viết đoạn văn nghị luận (khoảng 150 chữ) phân tích những nét đặc sắc về nghệ thuật của đoạn trích trên của bài "Tiễn dặn người yêu"

Nguyễn Ngọc Anh Thư

Truyện thơ dân gian Việt Nam là thể loại rất đặc sắc và phong phú, thể hiện đời sống tinh thần và ước mơ cao đẹp của nhân dân ta. Trong kho tàng truyện thơ có một tác phẩm đặc sắc mang tên “Tiễn dặn người yêu”. Trong đó, đoạn trích “Lời tiễn dặn” đã thể hiện khao khát, ước muốn về tình yêu tự do, hạnh phúc của con người.

“Tiễn dặn người yêu” là truyện thơ cực kì nổi tiếng của người dân tộc Thái, có tên gốc là “Xống chụ xon xao”. Câu chuyện kể về một đôi nam nữ biết nhau từ khi còn tấm bé, họ yêu nhau say đắm. Đến tuổi trưởng thành, chàng trai vì quá nghèo nên không thể lấy cô gái, cô bị gả cho một gã con trai nhà giàu. Đoạn trích “Lời tiễn dặn” kể lại cảnh chàng trai đưa tiễn cô gái về nhà chồng và những ngày sau đó.

Đọc những câu thơ như:

“Vừa đi vừa ngoảnh lại

Vừa đi vừa ngoái trông

Chân bước xa lòng càng đau nhớ.

Em tới rừng ớt ngắt lá ớt ngồi chờ,

Tới rừng cà ngắt lá cà ngồi đợi,

Tới rừng lá ngón ngóng trông.”

Người đọc có thể thấy được nỗi đau chia lìa của đôi trai gái. Tuy yêu nhau nhưng họ phải rời xa nhau vì hoàn cảnh. Câu thơ cũng thể hiện trạng thái ngập ngừng, chần chừ như muốn kéo cho thời gian thêm dài, để cô gái có thể chờ được chàng trai mình yêu đến nói câu tạm biệt. Ớt, cà, lá ngón đều là cây có lá độc như muốn nói mỗi bước đi của cô gái đều chứa đầy nỗi đau đớn, xót xa. Chỉ trực chờ nếu chàng trai không đến, cô có thể dùng thứ thuốc độc ấy để rời xa nhân gian đầy khổ cực. Và cuối cùng chàng trai cũng đến, cô gái thỏa lòng “Anh tới nơi, em bẻ lá xanh em ngồi”. Họ trao cho nhau những lời động viên, hứa hẹn, dù cô gái có ra sao thì chàng trai vẫn một lòng chung thủy. Thế nên “Được nhủ đôi câu, anh mới đành lòng quay lại/ Được dặn đôi lời, anh yêu em mới chịu quay đi”.

“Xin hãy cho anh kề vóc mảnh

Quấn quanh vai ủ lấy hương người,

Cho mai sau lửa xác đượm hơi

Một lát bên em thay lời tiễn dặn!”

Sau khi chờ cô gái chờ được chàng trai, hai người cùng ngồi bên nhau nói đôi lời tiễn dặn. Khi hai người ở bên nhau, họ chẳng cần nói gì. Ngôn ngữ dường như trở nên thừa thãi. Họ lặng lẽ ngồi kề cạnh nhau, để cho hương thơm của người con gái quấn quýt, hòa quyện vào người con trai. Dù cho sau này anh có chết đi, bị hỏa táng theo tập tục thì hương thơm của người con gái anh yêu sẽ mãi ở bên anh. Tình yêu của người con trai dành cho cô gái ấy dường như đã trở thành bất tử, đến khi không còn trên thế giới này nữa anh vẫn muốn mang theo. Ấy vậy mà họ phải xa lìa nhau vì hoàn cảnh, vì cha mẹ cô gái chê anh nghèo nàn. Sự bất công trong tập tục cổ hủ khiến cho đôi lứa lìa xa, tình yêu tan vỡ. Và như để phản kháng lại điều đó, hai người cùng thề nguyền, hẹn ước trăm năm với nhau. Tình yêu của đôi trẻ gắn liền với thiên nhiên của bản làng, kéo dài xuyên suốt theo từng năm từng tháng. Thời gian từ mùa hạ đến mùa đông chỉ một vòng tuần hoàn khép kín không bao giờ kết thúc, và tình yêu của họ cũng sẽ đi theo vòng tuần hoàn vĩnh cửu ấy. Dù không được ở bên nhau nhưng họ vẫn dành cho nhau sự thủy chung, trân trọng, đợi lúc về già lại được kề cạnh nhau.