"Cái ta cần nâng cao khi đi học là sức phán đoán, khả năng suy luận chứ không phải khả năng học thuộc lòng". Viết bài văn NLXH trình bày ý kiến của anh/chị về câu nói trên (khoảng 1,5 trang giấy thi).

Quang Gửi.

Trong thời đại tri thức bùng nổ hôm nay, việc học không chỉ dừng lại ở việc ghi nhớ kiến thức mà còn hướng đến khả năng hiểu sâu và vận dụng linh hoạt. Bởi thế, câu nói: “Cái ta cần nâng cao khi đi học là sức phán đoán, khả năng suy luận chứ không phải khả năng học thuộc lòng” đã chạm đến cốt lõi của mục tiêu giáo dục, học để hiểu, để tư duy, chứ không chỉ để nhắc lại.

Học thuộc lòng là khả năng ghi nhớ máy móc, tái hiện thông tin mà không cần hiểu rõ bản chất. Trong khi đó, phán đoán và suy luận là năng lực phân tích, nhận định và kết nối kiến thức để rút ra kết luận đúng đắn. Nếu học thuộc lòng chỉ giúp con người làm lại điều cũ, thì tư duy suy luận giúp ta tạo ra điều mới. Một người học giỏi không phải là người nhớ được nhiều, mà là người biết hiểu sâu, nghĩ xa và làm đúng.

Thực tế cho thấy, trong học tập, nhiều học sinh chỉ biết “học vẹt” để vượt qua kỳ thi, thuộc bài nhưng không hiểu vì sao lại như thế. Hậu quả là kiến thức trôi đi nhanh chóng, khả năng vận dụng vào thực tế gần như bằng không. Ngược lại, những người biết phân tích, đặt câu hỏi “vì sao” và “như thế nào” lại có thể nắm vững bản chất, biến tri thức thành công cụ để tư duy độc lập. Chính vì vậy, người có tư duy suy luận không sợ quên kiến thức, bởi họ hiểu nó tận gốc.

Những tấm gương vĩ đại trong lịch sử nhân loại đều là minh chứng rõ ràng cho giá trị của tư duy sáng tạo và phán đoán. Albert Einstein từng nói: “Trí tưởng tượng quan trọng hơn tri thức”, bởi tri thức chỉ giới hạn ở những gì ta biết, còn trí tưởng tượng mở rộng đến vô tận. Ở Việt Nam, Chủ tịch Hồ Chí Minh cũng từng khuyên thanh niên phải học để “làm việc, làm người, làm cán bộ”, nghĩa là học để vận dụng, chứ không phải để khoe mớ kiến thức thuộc lòng vô nghĩa.

Trong thời đại công nghệ và trí tuệ nhân tạo, kiến thức có thể được tra cứu chỉ trong vài giây. Vì vậy, điều khiến con người khác biệt không phải là “biết bao nhiêu”, mà là “hiểu bao sâu và nghĩ bao xa”. Người có tư duy phản biện và khả năng phán đoán đúng đắn mới có thể đưa ra quyết định sáng suốt giữa vô vàn thông tin.

Để nâng cao khả năng suy luận, mỗi người học sinh cần thay đổi cách học của mình. Đừng học như một cỗ máy sao chép, hãy học như một người khám phá. Thay vì chỉ ghi nhớ, ta nên đặt câu hỏi, thảo luận, tranh luận và tìm hiểu bản chất vấn đề. Khi đó, tri thức không còn là gánh nặng, mà trở thành ánh sáng soi đường cho sự trưởng thành trí tuệ.

Tóm lại, học thuộc lòng có thể giúp ta qua được một kỳ thi, nhưng tư duy phán đoán và suy luận mới giúp ta đi xa trong cuộc đời. Giáo dục thực sự không nhằm “đổ đầy cái bình rỗng”, mà là “thắp lên ngọn lửa sáng” trong tâm trí người học. Và chính ngọn lửa ấy mới là thứ dẫn ta đi tới tri thức thật sự

#Huyunhhz