Đề 1 I. ĐỌC HIỂU (4,0 điểm) Đọc văn bản sau: Bụi phấn trắng hay tóc thầy bạc trắng Những gương mặt học trò thầy không sao nhớ hết Con đò nào nhớ nỗi khách sang sông Nhiều em còn nhớ thầy Có em tìm về...

i:
câu 1. Nhân vật trữ tình: Người học trò
Đối tượng trữ tình: Thầy cô

câu 2. Đoạn trích "Bụi Phấn" sử dụng ngôn ngữ giàu hình ảnh để khắc họa chân dung người thầy. Dưới đây là danh sách các từ ngữ và hình ảnh miêu tả người thầy được liệt kê theo từng nhóm:

* Hình ảnh ngoại hình:
- Tóc thầy bạc trắng: Thể hiện sự già dặn, trải nghiệm của người thầy qua thời gian.
- Gương mặt học trò: Gợi lên sự gần gũi, thân thiện giữa thầy và trò.
- Con đò: Hình ảnh ẩn dụ cho vai trò dẫn dắt, đưa đón học sinh qua dòng đời.
- Khách sang sông: Biểu tượng cho sự trưởng thành, rời khỏi vòng tay thầy cô.
* Hành động:
- Thầy không sao nhớ hết: Thể hiện sự tận tụy, chăm sóc chu đáo đối với học trò.
- Tìm về thăm: Cho thấy lòng biết ơn, kính trọng của học trò dành cho thầy.
- Nhiều em còn nhớ thầy: Khẳng định sự gắn bó sâu sắc giữa thầy và trò.
- Có em chưa một lần gặp lại: Thể hiện sự tiếc nuối, day dứt khi phải chia tay thầy.
* Tâm trạng:
- Thầy tựa cửa lớp ngẩn ngơ: Thể hiện sự suy tư, trăn trở của người thầy.
- Môi mấp máy: Diễn tả tâm trạng xúc động, nghẹn ngào.
- Nhớ lại một dáng hình xa lắc: Gợi lên nỗi nhớ da diết, hoài niệm về quá khứ.
- Bụi phấn bám dày tường vôi: Thể hiện sự vất vả, hy sinh thầm lặng của người thầy.

Phản ánh:

Qua việc phân tích đoạn trích "Bụi Phấn", ta nhận thấy tác giả Nguyễn Quân đã sử dụng ngôn ngữ một cách tinh tế, tạo nên bức tranh sống động về hình ảnh người thầy. Những từ ngữ, hình ảnh được lựa chọn cẩn thận, góp phần thể hiện trọn vẹn vẻ đẹp tâm hồn cao quý, sự hi sinh thầm lặng và tấm lòng bao la của người thầy. Bên cạnh đó, việc phân loại các từ ngữ, hình ảnh theo từng nhóm giúp học sinh dễ dàng nắm bắt nội dung chính của đoạn trích, đồng thời nâng cao khả năng cảm thụ văn học.

câu 3. Hai dòng thơ "Phượng mỗi mùa cứ đơm hoa kết trái/ Thầy chẳng vô tình với lớp cũ trường xưa" thể hiện sự gắn bó sâu sắc giữa thầy và trò, giữa nhà trường và thế hệ học sinh. Hình ảnh "phượng mỗi mùa cứ đơm hoa kết trái" gợi lên vòng xoay luân hồi của thời gian, của cuộc sống. Hoa phượng nở báo hiệu một năm học mới bắt đầu, cũng là lúc những cô cậu học trò bước vào một chặng đường mới. Trong bối cảnh đó, hình ảnh "thầy chẳng vô tình với lớp cũ trường xưa" càng trở nên ý nghĩa. Thầy không chỉ là người truyền đạt kiến thức mà còn là người đồng hành, là người dẫn dắt học trò trong suốt quãng đời học sinh. Thầy luôn dõi theo từng bước chân của học trò, dù họ đã trưởng thành và rời xa mái trường. Hai dòng thơ này thể hiện tấm lòng cao cả, sự tận tụy của người thầy đối với học trò, với ngôi trường thân yêu.

câu 4. Trong đoạn thơ "Bụi Phấn", tác giả Nguyễn Quân sử dụng biện pháp tu từ đối để tạo nên sự tương phản mạnh mẽ giữa hai hình ảnh: "tóc thầy nhuộm trắng thời gian" và "phượng đỏ vô tư".

* "Tóc thầy nhuộm trắng thời gian": Hình ảnh này thể hiện sự già nua, hao mòn của thời gian in dấu lên mái tóc của người thầy. Tóc thầy bạc trắng là minh chứng cho bao năm tháng cống hiến, hy sinh vì sự nghiệp trồng người.
* "Phượng đỏ vô tư": Hình ảnh này tượng trưng cho sự tươi trẻ, rực rỡ của mùa hè, của tuổi học trò hồn nhiên, vô lo vô nghĩ. Sự đối lập giữa màu sắc của tóc thầy và màu sắc của hoa phượng càng làm nổi bật sự hi sinh thầm lặng của người thầy.

Sự đối lập này tạo nên một bức tranh đầy cảm xúc, gợi lên lòng biết ơn sâu sắc của học trò dành cho thầy cô - những người lái đò thầm lặng, luôn âm thầm hi sinh cho thế hệ mai sau.

câu 5. Nhân vật trữ tình trong bài thơ "Bụi Phấn" thể hiện tình cảm sâu sắc và lòng biết ơn đối với thầy cô giáo. Tình cảm này được thể hiện qua việc tác giả miêu tả công lao to lớn của thầy cô trong việc truyền đạt kiến thức và đạo đức cho thế hệ trẻ. Thầy cô không chỉ là người giảng dạy mà còn là người dẫn dắt, hướng dẫn học sinh vượt qua khó khăn trong cuộc sống. Nhân vật trữ tình cũng bày tỏ sự trân trọng và kính trọng đối với thầy cô, đồng thời nhấn mạnh vai trò quan trọng của họ trong việc xây dựng tương lai của đất nước.