24/10/2025

24/10/2025
24/10/2025
1. Bản chất của Chủ nghĩa Tư bản: Không thay đổiBản chất của bất kỳ hình thái kinh tế - xã hội nào, kể cả Chủ nghĩa Tư bản (CNTB), được xác định bởi quan hệ sản xuất cốt lõi của nó.Bản chất bóc lột vẫn còn: Bản chất cốt lõi của CNTB là quan hệ bóc lột giá trị thặng dư ($\text{m}$) của giai cấp tư sản đối với giai cấp công nhân (lao động làm thuê).Trong CNTB hiện đại, hình thức bóc lột có thể tinh vi hơn (thông qua sở hữu trí tuệ, cổ phiếu, điều kiện lao động, lương khoán,...) nhưng công nhân vẫn bị bóc lột sức lao động, và nguồn gốc lợi nhuận của nhà tư bản vẫn là $\text{giá trị thặng dư}$ do lao động sống tạo ra.Mục đích tối cao không đổi: Mục đích của sản xuất tư bản chủ nghĩa vẫn là thu lợi nhuận tối đa ($\text{giá trị thặng dư}$). Mọi tiến bộ kỹ thuật, quản lý hay phúc lợi xã hội đều là công cụ để phục vụ cho mục đích này.2. Những Thay đổi về Hình thức và Cơ chế (Hiện tượng)CNTB hiện đại ($\text{sau 1945}$, đặc biệt trong $\text{Cách mạng Công nghiệp 4.0}$) đã có những điều chỉnh lớn để thích nghi và tồn tại, tạo ra cảm giác "thay đổi bản chất".Lĩnh vựcThay đổi so với CNTB độc quyền (Đế quốc)Vai trò của Nhà nướcChuyển từ $\text{CNTB độc quyền}$ sang $\text{CNTB độc quyền nhà nước}$ và $\text{xuyên quốc gia}$. Nhà nước can thiệp mạnh mẽ vào kinh tế để điều tiết khủng hoảng và cung cấp phúc lợi xã hội.Cơ cấu Lao độngTăng tỷ trọng lao động $\text{trí óc}$ (cổ cồn trắng) và $\text{lao động dịch vụ}$. $\text{Tư bản tri thức}$ (Knowledge Capital) đóng vai trò ngày càng quan trọng.Phúc lợi xã hộiXuất hiện các $\text{Nhà nước phúc lợi}$ (Welfare States) ở nhiều nước châu Âu, nhằm $\text{xoa dịu mâu thuẫn xã hội}$ bằng cách tăng cường bảo hiểm, giáo dục và y tế công cộng.Sản xuấtChuyển đổi từ sản xuất $\text{lớn}$ sang $\text{linh hoạt}$ và $\text{cá nhân hóa}$ cao hơn nhờ công nghệ số.3. Ý kiến của Em (Kết luận)Quan điểm cho rằng CNTB hiện đại đã thay đổi bản chất là chưa thỏa đáng vì nó chỉ nhìn vào hiện tượng (sự điều chỉnh về cơ chế quản lý, phúc lợi xã hội) mà $\text{bỏ qua}$ bản chất kinh tế cốt lõi (quan hệ sở hữu tư nhân về tư liệu sản xuất và quan hệ bóc lột giá trị thặng dư).Sự thay đổi này chỉ là sự thích nghi về hình thức để $\text{tồn tại}$ và $\text{phát triển}$ trong bối cảnh mới (đặc biệt là sau sự cạnh tranh với mô hình $\text{CNXH}$ và các cuộc khủng hoảng kinh tế).Chừng nào mục đích là $\text{tối đa hóa lợi nhuận}$ thông qua $\text{bóc lột lao động làm thuê}$, và phương tiện là $\text{sở hữu tư nhân}$ về tư liệu sản xuất, thì bản chất của nó vẫn là Chủ nghĩa Tư bản.
24/10/2025
Thuận Nguyễn Viết tham khảo ạ
Nêu ý kiến: Không đồng tình với quan điểm: chủ nghĩa tư bản ngày nay đã thay đổi về bản chất, không còn là chủ nghĩa tư bản trước đây
♦ Giải thích: Hiện nay, chủ nghĩa tư bản có nhiều thay đổi, điều chỉnh và có sự phát triển vượt bậc, đóng góp to lớn đối với sự phát triển của thế giới. Tuy nhiên, về bản chất, chủ nghĩa tư bản hiện đại vẫn là một chế độ áp bức, bóc lột và bất công. Sự bất công và chế độ bóc lột của chủ nghĩa tư bản hiện đại được thể hiện ở một số phương diện sau:
- Thứ nhất, theo đuổi lợi nhuận đã, đang và sẽ là mục tiêu cao nhất và cuối cùng của các nhà tư bản (nguồn gốc của lợi nhuận là giá trị thặng dư do người lao động tạo ra trong quá trình sản xuất, vì vậy, bóc lột vẫn là bản chất của chủ nghĩa tư bản hiện đại).
- Thứ hai, chủ nghĩa tư bản hiện đại không xóa bỏ được tình trạng phân hóa giàu nghèo trong xã hội, mà sự phân hóa ấy còn tiếp tục gia tăng, gây nên nhiều bất công.
+ Chênh lệch về thu nhập, mức sống, tài sản giữa người giàu và người nghèo trong thế giới tư bản rất lớn, xu hướng ngày càng gia tăng. Theo thống kê của Liên hợp quốc, tài sản của 225 người giàu nhất thế giới lớn hơn thu nhập, tài sản của hơn 2,5 tỷ người nghèo trên thế giới. Hay ở Mỹ: chỉ 1% dân số giàu có nhưng lại sở hữu khối lượng tài sản bằng số tài sản của 99% số dân còn lại.
+ Hiện nay, ở nhiều nước, một bộ phận công nhân có cổ phiếu, cổ phần ở các công ty, tập đoàn tư bản (còn gọi là bộ phận: “công nhân quý tộc”). Tuy nhiên, số lượng những “công nhân quý tộc” này thường ít và phân tán; số lượng cổ phiếu mà họ sở hữu cũng rất nhỏ. Vì vậy, trên thực tế, người lao động vẫn không có tiếng nói gì ảnh hưởng tới phương hướng hoạt động của các công ty, tập đoàn tư bản.
+ Bên cạnh đó, ở các bước tư bản, tuy đã hình thành một bộ phận “công nhân cổ trắng” (là những người làm công việc lao động trí óc, có trình độ chuyên môn cao), nhưng đó chỉ là một bộ phận nhỏ; đại đa số người lao động trong xã hội vẫn là những người có mức sống thấp, nghèo khổ.
- Thứ ba, các cuộc khủng hoảng kinh tế, chính trị, xã hội vẫn tiếp tục xảy ra, do: những mâu thuẫn cơ bản vốn có của chủ nghĩa tư bản, nhất là mâu thuẫn giữa tính chất xã hội hoá ngày càng cao của lực lượng sản xuất với chế độ chiếm hữu tư nhân tư bản chủ nghĩa, chẳng những không giải quyết được mà ngày càng trở nên sâu sắc.
- Thứ tư, trong chủ nghĩa tư bản hiện đại, những mâu thuẫn gắn liền với bản chất của chủ nghĩa tư bản vẫn hiện diện, dù có những hình thức biểu hiện mới. Đó là mâu thuẫn giữa tư bản và lao động làm thuê, giữa tư bản với tư bản, giữa các cường quốc tư bản với các nước nghèo, kém phát triển, đang phát triển.
Nếu bạn muốn hỏi bài tập
Các câu hỏi của bạn luôn được giải đáp dưới 10 phút
CÂU HỎI LIÊN QUAN
22/10/2025
21/10/2025
21/10/2025
21/10/2025
Top thành viên trả lời