Phương pháp giải một số bài lý thuyết về axit - bazo - muối

* Một số lưu ý cần nhớ:

- Axit là chất khi tan trong nước phân li ra H+

- Bazo là chất khi tan trong nước phân li ra OH-

- Hidroxit lưỡng tính khi tan trong nước vừa có thể phân li theo kiểu axit, vừa phân li theo kiểu bazo

- Muối là hợp chất khi tan trong nước phân li ra cation kim loại (hoặc cation NH₄⁺) và anion gốc axit

* Một số ví dụ điển hình:

Ví dụ 1: Trong dung dịch axit nitric (bỏ qua sự phân li của H₂O) có những phần tử nào ?

A. H⁺, NO₃^-.   

B. H⁺, NO₃^-, H₂O.                                      

C. H⁺, NO₃^-, HNO₃.

D. H⁺, NO₃^-, HNO₃, H₂O.         

Hướng dẫn giải chi tiết:

Ta có phương trinh điện li: HNO₃ → H⁺ + NO₃^-   

Đáp án B.

Ví dụ 2: Chọn các chất là hiđroxit lưỡng tính trong số các hiđroxit sau : 

A. Zn(OH)₂, Cu(OH)₂.

B. Al(OH)₃, Cr(OH)₂              

C. Sn(OH)₂, Pb(OH)₂.

D. Cả A, B, C.

 Hướng dẫn giải chi tiết:

Hidroxit lưỡng tính khi tan trong nước vừa có thể phân li theo kiểu axit, vừa phân li theo kiểu bazo

Các hidroxit lưỡng tính thường gặp là: Zn(OH)₂, Cu(OH)₂ Al(OH)₃, Cr(OH)₂ Sn(OH)₂, Pb(OH)₂.

Đáp án D

Ví dụ 3: Khi hòa tan trong nước, chất nào sau đây làm cho quỳ tím chuyển màu xanh ?

A. NaCl.         

B. NH₄Cl.

C. Na₂CO₃.

D. FeCl₃.

Hướng dẫn giải chi tiết:

Na₂CO₃ là muối của kim loại mạnh và gốc axit yếu nên khi thả quỳ tím vào dung dịch muối này sẽ khiến quỳ tím chuyển sang màu xanh.

Đáp án C.

Ví dụ 4: Dãy chất và ion nào sau đây có tính chất lưỡng tính?

A. Cl^–, Na⁺, NH₄⁺, H₂O       

B. ZnO, Al₂O₃, H₂O

C. Cl^–, Na⁺  

D. NH₄⁺, Cl^–, H₂O

Hướng dẫn giải chi tiết:

A : loại do Na⁺, Cl^- là các ion trung tính; NH₄⁺ là ion có tính axit

C: loại do Na⁺; Cl^- đều là các ion trung tính.

D: loại do NH₄⁺ là ion có tính axit; Cl^- là ion trung tính.

Đáp án B.

Ví dụ 5: Hãy cho biết dãy các dung dịch nào sau đây có khả năng đổi màu quỳ tím sang đỏ (hồng) ?

A. CH₃COOH, HCl và BaCl₂. 

B. NaOH, Na₂CO₃ và Na₂SO₃. 

C. H₂SO₄, NaHCO₃ và AlCl₃ .

D. NaHSO₄, HCl và AlCl₃.

Hướng dẫn giải chi tiết:

Chất có khả năng chuyển màu quì tím sang hồng là những chất có môi trường axit

=> Các chất đó có thể là:  NaHSO4, HCl, AlCl3

A loại BaCl₂ có môi trường trung tính

B chỉ gồm các chất có môi trường bazo

C lại NaHCO₃ có môi trường bazo

Đáp án D.