câu 1: Câu hỏi 1:
Phương thức biểu đạt chính của đoạn trích là miêu tả.
Câu hỏi 2:
Nội dung chính của đoạn trích là: Đoạn trích nói lên nỗi nhớ của tác giả đối với những kỉ niệm xưa cũ khi ông tham gia kháng chiến chống Pháp tại Việt Bắc.
Câu hỏi 3:
Biện pháp tu từ được sử dụng trong câu thơ “Nhớ những mùa xuân” là liệt kê. Các hình ảnh được liệt kê gồm có: “xóm rừng hoa mơ nở trắng”, “người mới ruộm chàm xanh”, “ven đồi hành quân tạm nghỉ”, “một con đường qua biên giới”. Tác dụng của biện pháp này là nhấn mạnh sự đa dạng và phong phú của những kỷ niệm mà tác giả muốn nhắc đến.
Câu hỏi 4:
Tác dụng của việc lặp lại cụm từ “mùa xuân” trong đoạn trích là tạo nên một không gian thời gian rộng lớn, bao la, gợi lên cảm giác tươi vui, tràn đầy sức sống. Cụm từ này cũng góp phần làm nổi bật chủ đề của đoạn trích – đó là niềm tin vào tương lai tươi sáng, hy vọng vào cuộc sống tốt đẹp hơn.
câu 2: : Phương thức biểu đạt chính là miêu tả.
: Theo tác giả, "phong cách lãng mạn" được thể hiện ở việc nhà thơ thường sử dụng ngôn ngữ giàu hình ảnh, gợi cảm xúc và tạo nên không gian tưởng tượng cho độc giả.
: Những từ ngữ chỉ đặc sắc nghệ thuật của đoạn trích:
+ Hình ảnh sinh động, cụ thể: "xóm rừng", "hoa mơ nở trắng", "người mới ruộm chàm xanh", "bếp lửa sàn than hồng rực", "thịt rừng bày trên lá chuối", "rượu uống sừng trâu", "tiếng hú tung còn chiêng", "vách núi", "ven đồi", "hành quân", "bóc bánh chưng", "lá dong thả trôi theo dòng suối".
+ Từ láy gợi cảm giác: "trắng", "ruộm", "hồng rực", "xanh", "chim trong bụi", "lao xao", "thanh bình", "mùi hương", "hoa lá", "tiếng chim", "lao xao", "đời muôn thú", "thanh bình", "ca ngợi", "bình minh", "đồng bằng", "rừng xanh".
+ Biện pháp tu từ: So sánh ("như"), nhân hóa ("lao xao").
: Tác dụng của biện pháp so sánh:
+ Tăng sức gợi hình, gợi cảm cho câu văn.
+ Làm nổi bật vẻ đẹp của cảnh vật thiên nhiên.
+ Thể hiện tình yêu quê hương đất nước tha thiết của tác giả.
câu 3: . Phương thức biểu đạt chính là miêu tả.
. Theo tác giả, “xóm rừng” có đặc điểm như sau:
+ Hoa mơ nở trắng;
+ Người mới ruộm chàm xanh bên bếp lửa sàn than đầu năm hồng rực tiệc vào xuân;
+ Thịt rừng bày trên lá chuối;
+ Rượu uống sừng trâu;
+ Tiếng hú tung còn chiêng vang vách núi;
+ Nhớ một ven đồi hành quân tạm nghỉ bóc bánh chưng hậu phương lá dong thả trôi theo dòng suối;
+ Hái bài ca chiến thắng đông xuân mắt đen em nhỏ đến gần vỗ tay hoà nhịp;
+ Làng bản xa xôi vẳng tiếng khèn.
→ Khung cảnh sinh hoạt ấm cúng, vui tươi, rộn rã, tràn đầy niềm tin tưởng vào tương lai.
. Biện pháp tu từ liệt kê:
+ Người mới ruộm chàm xanh bên bếp lửa sàn than đầu năm hồng rực tiệc vào xuân thịt rừng bày trên lá chuối rượu uống sừng trâu tiếng hú tung còn chiêng vang vách núi
+ Một ven đồi hành quân tạm nghỉ bóc bánh chưng hậu phương lá dong thả trôi theo dòng suối hái bài ca chiến thắng đông xuân mắt đen em nhỏ đến gần vỗ tay hoà nhịp
+ Làng bản xa xôi vẳng tiếng khèn
Tác dụng: nhấn mạnh sự phong phú, đa dạng của khung cảnh thiên nhiên cũng như cuộc sống của con người nơi đây.
. Tác giả thể hiện tình cảm trân trọng, tự hào đối với quê hương đất nước.
câu 4: Câu hỏi:
i. đọc hiểu (4,0 điểm)
Đọc văn bản sau:
Nhớ những mùa xuân
- Quang Dũng
- Nhớ một xóm rừng hoa mơ nở trắng xuân về
về ao người mới ruộm chàm xanh bên bếp lửa sàn than đầu năm hồng rực tiệc vào xuân
thịt rừng bày trên lá chuối
rượu uống sừng trâu
tiếng hú tung còn chiêng vang vách núi
nhớ một ven đồi
hành quân tạm nghỉ
bóc bánh chưng hậu phương
lá dong thả trôi theo dòng suối
hái bài ca chiến thắng
đông xuân mắt đen em nhỏ
đến gần vỗ tay hoà nhịp
làng bản xa xôi vẳng tiếng khèn
mùa xuân mùa xuân
rừng thay áo đẹp
nhớ một con đường qua biên giới
nằm chờ giặc qua mũi súng kề bên nhành cúc dại
sương rung rinh
nặng ý mùa thơm xanh
hoa lá đang về
tiếng chim trong bụi
lao xao đời muôn thú thanh bình
ca ngợi bình minh vừa đến...
Mùa xuân mong đợi
mười năm đã về cờ xanh phấp phới
mùa xuân đồng bằng lại nhớ rừng xanh
những mùa xuân thắng lợi.
(Phượng Trì, 1954 – Quang Dũng, Người mang trong sáng đi tìm thanh cao, Phương Thảo – Tô Chiêm, NXB Kim Đồng, 2020, tr 45)
Thực hiện các yêu cầu:
. Xác định thể thơ của đoạn trích.
. Chỉ ra và phân tích tác dụng của cách kết hợp từ mới lạ, độc đáo trong những dòng thơ sau:
Sương rung rinh nặng ý mùa thơm xanh
Hoa lá đang về tiếng chim trong bụi lao xao đời muôn thú thanh bình.
. Anh/Chị hiểu như thế nào về nội dung chính của hai câu thơ sau?
Mùa xuân đồng bằng lại nhớ rừng xanh
Những mùa xuân thắng lợi.
. Nhận xét về tình cảm của nhà thơ đối với quê hương đất nước được thể hiện trong đoạn trích. [/INST] . Thể thơ tự do
. Tác dụng của cách kết hợp từ mới lạ, độc đáo:
– Tạo nên hình ảnh sinh động, giàu sức gợi hình, gợi cảm cho sự diễn đạt.
– Làm nổi bật vẻ đẹp của thiên nhiên khi mùa xuân về.
. Nội dung chính của hai câu thơ:
– Mùa xuân ở vùng đồng bằng yên bình nhưng vẫn không quên những ngày tháng gian khổ nơi rừng xanh.
– Những mùa xuân thắng lợi là những mùa xuân mà nhân dân ta giành được nhiều thắng lợi to lớn.
. Tình cảm của nhà thơ đối với quê hương đất nước:
– Nhà thơ có tình yêu tha thiết dành cho quê hương đất nước.
– Ông trân trọng, nâng niu những giá trị truyền thống tốt đẹp của dân tộc.
câu 5: I. ĐỌC HIỂU
. Phương thức biểu đạt chính của văn bản là nghị luận.
. Theo tác giả, "vẻ đẹp tâm hồn" được thể hiện ở sự lạc quan, niềm tin và khát vọng hướng tới tương lai tốt đẹp hơn.
. Tác dụng của biện pháp tu từ liệt kê:
- Nhấn mạnh vẻ đẹp tâm hồn của người Việt Nam trong thời kỳ kháng chiến chống Mỹ cứu nước.
- Thể hiện sự đa dạng, phong phú của vẻ đẹp ấy.
- Tăng sức gợi hình, gợi cảm cho câu văn.
. Học sinh có thể đưa ra nhận xét riêng nhưng cần hợp lý và thuyết phục. Có thể tham khảo một số gợi ý sau:
- Vẻ đẹp tâm hồn của người Việt Nam trong thời kỳ kháng chiến chống Mỹ cứu nước là một vẻ đẹp toàn diện, kết tinh từ nhiều phẩm chất tốt đẹp khác nhau.
- Vẻ đẹp ấy không chỉ là sự kiên cường, bất khuất trước kẻ thù mà còn là lòng yêu nước nồng nàn, tinh thần lạc quan, niềm tin vào ngày mai tươi sáng,...
II. LÀM VĂN
.
Trong cuộc sống hôm nay, vẻ đẹp tâm hồn của người lính Việt Nam vẫn tiếp tục tỏa sáng. Họ là những người luôn giữ vững lí tưởng cách mạng, sẵn sàng hi sinh vì độc lập tự do của Tổ quốc. Họ cũng là những người giàu lòng yêu thương, biết sẻ chia, giúp đỡ mọi người. Đặc biệt, họ luôn có tinh thần lạc quan, yêu đời, vượt qua mọi khó khăn thử thách để hoàn thành nhiệm vụ.
Vẻ đẹp tâm hồn ấy được thể hiện qua nhiều hành động cụ thể như:
- Trong công việc, họ luôn nỗ lực hết mình, hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ được giao.
- Trong cuộc sống hàng ngày, họ luôn chan hòa, thân thiện với đồng đội, giúp đỡ mọi người khi gặp khó khăn.
- Trong gia đình, họ là những người chồng, người cha mẫu mực, yêu thương vợ con.
Vẻ đẹp tâm hồn của người lính Việt Nam là một nguồn cảm hứng vô tận cho mỗi chúng ta. Nó nhắc nhở chúng ta phải luôn sống có trách nhiệm với bản thân, gia đình và xã hội. Hãy cùng chung tay xây dựng đất nước ngày càng giàu đẹp, văn minh.
.
Bài thơ "Nhớ những mùa xuân" của Quang Dũng đã khắc họa thành công vẻ đẹp tâm hồn của người lính Việt Nam trong cuộc kháng chiến chống Mỹ cứu nước. Bài thơ đã sử dụng nhiều biện pháp nghệ thuật đặc sắc để làm nổi bật vẻ đẹp ấy.
Trước hết, bài thơ đã sử dụng biện pháp tu từ so sánh để khẳng định vẻ đẹp tâm hồn của người lính Việt Nam. So sánh vẻ đẹp tâm hồn của người lính với "một đóa hoa", tác giả đã nhấn mạnh vẻ đẹp thuần khiết, rạng ngời của nó. Đó là vẻ đẹp của lòng yêu nước nồng nàn, tinh thần lạc quan, niềm tin vào ngày mai tươi sáng,...
Tiếp theo, bài thơ đã sử dụng biện pháp tu từ ẩn dụ để thể hiện vẻ đẹp tâm hồn của người lính Việt Nam. Ẩn dụ "cánh buồm đỏ thắm" để nói về ước mơ, hoài bão của người lính. Đó là ước mơ về một đất nước hòa bình, thống nhất, độc lập, tự do.
Ngoài ra, bài thơ còn sử dụng biện pháp tu từ nhân hóa để làm cho hình ảnh người lính trở nên gần gũi, thân thuộc hơn. Nhân hóa "con đường" để nói về con đường cách mạng đầy gian khổ, thử thách mà người lính đang đi.
Bằng những biện pháp nghệ thuật đặc sắc, bài thơ "Nhớ những mùa xuân" đã khắc họa thành công vẻ đẹp tâm hồn của người lính Việt Nam trong cuộc kháng chiến chống Mỹ cứu nước. Vẻ đẹp ấy là một nguồn cảm hứng vô tận cho mỗi chúng ta.
câu 1: Nhà thơ Quang Dũng là một nghệ sĩ đa tài, ông viết được rất nhiều thể loại nhưng thành công nhất là ở lĩnh vực thơ ca và hội họa. Thơ của ông thường mang nỗi nhớ da diết về quê hương, đất nước. Bài thơ “Mùa xuân nho nhỏ” đã khắc họa được vẻ đẹp của mùa xuân thiên nhiên tươi đẹp, giàu sức sống; đồng thời thể hiện được khát vọng cống hiến và ước nguyện chân thành của nhà thơ. Đặc biệt, khổ thơ thứ tư của bài thơ đã thể hiện rõ nét niềm khát vọng cống hiến ấy:
“Ta làm con chim hót
Ta làm một cành hoa
Ta nhập vào hoà ca
Một nốt trầm xao xuyến”.
Ở khổ thơ này, nhà thơ đã sử dụng điệp từ “ta làm” nhằm khẳng định được ước nguyện được cống hiến của mình. Những hình ảnh như “con chim”, “một cành hoa”, “một nốt trầm” là những hình ảnh giản dị, mộc mạc mà vô cùng đẹp đẽ. Tác giả muốn trở thành một phần nhỏ bé góp vào cuộc sống, góp vào mùa xuân của đất nước. Đó là khát vọng được cống hiến ít ỏi nhưng cũng thật ý nghĩa biết bao.
“Một mùa xuân nho nhỏ
Lặng lẽ dâng cho đời
Dù là tuổi hai mươi
Dù là khi tóc bạc”.
Hình ảnh “mùa xuân nho nhỏ” là một ẩn dụ đầy sáng tạo, thể hiện được khát vọng cống hiến của tác giả. Mỗi người, mỗi sự cống hiến khác nhau nhưng đều chung nhau ở tấm lòng, ở trái tim nhiệt huyết. Tác giả muốn cống hiến hết mình cho cuộc đời, dù là khi còn trẻ hay khi già thì vẫn luôn giữ trong mình ngọn lửa của đam mê, của nhiệt huyết.
Như vậy, bốn câu thơ cuối của bài thơ “Mùa xuân nho nhỏ” đã thể hiện được khát vọng cống hiến và ước nguyện chân thành của nhà thơ. Đây là một thông điệp ý nghĩa, kêu gọi mọi người cùng chung tay xây dựng, bảo vệ và phát triển đất nước ngày càng giàu mạnh hơn.
câu 2: Mỗi một quốc gia, dân tộc đều có những ý thức hệ riêng, những phong tục tập quán riêng, những nét đặc trưng văn hóa riêng biệt. Và lòng yêu nước chính là thứ đặc biệt nhất, quý báu nhất, thiêng liêng nhất cũng như thuần phong mỹ tục. Nó được thể hiện rõ ràng ở từng cá nhân và đặc biệt là thế hệ trẻ, những mầm non tương lai của đất nước, những chủ nhân của thế kỷ XXI.
Lòng yêu nước đơn giản lắm, nó như tình yêu quê hương, xóm làng, yêu ngôi nhà có khói ấm bay trên mái lá, yêu mẹ cha, yêu vợ chồng, yêu bạn bè,... Nó như tình yêu đôi lứa, tình yêu đất nước, yêu tất cả những gì đẹp đẽ, tinh túy thuộc về xứ sở, tổ tiên ta. Nhưng tình yêu nước không chỉ là yêu những gì đơn sơ, giản dị, mà còn là trách nhiệm, là khát vọng xây dựng quê hương ngày càng vững mạnh, giàu đẹp hơn. Tình yêu nước là yếu tố cơ bản nhất, là nền tảng để xây dựng một quốc gia hùng mạnh.
Dân tộc Việt Nam ta đã trải qua hàng nghìn năm lịch sử dựng nước và giữ nước. Trong suốt quá trình ấy, chúng ta đã có biết bao cuộc đấu tranh chống ngoại xâm, từ thời Hùng Vương dựng nước đến hai cuộc kháng chiến thần thánh chống Pháp và chống Mỹ. Tất cả những trang sử hào hùng ấy đã thấm đẫm máu xương của biết bao vị anh hùng, liệt sĩ, của hàng triệu người dân Việt Nam. Chính vì vậy, ngay từ khi sinh ra, thế hệ trẻ đã mang trong mình lòng yêu nước nồng nàn.
Thế hệ trẻ là lực lượng nòng cốt trong công cuộc xây dựng và bảo vệ Tổ quốc. Họ là những người trực tiếp lao động, sản xuất để tạo ra của cải vật chất cho xã hội. Họ cũng là những người trực tiếp tham gia vào các hoạt động chính trị, văn hóa, xã hội để góp phần xây dựng đất nước ngày càng giàu đẹp, văn minh.
Để phát huy lòng yêu nước của thế hệ trẻ, trước hết, họ cần được giáo dục, nâng cao nhận thức về truyền thống yêu nước của dân tộc. Các bậc phụ huynh, thầy cô giáo cần thường xuyên kể cho con em nghe những câu chuyện lịch sử hào hùng của dân tộc, những tấm gương yêu nước tiêu biểu. Bên cạnh đó, các cấp, các ngành cần đẩy mạnh tuyên truyền, giáo dục về lòng yêu nước cho thế hệ trẻ thông qua các hình thức đa dạng, phong phú như: tổ chức các buổi tọa đàm, giao lưu, thi tìm hiểu về lịch sử, văn hóa dân tộc; tuyên truyền trên các phương tiện thông tin đại chúng; in ấn, phát hành sách báo, tạp chí về lòng yêu nước.
Ngoài ra, thế hệ trẻ cần tích cực học tập, rèn luyện để trở thành những công dân tốt, có ích cho xã hội. Họ cần trau dồi kiến thức, kỹ năng để đáp ứng yêu cầu của thời đại mới. Đồng thời, họ cũng cần tích cực tham gia các hoạt động xã hội, tình nguyện để góp phần xây dựng đất nước.
Cụ thể hóa lòng yêu nước của thế hệ trẻ, chúng ta có thể thấy rất nhiều những hành động đẹp, thiết thực. Đó là những bạn học sinh, sinh viên hăng say học tập, nghiên cứu khoa học để sau này trở thành những người có ích cho xã hội. Đó là những bạn thanh niên tình nguyện sẵn sàng lên đường tham gia các hoạt động tình nguyện ở vùng sâu, vùng xa, giúp đỡ bà con nghèo. Đó là những bạn trẻ khởi nghiệp, sáng tạo, góp phần thúc đẩy sự phát triển kinh tế – xã hội của đất nước.
Là một học sinh, tôi luôn ý thức được trách nhiệm của bản thân trong việc phát huy lòng yêu nước. Tôi sẽ cố gắng học tập thật tốt, rèn luyện đạo đức, lối sống lành mạnh để trở thành một công dân tốt, có ích cho xã hội. Tôi cũng sẽ tích cực tham gia các hoạt động xã hội, tình nguyện để góp phần xây dựng đất nước ngày càng giàu đẹp, văn minh.
Như vậy, lòng yêu nước của thế hệ trẻ là một nguồn sức mạnh to lớn, là nền tảng để xây dựng và phát triển đất nước. Chúng ta cần chung tay vun đắp, bồi dưỡng lòng yêu nước cho thế hệ trẻ, để họ trở thành những người kế thừa xứng đáng truyền thống yêu nước của dân tộc.