Kinh đô Văn Lang đóng vai trò quan trọng trong lịch sử dựng nước và giữ nước của dân tộc Việt Nam, là minh chứng cho trí tuệ, bản lĩnh và ý chí thống nhất của người Việt cổ trong buổi đầu dựng nước và giữ nước.
Kinh đô Văn Lang nguồn gốc và tên gọi
Kinh đô của nước Văn Lang là Bạch Hạc (chim hạc trắng) đóng ở Phong Châu thuộc tỉnh Phú Thọ hiện nay, nằm trải từ thành phố Việt Trì cho tới khu vực Đền Hùng thuộc huyện Lâm Thao. Các tên gọi chữ Hán của kinh đô Văn Lang về sau như: Chu Diên (diều hâu đỏ), Ô Diên (quạ đen), Hồng Bàng cũng đều mang nghĩa chỉ loài chim nước lớn thuộc họ Diệc…
Kinh đô cổ của quốc gia Văn Lang thời Hùng Vương dựng nước nằm trên một vùng rộng lớn từ ngã Ba Hạc - nơi hợp lưu của ba dòng sông lớn (sông Hồng, sông Lô, sông Đà) đến chân núi Nghĩa Lĩnh (Núi Hùng - Núi Cả). Từ các xã ở tả ngạn sông Lô như Hùng Lô, Phượng Lâu, Trưng Vương đến các xã Thanh Đình, Chu Hóa (Lâm Thao) đều nằm trong phạm vi kinh đô xưa của nước Văn Lang thời các vua Hùng dựng nước. Đây là một vùng đất địa linh có hình thế “Sơn chầu thủy tụ; sơn thủy hữu tình” tả có dòng sông Hồng đỏ nặng phù sa và sừng sững ngọn Ba Vì hùng vĩ; hữu có dòng sông Lô nước xanh trong lững lờ trôi xuôi và xa xa là ngọn Tam Đảo án ngữ. Phía sau lưng là ngọn núi thiêng Nghĩa Lĩnh, nhìn về vùng đồng bằng rộng lớn, có xu hướng tiến xa, mở rộng bờ cõi cho muôn đời con cháu mai sau.
Giá trị của kinh đô Phong Châu trong lịch sử
Kinh đô Phong Châu đóng vai trò vô cùng quan trọng trong sự phát triển của nhà nước Văn Lang và để lại nhiều giá trị to lớn về mặt lịch sử, văn hóa, kinh tế và xã hội.
a. Về mặt lịch sử
Phong Châu là nơi đặt Lạc Đình, trung tâm cai trị của các vua Hùng, nơi diễn ra các hoạt động quản lý nhà nước, điều hành quân sự, thể hiện uy quyền của các vị vua Hùng đối với 15 bộ lạc trong nước. Việc chọn Phong Châu làm kinh đô thể hiện ý chí thống nhất các bộ lạc, tạo nên sức mạnh chung để xây dựng và bảo vệ đất nước.
Phong Châu là nơi đặt nền móng cho truyền thống dựng nước và giữ nước của dân tộc Việt Nam, là điểm khởi đầu cho lịch sử dựng nước của các vua Hùng.
b. Về mặt văn hóa
Phong Châu là nơi lưu giữ và phát triển những giá trị văn hóa truyền thống của người Việt cổ, thể hiện qua các nghi lễ tín ngưỡng, lễ hội, truyền thuyết, dân ca,... Phong Châu là trung tâm giao lưu văn hóa giữa các bộ lạc trong nước và với các vùng lân cận, góp phần làm phong phú thêm đời sống văn hóa tinh thần của người dân Văn Lang.
c. Về mặt kinh tế
Phong Châu là nơi diễn ra các hoạt động giao thương buôn bán nhộn nhịp, là trung tâm thủ công nghiệp và nông nghiệp của nước Văn Lang. Vị trí địa lý thuận lợi, đất đai màu mỡ, khí hậu ôn hòa giúp Phong Châu phát triển mạnh mẽ các ngành nông nghiệp, thủ công nghiệp, tạo điều kiện cho đời sống vật chất của người dân được cải thiện.
d. Về mặt xã hội
Phong Châu là nơi thu hút đông đảo cư dân đến sinh sống, tạo điều kiện cho sự giao lưu văn hóa, gắn kết cộng đồng. Việc chọn Phong Châu làm kinh đô góp phần hình thành xã hội, với tầng lớp quý tộc và người dân lao động.
Nhìn chung, kinh đô Phong Châu của nước Văn Lang đóng vai trò vô cùng quan trọng trong sự phát triển của nhà nước Văn Lang và để lại nhiều giá trị to lớn về mặt lịch sử, văn hóa, kinh tế và xã hội. Đây là minh chứng cho trí tuệ, bản lĩnh và ý chí thống nhất của người Việt cổ trong buổi đầu dựng nước và giữ nước.