Hãy phân tích so sánh hai tác phẩm truyện lão hạc và chí phèo để làm rõ bi kịch của người nông dân trước cách mạng tháng tám

Nam Cao và Kim Lân là hai nhà văn tiêu biểu của nền văn học hiện đại Việt Nam. Họ đều được biết đến là những cây bút tài hoa với những trang viết cảm động về người nông dân Việt Nam trước Cách mạng tháng Tám 1945. Nếu như Nam Cao thành công với những tác phẩm viết về người trí thức tiểu tư sản như "Sống mòn", "Đời thừa"... thì Kim Lân lại ghi dấu ấn với độc giả qua những trang viết về người nông dân Việt Nam. Hai tác phẩm tiêu biểu cho phong cách nghệ thuật của Kim Lân và Nam Cao là "Chí Phèo" và "Lão Hạc". Qua hai thiên truyện này, chúng ta thấy được bi kịch chung của người nông dân Việt Nam trước Cách mạng tháng Tám 1945.

Trước hết, cả "Lão Hạc" và "Chí Phèo" đều phản ánh bi kịch tinh thần của người nông dân Việt Nam trước Cách mạng tháng Tám. Trong "Lão Hạc", đó là cuộc đời nghèo khổ, cô đơn của Lão Hạc. Vợ mất sớm, lão phải sống một mình trong cảnh gà trống nuôi con. Con trai lão vì không lấy được vợ nên phẫn chí bỏ đi đồn điền cao su. Lão chỉ có cậu Vàng làm bầu bạn. Nhưng rồi ốm đau, bệnh tật, cộng với cái đói khiến lão không còn cách nào khác phải bán cậu Vàng đi. Cuối cùng, để giữ gìn lòng tự trọng, lão đã tìm đến cái chết bằng bả chó. Còn trong "Chí Phèo", đó là cuộc đời bất hạnh từ khi mới lọt lòng. Mồ côi cha mẹ, Chí lớn lên trong vòng tay của những người dân làng Vũ Đại. Năm 20 tuổi, Chí bị bắt đi tù vì bị nghi ngờ là ăn cắp. Bảy năm sau, hắn ra tù và trở về làng Vũ Đại. Hắn trở thành tay sai của Bá Kiến, chuyên đi rạch mặt ăn vạ. Sau khi gặp thị Nở, hắn muốn trở lại làm người lương thiện nhưng bị bà cô của thị Nở ngăn cản. Tuyệt vọng, Chí cầm dao đến nhà Bá Kiến giết chết hắn rồi tự tử.

Cả Nam Cao và Kim Lân đều xây dựng bi kịch tinh thần của người nông dân Việt Nam dựa trên những mâu thuẫn cơ bản. Đó là mâu thuẫn giữa tình thương và lòng tự trọng với hoàn cảnh khốn cùng. Với Lão Hạc, đó là sự bế tắc trong cuộc sống. Lão không có tiền lo đám cưới cho con, cũng không thể nuôi nổi bản thân và cậu Vàng. Cuối cùng, lão đành phải bán cậu Vàng đi để lấy tiền lo cho tương lai của con. Nhưng rồi, cuộc sống vẫn quá khắc nghiệt, lão không thể vượt qua được. Lão đã tìm đến cái chết bằng bả chó để giải thoát cho mình. Với Chí Phèo, đó là sự tha hóa nhân cách. Từ một người nông dân hiền lành, chất phác, Chí bị xã hội thực dân phong kiến tước đoạt quyền làm người, biến thành một kẻ lưu manh. Hắn trở thành tay sai của Bá Kiến, chuyên đi rạch mặt ăn vạ. Khi hắn muốn trở lại làm người lương thiện, xã hội lại không chấp nhận hắn. Điều đó khiến hắn rơi vào tuyệt vọng và tìm đến cái chết.

Tuy nhiên, bên cạnh những nét tương đồng, bi kịch của người nông dân trong hai tác phẩm cũng có những nét riêng biệt. Với Lão Hạc, bi kịch của lão là sự bế tắc trong cuộc sống. Lão không có lối thoát, chỉ có thể tìm đến cái chết để giải thoát cho mình. Còn với Chí Phèo, bi kịch của hắn là sự tha hóa nhân cách. Hắn bị xã hội thực dân phong kiến đẩy vào bước đường cùng, khiến hắn trở thành một kẻ lưu manh. Tuy nhiên, khi hắn muốn trở lại làm người lương thiện, xã hội lại không chấp nhận hắn. Điều đó khiến hắn rơi vào tuyệt vọng và tìm đến cái chết.

Có thể nói, bi kịch của người nông dân trong hai tác phẩm "Lão Hạc" và "Chí Phèo" là một bức tranh chân thực về cuộc sống của người nông dân Việt Nam trước Cách mạng tháng Tám 1945. Nó phản ánh sự bất công, tàn bạo của xã hội thực dân phong kiến đã đẩy người nông dân vào bước đường cùng, khiến họ phải chịu đựng những bi kịch đau đớn. Đồng thời, nó cũng thể hiện tấm lòng nhân đạo sâu sắc của các nhà văn. Họ đã thấu hiểu và đồng cảm với nỗi khổ của người nông dân, đồng thời lên án xã hội thực dân phong kiến đã đẩy họ vào bước đường cùng.