07/12/2023
07/12/2023
Đất nước ta là đất nước của thơ ca nhạc họa, cho nên cỏ cây sông núi cũng mang hồn thơ văn. Người Việt bẩm sinh đã mang tâm hồn thi sĩ, có lẽ vì vậy mà trong đời dường như không mấy ai lại chưa từng một lần ngân lên một vài câu thơ bộc bạch nỗi niềm riêng của mình. Có những vần thơ thắm đượm của người con trai chia tay người yêu lên đường ra trận, thể hiện một tình yêu chung thủy sắt son. Lại có cả những vần thơ của người lính bật lên ngay trên trận địa tưởng nhớ bao bạn bè vừa ngã xuống. Bài thơ “Lời người bên sông” của Lê Bá Dương là một trong nhiều trường hợp như thế.
"Đò lên Thạch Hãn ơi… chèo nhẹ
Đáy sông còn đó bạn tôi nằm
Có tuổi hai mươi thành sóng nước
Vỗ yên bờ mãi mãi ngàn năm. "
Tác phẩm vẻn vẹn có 4 câu thơ, nhưng nội lực tinh thần thì rất lớn. Tác giả không phản ánh toàn cảnh trận chiến khốc liệt 81 ngày đêm quân ta đã chiến đấu trong Thành cổ Quảng Trị, dưới bom đạn của kẻ thù như thế nào, mà chỉ hướng về một góc nhỏ, nơi hàng trăm chiến sĩ ta đã bị súng đạn quân thù giết hại khi họ hành quân qua sông Thạch Hãn. Mở đầu bài thơ, tác giả viết:
Đò xuôi Thạch Hãn ơi... chèo nhẹ
Đáy sông còn đó bạn tôi nằm
Câu thơ như một lời nhắc nhở những con thuyền trên sông Thạch Hãn khi qua chiến trường xưa, hãy nhẹ tay chèo, kẻo làm thức giấc các “bạn tôi nằm”, những người bạn ấy đang yên nghỉ dưới đáy nước. Tiếng “ơi” trong bài là thán từ mà người dân vùng Quảng Trị vẫn thường dùng, nó khiêm nhường nhỏ nhẹ mà vang xa, da diết. Ý thơ gợi bao điều xót xa trong lòng bạn đọc, từ cảnh huống hy sinh đau đớn đến nơi hy sinh của các liệt sĩ. Các anh vĩnh viễn nằm lại đây, không danh tính, không còn cơ may được quy tập hài cốt để trở về làng quê đất mẹ.
Biện pháp nghệ thuật hián dụ “ Tuổi hai mươi ” và ẩn dụ (thành sóng nước/ vỗ yên bờ bãi ) đã khái quát, nâng cao tầm vóc cao đẹp của sự hy sinh: những người lính hy sinh đã hóa thân vào " dáng hình xứ sở" ( Có tuổi hai mươi thành sóng nước/ Vỗ yên bờ, mãi mãi ngàn năm ). Sự hi sinh này có ý nghĩa thật lớn lao, các anh đã hy sinh tuổi trẻ để dành lại hoà bình và thống nhất toàn vẹn non sông , vì thế nó tồn tại vĩnh hằng trong lòng nhân dân; đi mãi cùng thời gian và không gian của đất nước, của dân tộc . Các anh hy sinh, nhưng tinh thần yêu nước vẫn không ngừng nghỉ, tiếp tục “vỗ yên bờ bãi” quê hương, làng xóm… tiếp thêm sức mạnh cho lớp trẻ thế hệ sau này.
Thành cổ Quảng Trị là minh chứng rõ nét nhất cho sự đấu tranh kiên cường và lịch sử vẻ vang của quân dân Việt Nam, gợi nhớ về ký ức của cuộc chiến tranh chống Mỹ cứu nước tại Thành cổ Quảng Trị. Để bảo vệ Thành cổ, hàng vạn Anh hùng, Liệt sĩ đã anh dũng ngã xuống, đem theo tuổi thanh xuân, đem theo bao ước nguyện hóa thân vào lòng đất. Xương máu của các anh đã hóa thân trong từng tấc đất, ngủ sâu trong lòng đất mẹ Quảng Trị. Bài thơ thấm đẫm nghĩa tình đồng đội, đã chạm đến nỗi đau tận cùng của sự hy sinh, mất mát trong chiến tranh, làm rung động lòng người.
Năm tháng qua đi, thời gian có thể xoá nhoà nhiều cảnh vật nhưng cũng có những thứ nó sẽ mãi mãi lắng sâu trong kí ức mỗi người, đó chính là bài thơ này và hình ảnh các anh hùng liệt sĩ đã ngã xuống trong các cuộc kháng chiến bảo vệ độc lập. Cảm ơn tác giả Lê Bá Dương đã mang đến cho mọi người một áng thơ hay. Đó chính là nén tâm nhang tưởng nhớ linh hồn các liệt sĩ đã hoá thân vào đất mẹ.
07/12/2023
Bài thơ "Lời người bên sông" của Lê Bá Dương là một bài thơ ngắn nhưng chứa đựng nhiều ý nghĩa sâu sắc. Bài thơ này được viết dưới hình thức tự do, không tuân theo quy tắc về số lượng câu và vần điệu.
Trong bài thơ, tác giả sử dụng hình ảnh của một chiếc đò trên sông Thạch Hãn để diễn tả một tình cảm thân thiết và bền chặt. Từ "Đò lên Thạch Hãn ơi... chèo nhẹ" cho thấy tác giả gọi đò như một người bạn thân thiết, yêu quý. Đáy sông còn đó bạn tôi nằm" thể hiện sự gắn bó lâu dài, không thể tách rời giữa tác giả và người bạn của mình.
Câu "Có tuổi hai mươi thành sóng nước" mang ý nghĩa về sự trẻ trung, năng động của người bạn. Sự vỗ yên bờ mãi mãi ngàn năm" thể hiện sự ổn định, bền vững của tình bạn này.
Tuy bài thơ ngắn gọn nhưng nó đã truyền tải được thông điệp về tình bạn thân thiết, sự gắn bó lâu dài và sự ổn định. Bài thơ mang đến cho người đọc cảm giác ấm áp và yên bình.
Tóm lại, bài thơ "Lời người bên sông" của Lê Bá Dương là một bài thơ nhỏ nhưng chứa đựng nhiều ý nghĩa sâu sắc về tình bạn và sự gắn bó.
Nếu bạn muốn hỏi bài tập
Các câu hỏi của bạn luôn được giải đáp dưới 10 phút
CÂU HỎI LIÊN QUAN
02/06/2025
Top thành viên trả lời