Bảo kính cảnh giới bài 31 Chân mềm ngại bước sợ mây xanh Quê cũ tìm về cảnh cũ thanh Hương cách góc vân thụ lạnh lạnh Thuyền kề bãi tuyết nguyệt chênh chênh Ơn tư là ấy yêu dường chúa Lối thoát vì nơi...

bài 31: Bài thơ "Bảo kính cảnh giới" của Nguyễn Trãi đã thể hiện được vẻ đẹp tâm hồn và nhân cách lớn lao của nhà thơ. Đó chính là tình yêu thiên nhiên, đất nước và con người.

Trước hết, ta thấy được tấm lòng yêu nước thương dân sâu sắc của tác giả. Ông luôn lo lắng cho vận mệnh của đất nước:

"Quân điếu phạt trước lo trừ bạo".

Ông mong muốn đất nước thái bình, nhân dân ấm no hạnh phúc:

"Dân giàu đủ khắp đòi phương".

Tấm lòng đó còn được thể hiện qua việc ông nguyện hi sinh bản thân để cống hiến cho đất nước:

"Nguyện đem công danh mưu phạt nại, Làm rõ điểm lốt để trong ngoài".

Ngoài ra, bài thơ cũng thể hiện được tình yêu thiên nhiên, đất nước và con người của Nguyễn Trãi. Ông yêu thiên nhiên tha thiết, coi thiên nhiên như người bạn tri âm tri kỉ:

"Cảnh rừng Việt Bắc thật là hay
Vượn hót chim kêu suốt cả ngày".

Ông cũng yêu đất nước, quê hương tha thiết, luôn mong muốn được cống hiến cho đất nước:

"Núi sông bờ cõi đã chia
Phong tục Bắc Nam cũng khác".

Và cuối cùng, bài thơ cũng thể hiện được tinh thần lạc quan, yêu đời của Nguyễn Trãi. Dù phải sống trong hoàn cảnh khó khăn, gian khổ nhưng ông vẫn luôn giữ vững niềm tin vào cuộc sống, vào tương lai tươi sáng:

"Chẳng bằng thú vui yên hà
Thú vui nhàn nhã ai mà chẳng thích".

câu 1: Bài thơ "Bảo kính cảnh giới" của Nguyễn Trãi được viết theo thể thơ thất ngôn bát cú Đường luật, một trong những thể thơ phổ biến và đặc trưng của văn học Trung Quốc thời kỳ trung đại. Thể thơ này có cấu trúc gồm tám câu, mỗi câu bảy chữ, với quy tắc về vần, nhịp điệu và đối xứng chặt chẽ.

Thể thơ thất ngôn bát cú Đường luật không chỉ là một hình thức nghệ thuật mà còn là phương tiện để tác giả truyền tải tư tưởng, tình cảm sâu sắc thông qua việc sử dụng các biện pháp tu từ như ẩn dụ, nhân hóa, so sánh,... tạo nên sự hấp dẫn và ấn tượng cho người đọc.

câu 2: Các từ láy có trong bài thơ là:
- Lom khom, lác đác.

câu 3: Hai câu thơ "Hương cách gác vân thu lạnh lạnh, Thuyền kề bãi tuyết nguyệt chênh chênh" là một ví dụ điển hình cho việc sử dụng phép đối trong thơ ca. Phép đối ở đây không chỉ tạo nên sự cân xứng về mặt cấu trúc mà còn góp phần thể hiện nội dung và ý nghĩa sâu sắc của bài thơ.

* Cấu trúc: Câu thơ được chia thành hai vế đối nhau, mỗi vế gồm hai từ ngữ tương ứng với nhau về vị trí (cùng đứng đầu hoặc cùng đứng cuối). Vế thứ nhất miêu tả khung cảnh thiên nhiên mùa thu với những nét đặc trưng như "gác vân", "thu lạnh lạnh". Vế thứ hai lại tập trung vào hình ảnh con người với hoạt động "kề bãi", "nguyệt chênh chênh". Sự đối lập giữa hai vế này tạo nên sự hài hòa về mặt âm thanh, nhịp điệu, đồng thời làm nổi bật chủ đề chính của bài thơ - tâm trạng buồn man mác, cô đơn của tác giả trước vẻ đẹp hoang sơ, tĩnh lặng của mùa thu.

* Nội dung: Hai câu thơ đã khắc họa bức tranh mùa thu đầy ấn tượng. Cảnh vật mùa thu được miêu tả qua những hình ảnh cụ thể, sinh động: "gác vân", "thu lạnh lạnh", "bãi tuyết", "nguyệt chênh vênh". Những chi tiết này gợi lên một khung cảnh thiên nhiên rộng lớn, hùng vĩ nhưng cũng rất đỗi thơ mộng, trữ tình. Con người xuất hiện trong bức tranh ấy với dáng vẻ nhỏ bé, lẻ loi, cô đơn. Hình ảnh "thuyền kề bãi" ẩn dụ cho sự gắn bó, gần gũi giữa con người với thiên nhiên, nhưng đồng thời cũng thể hiện nỗi lòng cô đơn, lạc lõng của tác giả khi phải xa quê hương, gia đình.

* Ý nghĩa: Qua việc sử dụng phép đối, tác giả Nguyễn Du đã thể hiện tài năng nghệ thuật độc đáo của mình. Ông đã khéo léo kết hợp các yếu tố tự nhiên và con người để tạo nên một bức tranh mùa thu vừa đẹp đẽ, vừa mang đậm chất trữ tình, lãng mạn. Đồng thời, ông cũng bộc lộ tâm trạng buồn man mác, cô đơn của bản thân trước vẻ đẹp hoang sơ, tĩnh lặng của mùa thu.

Tóm lại, phép đối trong hai câu thơ trên không chỉ tạo nên sự cân xứng về mặt cấu trúc mà còn góp phần thể hiện nội dung và ý nghĩa sâu sắc của bài thơ. Nó giúp tác giả truyền tải trọn vẹn cảm xúc và suy tưởng của mình đến với người đọc.

câu 4: - Nhân vật trữ tình không đồng nhất trung hiếu với ơn tư và danh vì: + Trung hiếu là đạo làm con, đạo thờ cha mẹ còn ơn tư và danh là những thứ mà người đời ban tặng cho mình. Đó chỉ là sự phù phiếm của cuộc sống.

câu 5: - Thông điệp: Hãy biết yêu thương con người, trân trọng những giá trị của gia đình, quê hương, đất nước...
- Lí giải: Tình cảm giữa con người với con người là thứ tình cảm thiêng liêng nhất. Nó giúp chúng ta vượt lên trên mọi ranh giới, giới hạn của xã hội để nhìn vào cái cốt lõi của nhân phẩm.