Nguyễn Du là đại thi hào dân tộc, danh nhân văn hóa thế giới, tên tuổi của ông gắn liền với tác phẩm "Truyện Kiều". Đây là một truyện thơ nổi tiếng của Việt Nam, được sáng tác dựa theo tiểu thuyết "Kim Vân Kiều truyện" của Trung Quốc. Tuy nhiên, khác với nguyên tác, "Truyện Kiều" đã có những thành công và đặc sắc nghệ thuật vượt bậc, trở thành kiệt tác số một của nền văn học nước nhà. Đoạn trích "Chị em Thúy Kiều" nằm ở phần đầu của tác phẩm, là bức chân dung tuyệt sắc của hai chị em Thúy Kiều - Thúy Vân, đồng thời qua đó cũng thể hiện tài năng miêu tả người của Nguyễn Du.
Đoạn trích "Chị em Thúy Kiều" gồm 24 câu thơ nằm trong phần mở đầu của tác phẩm (Gặp gỡ và đính ước). Sau khi giới thiệu về gia cảnh của Kiều, tác giả đã khắc họa chân dung hai chị em Thúy Kiều, Thúy Vân.
Bốn câu thơ đầu tiên, tác giả đã khái quát chung về cả hai chị em:
"Đầu lòng hai ả tố nga,
Thúy Kiều là chị, em là Thúy Vân.
Mai cốt cách, tuyết tinh thần,
Mỗi người mỗi vẻ mười phân vẹn mười."
Hai chị em Thúy Kiều mang cốt cách thanh cao như mai, tâm hồn trắng trong như tuyết. Cả hai đều xinh đẹp, hoàn hảo nhưng mỗi người lại mang nét đẹp riêng biệt không trộn lẫn. Tác giả đã sử dụng hình ảnh ẩn dụ để ca ngợi vẻ đẹp của hai nàng, đồng thời khéo léo báo hiệu cuộc đời đầy sóng gió của Thúy Kiều.
Sau đó, tác giả đi vào khắc họa chi tiết vẻ đẹp của Thúy Vân bằng 4 câu thơ tiếp theo:
"Vân xem trang trọng khác vời,
Khuôn trăng đầy đặn, nét ngài nở nang.
Hoa cười ngọc thốt đoan trang,
Mây thua nước tóc, tuyết nhường màu da."
Thúy Vân mang vẻ đẹp sang trọng, quý phái, cao sang quyền quý. Khuôn mặt tròn đầy phúc hậu như ánh trăng đêm rằm, lông mày đậm nhạt rõ ràng như con ngài, miệng cười tươi thắm như hoa, giọng nói trong trẻo thốt ra từ hàm răng ngà ngọc. Mái tóc của nàng đen mượt hơn mây, làn da trắng mịn màng hơn tuyết. Vẻ đẹp của Thúy Vân khiến cho tạo hóa phải khuất phục, nể nang. Với bút pháp ước lệ tượng trưng, các biện pháp tu từ so sánh, nhân hóa, liệt kê,... Nguyễn Du đã vẽ nên bức chân dung của cô em gái với vẻ đẹp hoàn mỹ đến mức khó tin, không ai có thể sánh bằng. Nàng hội tụ đầy đủ mọi yếu tố để trở thành vợ hiền dâu thảo, sẽ có cuộc sống êm đềm hạnh phúc suốt đời.
Nếu Thúy Vân mang vẻ đẹp cao sang, quý phái thì Thúy Kiều còn sở hữu vẻ đẹp sắc sảo, mặn mà hơn rất nhiều lần:
"Kiều càng sắc sảo mặn mà,
So bề tài sắc lại là phần hơn.
Làn thu thủy, nét xuân sơn,
Hoa ghen thua thắm liễu hờn kém xanh.
Một hai nghiêng nước nghiêng thành,
Sắc đành đòi một tài đành họa hai."
Thúy Kiều mang vẻ đẹp sắc sảo, mặn mà, khiến cho hoa phải ghen tị vì kém thắm, liễu phải hờn dỗi vì kém xanh. Đôi mắt của nàng trong như làn nước mùa thu, đôi lông mày thanh tú như dáng núi mùa xuân. Vẻ đẹp ấy khiến cho thiên nhiên phải đố kị, ghen ghét, dự cảm về tương lai đầy sóng gió, trắc trở của nàng. Không chỉ xinh đẹp, Kiều còn thông minh bẩm sinh, tài đức vẹn toàn. Nàng giỏi cả cầm, kì, thi, họa, môn nghệ thuật nào cũng đạt tới mức lý tưởng, nhưng tài đàn của nàng là xuất chúng nhất. Những khúc nhạc do nàng tự sáng tác khiến cho người nghe phải rung động, quên cả trời đất. Quả là một tài năng hiếm có! Có thể thấy rằng, Nguyễn Du đã dành tất cả những gì đẹp đẽ nhất để miêu tả nhân vật của mình. Ông đã đặt Thúy Kiều lên vị trí trung tâm của cái đẹp, tôn vinh vẻ đẹp hoàn mỹ của người phụ nữ. Đồng thời, ông cũng gửi gắm niềm yêu mến, trân trọng đối với nhân vật của mình.
Như vậy, đoạn trích "Chị em Thúy Kiều" đã khắc họa thành công vẻ đẹp của hai chị em Thúy Kiều, Thúy Vân. Qua đó, ta thấy được tấm lòng trân trọng, ngợi ca vẻ đẹp của người phụ nữ xưa cũ của đại thi hào Nguyễn Du.