, mạnh mẽ, giống như tiếng hô vang của cả dân tộc. Nhịp điệu này góp phần nâng cao giọng điệu bài thơ, khiến nó trở nên hào hùng và đầy tự hào.
- 3. Diễn tả sự trù phú, vẻ đẹp đất nước:
- Thông qua việc lặp cấu trúc, những hình ảnh về đất nước như "cánh đồng thơm mát", "ngả đường bát ngát", "dòng sông đỏ nặng phù sa" hiện lên thật đẹp đẽ, trù phú và đáng yêu trong mắt người đọc, vì đó là những gì thuộc về "chúng ta".
- 4. Khắc sâu ấn tượng trong lòng người đọc:
- Sự lặp đi lặp lại này không chỉ tô đậm ý nghĩa của từng hình ảnh mà còn giúp thông điệp về tình yêu quê hương, đất nước trở nên cô đọng, dễ nhớ và khắc sâu vào tâm trí người đọc.