Muối Của Rừng Nguyễn Huy Thiệp
I. Tìm Hiểu Chung
1. Tác Giả:
* Cuộc Đời Và Con Người Nguyễn Huy Thiệp:
- Sinh năm 1950 tại huyện Thanh Trì, Hà Nội; quê quán ở quận Long Biên, Hà Nội.
- Ông lớn lên trong gia đình nông dân có truyền thống nho học nhưng không theo con đường khoa cử mà đi theo nghiệp bút nghiên.
- Năm 1972, ông tốt nghiệp Khoa Sử trường Đại học Tổng Hợp Hà Nội sau đó trở thành giáo viên vùng núi Cao Bằng, tiếp đó về làm việc tại báo Văn nghệ.
- Các tác phẩm tiêu biểu: Tướng về hưu, Không có vua, Tuổi 20 yêu dấu, Những ngọn gió Hua Tát,...
- Phong cách nghệ thuật:
+ Đề tài: nông thôn, núi rừng thiên nhiên.
+ Chủ đề chính: vẻ đẹp tiềm ẩn trong con người, sự đấu tranh giữa cái thiện và ác trong tâm hồn nhân vật.
+ Nhân vật: những người lao động bình thường, giản dị, chân chất.
+ Cốt truyện đơn giản, khai thác từ các sự kiện đời thường.
+ Ngôn ngữ mang đậm màu sắc triết lý, giàu tính tạo hình.
- Vị Trí: Là nhà văn có nhiều đóng góp cho nền văn học Việt Nam hiện đại.
2. Tác Phẩm Muối Của Rừng:
a. Thể Loại: Truyện Ngắn.
b. Phương Thức Biểu Đạt: Tự Sự.
c. Xuất Xứ, Hoàn Cảnh Sáng Tác: In Trong Tuyển Tập Truyện Ngắn Con Chó Đen Và Sáu Truyện Khác, NXB Trẻ, TP HCM, 2013.
d. Bố Cục:
Phần 1: Từ đầu → "mời ông xơi": Ông Diểu đi săn và bắn hạ được con khỉ đực.
Phần 2: Tiếp theo → "gió thổi mạnh": Hành trình cứu con khỉ đực.
Phần 3: Còn lại: Trở về sau khi đã hoàn thành hành vi nhân nghĩa của mình.
II. Đọc Hiểu Văn Bản: Muối Của Rừng Nguyễn Huy Thiệp
1. Phân Tích Phần 1:
a. Ý Nghĩa Nhan Đề:
- Nhan đề "Muối của rừng" gợi ra hai cách hiểu:
+ Muối quý giá cần tìm kiếm trong rừng.
+ Mối quan hệ gắn kết giữa con người với thiên nhiên.
b. Hình Ảnh Thiên Nhiên:
- Bức tranh thiên nhiên hùng vĩ, thơ mộng:
+ Mùa xuân ấm áp, cây cối đâm chồi nảy lộc.
+ Hoa tử huyền nở rộ, báo hiệu điềm lành cho đất nước.
+ Khung cảnh hoang sơ, yên tĩnh của khu rừng.
- Đối lập với khung cảnh thanh bình là sự tàn phá của con người:
+ Ông Diểu đi săn, bắn hạ con mồi.
+ Đàn khỉ hoảng loạn, con khỉ đực bị thương nặng.
+ Khỉ mẹ và khỉ con bỏ chạy, khỉ đực bị bắt giữ.
→ Sự đối lập này nhấn mạnh vào sự tàn phá của con người đối với thiên nhiên.
c. Tâm Trạng Nhân Vật Ông Diểu:
- Ban đầu: Háo hức, mong chờ chuyến đi săn.
- Khi gặp đàn khỉ: Kinh ngạc trước vẻ đẹp của chúng.
- Sau khi bắn hạ con mồi: Hối hận, xót xa.
- Trên đường về: Băn khoăn, suy nghĩ về hành động của mình.
- Về đến nhà: Mệt mỏi, chán nản.
⇒ Tâm trạng phức tạp, đầy mâu thuẫn của nhân vật.
2. Phân Tích Phần 2:
a. Hành Động Cứu Con Khỉ Đực:
- Lý do: Lòng trắc ẩn, sự hối hận.
- Quá trình: Khó khăn, gian khổ.
- Kết quả: Thành công, khỉ đực được cứu sống.
b. Ý Nghĩa:
- Thể hiện lòng nhân ái, sự bao dung của con người.
- Nhấn mạnh mối quan hệ gắn kết giữa con người và thiên nhiên.
III. Tổng Kết:
1. Giá Trị Nội Dung:
- Ca ngợi tình yêu thương, sự bao dung của con người.
- Khẳng định mối quan hệ gắn kết giữa con người và thiên nhiên.
- Lên án hành động tàn phá môi trường của con người.
2. Giá Trị Nghệ Thuật:
- Xây dựng cốt truyện độc đáo, hấp dẫn.
- Khắc họa nhân vật sinh động, chân thực.
- Sử dụng ngôn ngữ giàu hình ảnh, biểu cảm.