Tư cách Mõ là truyện ngắn đặc sắc của Nam Cao viết về đề tài nông dân. Tác phẩm tiêu biểu cho bút pháp nghệ thuật của Nam Cao thời kì sáng tác trước Cách mạng tháng Tám. Truyện tập trung phê phán thói xấu của người đời: bệnh sĩ diện, thói háo danh, lối sống giả dối, ích kỉ,... Qua đó, tác giả thể hiện sự cảm thông, trân trọng đối với những người khốn khổ bị xã hội coi thường, khinh bỉ.Tác phẩm kể về Lộ, một anh chàng nghèo rớt mùng tơi, thất học nhưng thích tỏ ra mình là người hiểu biết nên mọi người gọi anh là Cu Lộ. Anh ta kết thân với một gia đình giàu có tên là Bá Kiến. Sau khi Bá Kiến đi tù, Lộ trở thành kẻ cô đơn, bơ vơ giữa dòng đời. Để lấp đầy khoảng trống trong tâm hồn, Lộ tìm đến rượu và dần dần trở thành tay sai đắc lực cho bọn cường hào ác bá trong làng. Từ đây, cuộc đời anh trượt dài trên con đường tội lỗi.Câu chuyện bắt đầu từ việc Lộ nhận lời giúp đỡ bà Phó Bánh. Bà Phó Bánh nhờ Lộ mời hộ thầy bói đến xem quẻ đầu năm. Thầy bói phán rằng năm nay nhà bà sẽ gặp hạn lớn, phải cúng giải hạn mới tránh khỏi tai ương. Tin lời thầy bói, bà Phó Bánh tổ chức lễ cúng hoành tráng, mời thầy bói và bạn bè đến dự. Trong buổi tiệc, Lộ tỏ ra kiêu căng, hống hách, luôn miệng khoe khoang về bản thân. Điều này khiến mọi người trong làng ghét bỏ và xa lánh anh.Lộ tiếp tục dùng thủ đoạn để đạt được mục đích của mình. Anh ta lợi dụng sự nhẹ dạ cả tin của bà Phó Bánh để moi tiền. Lộ giả vờ thương xót hoàn cảnh của bà Phó Bánh, hứa hẹn sẽ giúp đỡ bà thoát khỏi vận rủi. Bà Phó Bánh tin tưởng Lộ tuyệt đối, giao toàn bộ tài sản cho anh quản lý. Lộ nhanh chóng bán hết tài sản của bà Phó Bánh, lấy tiền tiêu xài hoang phí. Khi bà Phó Bánh phát hiện ra sự thật, bà vô cùng đau đớn và uất hận.Bà Phó Bánh quyết định kiện Lộ ra tòa án. Tại phiên tòa, Lộ bị kết án tù chung thân. Trước khi vào tù, Lộ hối hận muộn màng, nhưng đã quá muộn.Anh ta nhận ra rằng tất cả những gì anh ta có được đều do lừa lọc, xảo trá mà có. Cuộc đời anh ta đã rơi vào bế tắc, không có lối thoát.Truyện ngắn Tư cách Mõ của Nam Cao là một bức tranh chân thực về cuộc sống của người nông dân Việt Nam trước Cách mạng tháng Tám. Tác phẩm đã lên án mạnh mẽ những thói hư tật xấu của con người, đồng thời thể hiện niềm cảm thông sâu sắc của tác giả đối với những người khốn khổ bị xã hội coi thường, khinh bỉ.