đáp án câu 1,câu 2

c1: Cấu tứ là quá trình sáng tạo, lựa chọn và sắp xếp các ý tưởng, hình ảnh, chi tiết trong tác phẩm nghệ thuật để tạo nên một tổng thể thống nhất, có tính nghệ thuật cao. Cấu tứ giúp cho tác phẩm trở nên độc đáo, ấn tượng và dễ dàng đi vào lòng người đọc.

Trong văn học, cấu tứ thường được thể hiện qua việc xây dựng cốt truyện, nhân vật, ngôn ngữ,... Nó đóng vai trò quan trọng trong việc định hướng nội dung, chủ đề và phong cách của tác phẩm. Một tác phẩm có cấu tứ tốt sẽ có sức hấp dẫn mạnh mẽ, khiến người đọc muốn tìm hiểu và khám phá sâu hơn về nó.

c2: Tố Hữu là lá cờ đầu của cách mạng Việt Nam, là ngọn cờ tiên phong đưa thơ ca cách mạng Việt Nam phát triển tới đỉnh cao mới. Thơ ông mang đậm chất trữ tình chính trị, giàu tính sử thi, tiêu biểu nhất là bài thơ "Nhớ đồng" trích từ tập "Từ ấy" (1937 - 1946). Bài thơ đã khắc họa thành công bức tranh thiên nhiên và con người quê hương, qua đó bộc lộ niềm say mê lí tưởng cách mạng và khao khát tự do của người thanh niên trí thức Tố Hữu.

Bài thơ "Nhớ đồng" được sáng tác trong hoàn cảnh tác giả bị thực dân Pháp bắt giam tại nhà lao Thừa Phủ (Huế) vào tháng 7 năm 1939 vì "tội" tuyên truyền thanh niên, học sinh chống Pháp. Trong khoảng thời gian bị giam cầm, nhốt kín trong bốn bức tường lạnh lẽo, người chiến sĩ trẻ nhớ da diết quê hương, gia đình, đồng đội, nhớ lại những ngày được sống trong tình cảm nồng ấm, nhớ về Đảng, về Lý tưởng cách mạng. Tất cả được thể hiện rõ nét qua 10 câu thơ đầu bài thơ "Nhớ đồng".

Mở đầu bài thơ là âm thanh vang vọng, tha thiết của một tiếng hò quen thuộc bên tai tác giả suốt nửa thập kỉ:

"Gì sâu bằng những trưa thương nhớ
Hiu quạnh bên sông một tiếng hò!"

Âm thanh tiếng hò cắt ngang bầu trời trưa vắng vẻ đã khơi dậy nỗi nhớ quê hương da diết, khôn nguôi trong lòng tác giả. Tiếng hò như khúc nhạc nền tạo cảm giác hiu quạnh, trống trải, làm nổi bật tâm trạng cô đơn, lẻ loi của người tù đang "băn khoăn đi kiếm lẽ yêu đời". Từ láy "hiu quạnh" và câu hỏi tu từ "gì sâu bằng" nhấn mạnh sự cô liêu, hoang vắng của cảnh vật và mức độ đau đớn tột cùng của tâm hồn con người. Tiếng hò ngân dài trên sông nước mênh mông hay tiếng lòng thổn thức của người con xa xứ?

Trong nỗi nhớ quê hương, nhà thơ nhớ tất thảy mọi thứ thuộc về mảnh đất quê hương yêu dấu, từ những hình ảnh, âm thanh, mùi vị, màu sắc,... bình dị, gần gũi nhất:

"Đâu gió cồn thơm đất nhả mùi
Đâu ruồng tre mát thở yên vui
Đâu từng ô mạ xanh mơn mởn
Đâu những nương khoai ngọt sắn bùi?"

Những câu hỏi tu từ lặp đi lặp lại như một sự khắc khoải, day dứt khôn nguôi trong lòng nhà thơ. Đó là nỗi nhớ quê hương, nhớ gia đình, nhớ bà con xóm giềng, nhớ bạn bè, đồng chí,... Nỗi nhớ ấy luôn thường trực trong trái tim người tù, khiến họ phải thốt lên:

"Đâu mẹ già xưa? Đâu hết rồi?"

Cụm từ nghi vấn "đâu" được nhắc đi nhắc lại kết hợp với biện pháp liệt kê nhằm cụ thể hóa khoảng trời nhớ thương mênh mông. Nhà thơ nhớ về những gì thân thuộc nhất, những gì gắn bó nhất với mong muốn được tận hưởng, được sống trong những phút giây thoải mái, hạnh phúc nhất. Nhưng tất cả giờ đây đều là sự xa vời, vô vọng bởi tác giả đang bị tách biệt khỏi thế giới bên ngoài.

Tuy nhiên, dù có bị đày đọa nơi ngục tối, người chiến sĩ vẫn không ngừng đấu tranh cho tự do của bản thân:

"Cho tới chừ đây, tới chừ đây
Tôi mơ qua cửa khám bao ngày
Tôi thu tất cả trong thầm lặng
Như cánh chim buồn nhớ gió mây."

Hình ảnh ẩn dụ "cánh chim buồn nhớ gió mây" thể hiện nỗi nhớ tự do mãnh liệt của người tù trẻ tuổi. Hai câu thơ cuối đoạn với biện pháp nghệ thuật điệp ngữ "đâu", "tôi mơ qua" đã vẽ nên bức tranh tâm trạng người tù: vừa khắc khoải, da diết, vừa bay bổng, lãng mạn.

Bằng việc sử dụng linh hoạt các biện pháp tu từ so sánh, câu hỏi tu từ, điệp ngữ, Tố Hữu đã khắc họa thành công bức tranh thiên nhiên và con người quê hương một cách chân thực, sinh động. Qua đó, thể hiện nỗi nhớ quê hương, gia đình, đồng đội; khao khát tự do cháy bỏng và tinh thần lạc quan, yêu đời của người chiến sĩ cộng sản trẻ tuổi trong hoàn cảnh gian nguy.

Có thể nói, "Nhớ đồng" là một trong những bài thơ tiêu biểu nhất cho hồn thơ Tố Hữu. Bài thơ đã góp phần làm nên thành công của tập thơ "Từ ấy" - tập thơ đánh dấu chặng đường đầu tiên trong cuộc đời cách mạng của tác giả.