Điều gì xảy ra nếu cơ thể sinh vật không lấy đủ các chất cần thiết từ môi trường và không thải các chất ra môi trường.

Khi một sinh vật vừa không lấy đủ các chất cần thiết từ môi trường (như nước, chất dinh dưỡng, khí, khoáng, vitamin…) vừa không thải được các sản phẩm chuyển hoá (như CO₂, NH₃/ure, axít lactic, các ion dư thừa…), cơ thể sẽ lần lượt trải qua các giai đoạn sau: 1. Hậu quả do không lấy đủ chất - Thiếu năng lượng: Không đủ carbohydrate, lipid để cung cấp ATP → suy giảm hoạt động tế bào, mệt mỏi, kiệt sức. - Thiếu nguyên liệu sinh tổng hợp: Thiếu axít amin, acid béo, đường đơn, vitamin, khoáng chất… → giảm khả năng tổng hợp protein, enzyme, màng tế bào, hormone, sắc tố… - Rối loạn tăng trưởng và sửa chữa: Tế bào không nhân đôi hoặc sửa chữa được tổn thương → chậm phát triển (ở động vật non), chậm lành vết thương, giảm chức năng miễn dịch. - Suy dinh dưỡng mãn tính: teo cơ, giảm khối nạc, thiếu máu, giảm kháng thể, dễ nhiễm trùng. 2. Hậu quả do không thải được chất thải - Tích tụ độc tố chuyển hóa: Sản phẩm như amoniac (NH₃), urê, axít lactic, CO₂… không được đào thải → tăng nồng độ trong máu/tế bào, gây độc cho hệ thần kinh, tim mạch, gan, thận. - Rối loạn cân bằng axit–bazơ: CO₂ và acid hữu cơ tích tụ làm pH máu giảm (toan huyết), ảnh hưởng hoạt động enzyme và tính thẩm thấu của tế bào. - Rối loạn cân bằng điện giải: Na⁺, K⁺, Ca²⁺… không điều hoà được, dẫn đến co giật, loạn nhịp tim, liệt cơ. - Suy giảm chức năng cơ quan bài tiết: Gan – thận quá tải, tế bào gan không khử độc được, thận tích nước – muối – chất thải, phù, tăng ure/máu, hôn mê gan, nhiễm độc thận. 3. Kết quả cuối cùng - Phá vỡ cân bằng nội môi (homeostasis). - Tế bào mất khả năng duy trì cấu trúc và chức năng → hoại tử. - Các cơ quan suy kiệt, suy đa tạng. - Nếu kéo dài, dẫn đến tử vong. Tóm lại, việc không nạp đủ chất cần thiết làm thiếu nguyên liệu và năng lượng cho mọi quá trình sống; trong khi không thải đủ chất thải sẽ tích tụ độc tố, rối loạn môi trường bên trong, làm tế bào và cơ quan bị ngộ độc, dẫn tới mất cân bằng nội môi và cuối cùng là suy kiệt, chết.