Phân tích bài thơ buổi gặt chiều của nữ sĩ anh thơ

Puskin từng viết: " Linh hồn là ấn tượng của tác phẩm. Cây cỏ sống được nhờ ánh sáng. Chim muông sống được nhờ tiếng ca, tác phẩm sống được nhờ tiếng lòng của người càm bút'. Phải chăng Anh Thơ đã để tiếng lòng mình cất lên trên trang viết qua bài thơ " Buổi gặt chiều" mở ra một bức tranh thiên nhiên và sinh hoạt lao động ở làng quê Việt Nam vào một buổi chiều mùa hè.

Ngụp lặn trong vi mạch cảm xúc, ngay từ những câu đầu tiên, Anh Thơ đã vẽ nên một bức tranh thiên nhiên thanh bình và thơ mộng:

Mặt trời lặn, mây còn tươi ráng đỏ,
Cò từng đàn bay trắng phía đồng xa,
Tiếng diều sáo véo von cùng tiếng gió,
Hòa nhịp nhàng giọng ả hái dâu ca.

Cảnh vật buổi chiều được miêu tả rất sống động và gợi cảm. Mặt trời đã lặn nhưng vẫn còn lại những vệt sáng đỏ rực trên nền mây, tạo ra một không gian ấm áp, nhẹ nhàng. Cảnh tượng đàn cò bay giữa không gian bao la của đồng ruộng không chỉ là hình ảnh đặc trưng của làng quê mà còn thể hiện sự tự do, phóng khoáng của thiên nhiên. "Cò từng đàn bay trắng" không chỉ mang đến sự nhẹ nhàng mà còn gợi lên cảm giác rộng lớn của cánh đồng quê hương. Tiếng diều sáo véo von cùng tiếng gió lại thêm vào bức tranh một không khí thanh thản, yên bình. Cảnh vật dường như hòa quyện với âm thanh của thiên nhiên và hoạt động của con người, tạo nên một không gian sống động, vui tươi.

Hình ảnh "giọng ả hái dâu ca" mang lại một sắc thái âm nhạc cho bức tranh này. Giọng hát của cô gái thôn quê vừa đơn giản, vừa gợi lên niềm vui và sự sống động trong công việc lao động. Cảnh thiên nhiên và con người hòa quyện trong một không gian âm thanh và hình ảnh tuyệt đẹp, thể hiện sự gắn bó mật thiết giữa con người và thiên nhiên ở quê hương.

Khung cảnh lao động trong bài thơ cũng được khắc họa rất sinh động và đậm đà tình người. Nhà thơ đã sử dụng các hình ảnh và động tác đơn giản nhưng lại phản ánh được tâm hồn và sức sống của con người:

Trong đồng lúa tươi vàng bông rủ chín,
Những trai tơ từng bọn gặt vui cười,
Cùng trong lúc ông già che nón kín,
Ngồi đầu bờ hút thuốc thở từng hơi.

Hình ảnh "đồng lúa tươi vàng bông rủ chín" gợi lên mùa gặt bội thu, một mùa vàng đầy hy vọng và thành quả lao động. Những chàng trai trẻ "gặt vui cười" trong không khí rộn ràng, đầy sức sống, dù công việc lao động có vất vả nhưng họ vẫn vui tươi, phấn chấn. Đồng thời, hình ảnh "ông già che nón kín" ngồi hút thuốc trên bờ bãi phản ánh một sự thư giãn, bình yên sau một ngày làm việc vất vả. "Thở từng hơi" và vòng khói thuốc bay lên trong không gian chiều gợi lên cảm giác thanh thản, tự tại, là biểu tượng của một cuộc sống giản dị nhưng tràn đầy sự yêu đời, yêu cuộc sống.

Những chi tiết này không chỉ khắc họa chân thực đời sống lao động mà còn thể hiện sự hài hòa giữa thiên nhiên và con người, giữa công việc và thư giãn. Dù vất vả nhưng con người vẫn giữ được niềm vui và sự yêu đời, phản ánh một tư tưởng tích cực, lạc quan trong cuộc sống.

Khung cảnh của những đứa trẻ là một phần không thể thiếu trong bức tranh chiều quê của Anh Thơ. Lũ trẻ "mê mải chạy theo diều" là hình ảnh rất đặc trưng của tuổi thơ, gắn liền với những trò chơi dân gian, sự vô tư và trong sáng. Bức tranh này không chỉ làm tăng thêm sự sinh động cho khung cảnh mà còn thể hiện một sự đối lập giữa tuổi thơ vô lo, vô nghĩ và công việc lao động vất vả của người lớn:

Trên đê trắng, chỏm đầu phơ phất gió,
Lũ cu con mê mải chạy theo diều,
Bỏ mặc cả trâu, bò nằm vệ cỏ,
Mắt mơ màng trông gió gợn hiu hiu.

Hình ảnh những đứa trẻ chạy theo diều trên con đê trắng, mắt "mơ màng" trong gió chiều mang đậm vẻ thơ ngây, hồn nhiên. Chúng vô tư đến mức bỏ mặc trâu bò đang nằm nghỉ bên vệ cỏ. Cái "mơ màng" trong ánh mắt trẻ thơ, kết hợp với gió hiu hiu của buổi chiều, tạo nên một hình ảnh vô cùng thơ mộng và dịu dàng. Đoạn thơ này vừa thể hiện sự trong sáng của tuổi trẻ, vừa khắc họa được cái nhìn đầy yêu thương và trân trọng của nhà thơ đối với những niềm vui giản dị và hồn nhiên trong cuộc sống.

Từ những hình ảnh thiên nhiên, con người lao động, đến sự vô tư của trẻ thơ, bài thơ Buổi gặt chiều thể hiện tình yêu sâu sắc của nhà thơ đối với quê hương, đất nước. Anh Thơ không chỉ miêu tả bức tranh thiên nhiên và lao động một cách sinh động mà còn khéo léo gửi gắm những suy tư về cuộc sống, về tình yêu quê hương. Mặc dù cuộc sống ở nông thôn có thể còn nhiều khó khăn, nhưng qua lăng kính của Anh Thơ, nó trở thành một không gian tràn đầy yêu thương, bình yên và tươi đẹp.