viết văn bản nghị luận phân thích, đánh giá một tác phẩm truyện chủ đề những nét đặc sắc về hình thức nghệ thuật)

Yenn Haii -Gửi-.

Tác phẩm : Cải ơi - Nhà văn Nguyễn Ngọc Tư

Nguyễn Ngọc Tư, cây bút đặc sắc của vùng đất Nam Bộ, luôn mang đến cho người đọc những câu chuyện dung dị mà thấm thía về thân phận con người. “Cải ơi”, trích trong tập Cánh đồng bất tận, là một trong những truyện ngắn tiêu biểu thể hiện rõ phong cách nghệ thuật ấy. Bên cạnh giá trị nội dung sâu sắc về tình phụ tử, truyện còn gây ấn tượng mạnh bởi những nét đặc sắc về hình thức nghệ thuật, từ cách tổ chức cốt truyện, ngôi kể, điểm nhìn trần thuật cho đến giọng điệu kể chuyện đậm chất nhân văn và giàu cảm xúc.

Trước hết, nghệ thuật tổ chức cốt truyện trong “Cải ơi” rất độc đáo. Nguyễn Ngọc Tư không kể lại sự việc theo trình tự thời gian tuyến tính thông thường mà đan xen giữa quá khứ và hiện tại, giữa hồi tưởng và thực tại, giữa hành trình tìm con của ông Năm nhỏ với những kỷ niệm, những lời đồn, những nỗi đau trong quá khứ. Chính lối kể phi tuyến ấy đã khiến câu chuyện trở nên cuốn hút, giàu kịch tính và bất ngờ. Người đọc như bị cuốn vào dòng chảy cảm xúc miên man của người cha, cùng ông đi qua bao năm tháng tìm kiếm, bao nỗi đau, niềm hy vọng rồi thất vọng. Sự đan xen giữa hiện thực và ký ức không chỉ tạo nên kết cấu linh hoạt mà còn giúp khắc họa sâu sắc tâm trạng nhớ thương và khát vọng đoàn tụ của nhân vật trung tâm – ông Năm nhỏ.

Thêm vào đó, ngôi kể và điểm nhìn trần thuật là một thành công nổi bật của tác phẩm. Truyện được kể theo ngôi thứ ba, nhưng không phải là lời kể xa cách, khách quan mà lại rất gần gũi, thấu hiểu. Người kể chuyện dường như hóa thân vào tâm hồn nhân vật, cùng chia sẻ với nỗi cô đơn, thương nhớ và niềm hy vọng nhỏ nhoi của ông Năm nhỏ. Ở nhiều đoạn, Nguyễn Ngọc Tư đã trần thuật theo điểm nhìn bên trong của nhân vật để người đọc trực tiếp cảm nhận được những chuyển biến tinh vi trong cảm xúc của người cha: lúc khấp khởi hy vọng, lúc hụt hẫng, lúc nghẹn ngào. Như trong phân đoạn ông Năm nhỏ gặp Diễm Thương, tưởng là con gái mình, Nguyễn Ngọc Tư đã để người đọc nghe rõ nhịp tim run rẩy, lời hỏi ngập ngừng “Thiệt con là Cải hả?”, “Cải phải hôn con?” – những câu chữ như nghẹn lại, vừa mừng vừa sợ, vừa hy vọng vừa tuyệt vọng. Chính việc lựa chọn điểm nhìn ấy đã giúp nhân vật hiện lên vô cùng sống động, khiến người đọc đồng cảm sâu sắc.

Bên cạnh đó, nghệ thuật đan xen lời kể và lời nhân vật cũng là yếu tố góp phần tạo nên sức lay động của truyện. Nguyễn Ngọc Tư không tách biệt rạch ròi giữa lời người kể và lời nhân vật mà để chúng hòa quyện tự nhiên, thấm đẫm giọng điệu Nam Bộ mộc mạc, thân tình. Những đoạn hội thoại ngắn gọn, giản dị nhưng đầy cảm xúc (“Ba!”, “Cải phải hôn con?”) mang đến cảm giác rất thật, rất đời. Lời kể của người trần thuật lại chan chứa thương cảm, dịu dàng như lời thủ thỉ của một người chứng kiến tận cùng nỗi đau của con người. Chính giọng văn chậm rãi, giàu nhạc điệu và chất trữ tình ấy đã khiến “Cải ơi” không chỉ là một câu chuyện kể mà còn là một khúc bi ca về tình cha con trong cuộc đời nhiều mất mát.

Đặc biệt, ngôn ngữ nghệ thuật của Nguyễn Ngọc Tư trong “Cải ơi” cũng là một điểm sáng nổi bật. Ngôn ngữ giản dị, mộc mạc, đậm hơi thở sông nước Cà Mau, nhưng lại chứa đựng chiều sâu cảm xúc. Những hình ảnh “ti vi”, “con trâu”, “lá rụng hoa rơi”... đều mang tính biểu tượng, thể hiện nỗi khắc khoải của người cha trước dòng đời trôi mãi mà không gặp lại con. Cách sử dụng những chi tiết nhỏ nhưng ám ảnh ấy đã cho thấy tài năng tinh tế trong nghệ thuật khắc họa tâm lí nhân vật của Nguyễn Ngọc Tư – người luôn viết bằng cả tấm lòng thương người sâu sắc.

Tất cả những yếu tố nghệ thuật đó hòa quyện, nâng đỡ cho nhau, làm nên sức sống lâu bền cho truyện ngắn “Cải ơi”. Bằng lối kể phi tuyến linh hoạt, điểm nhìn trần thuật thấu cảm, giọng văn mộc mạc mà thấm thía, Nguyễn Ngọc Tư đã thể hiện tài năng kể chuyện độc đáo cùng trái tim nhân hậu của một người viết luôn hướng về con người nhỏ bé, thiệt thòi.

Có thể nói, “Cải ơi” là minh chứng tiêu biểu cho bút pháp nghệ thuật đậm chất Nam Bộ và giàu cảm xúc nhân văn của Nguyễn Ngọc Tư. Thành công của truyện không chỉ nằm ở nội dung sâu sắc mà còn ở hình thức nghệ thuật tinh tế – nơi người kể chuyện, cấu trúc, ngôn ngữ và giọng điệu cùng hòa nhịp tạo nên một bản tình ca buồn nhưng đầy nhân ái. Đọc “Cải ơi”, ta không chỉ cảm nhận được nỗi đau của một người cha mà còn nghe thấy tiếng gọi thẳm sâu của tình người – thứ nghệ thuật giản dị mà cao quý, đọng mãi trong lòng người đọc.