Thuyết minh về một sự kiện văn hóa

"Dù ai đi ngược về xuôi
Nhớ ngày giỗ tổ mùng mười, tháng ba"

Hằng năm vào ngày mồng 10 tháng 3 âm lịch, tất cả mọi người dân trên khắp mọi miền tổ quốc lại cùng hướng về vùng đất Phú Thọ - nơi lễ hội Đền Hùng diễn ra, để tưởng nhớ công ơn của các vua Hùng dựng nước.

Theo truyền thuyết, Lạc Long Quân và Âu Cơ sinh ra 100 người con, 50 nam và 50 nữ. Sau khi có giữa họ đã chia nhau 50 người con trai xuống biển, 50 người con gái lên núi khai hoang lập ấp, xây dựng cơ nghiệp. Người con trưởng được tôn lên làm vua, lấy hiệu là Hùng Vương, đóng đô ở Phong Châu, đặt tên nước là Văn Lang. Triều đình có tướng văn, tướng võ; con trai của vua gọi là lang, con gái vua gọi là mị nương; khi cha chết thì ngôi được truyền cho con trưởng, mười mấy đời truyền nối ngôi vua đều lấy hiệu là Hùng Vương, không hề thay đổi.

Lễ hội đền Hùng là dịp để con cháu ở khắp nơi trên tổ quốc quay trở về nhớ tới nguồn cội của mình. Vào những năm lẻ, lễ hội đền Hùng do tỉnh nhà Phú Thọ tổ chức, những năm chẵn do Trung ương phối hợp với Bộ văn hóa thể thao du lịch cùng uỷ ban tỉnh Phú Thọ phối hợp tổ chức. Dù tổ chức theo quy mô lớn hay nhỏ thì phần hội và phần lễ vẫn diễn ra vô cùng long trọng và linh đình, tín ngưỡng thờ cúng vua Hùng chính thức được UNESCO công nhận là "Kiệt tác truyền khẩu và phi vật thể nhân loại" vào năm 2002 đã chứng minh cho sức sống lâu bền và giá trị độc đáo của lễ hội này. Nhiều địa phương trên cả nước như Đà Nẵng, Hà Nội,...đã tổ chức lễ hội này như một nét đẹp để giáo dục con cháu mai sau không quên đi nguồn cội dân tộc và cố gắng học tập dựng xây đất nước để đến đáp công lao dựng nước của ông cha.

Phần lễ gồm lễ rước kiệu và lễ dâng hương. Lễ hội rước kiệu vừa được diễn ra trong không khí đầy long trọng với những cờ, lộng, hoa đầy màu sắc. Trong làng, ai ai cũng phấn khởi và sắm cho mình bộ trang phục truyền thống để tham dự phần lễ. Đoàn đại biểu trung ương, tỉnh, thành phố đều tập trung tại một địa điểm cùng đoàn xã tiêu binh rước vòng hoa tới chân núi Hùng. Đoàn đại biểu đi sau kiệu lễ, kiệu lễ được chuẩn bị chu đáo từ trước. Chặng đường rước kiệu lên đền có tiếng nhạc phường bát âm, có đội múa sinh tiền tạo nên vẻ trang trọng của một nghi lễ dân tộc. Sau khi tới đền, đoàn người kính cẩn dâng lễ vào thượng cung, mọi việc đều tiến hành rất cẩn thận, chi tiết và nhanh chóng. Sau đó, đại biểu đại diện bộ Văn hóa thay mặt cho lãnh đạo tỉnh và nhân dân cả nước trịnh trọng đọc chúc căn lễ tổ, mọi người ai nấy đều chăm chú lắng nghe trong nỗi niềm đầy xúc động và thành kính. Tất cả đều thành tâm dâng lễ với ước nguyện mong tổ tiên phù hộ cho con cháu quê nhà.

Tiếp đến là lễ dâng hương, mỗi người con đến với cùng đất này đều mong muốn thắp lên đền thờ nén nhang thành kính, nhờ hương khói nói hộ tâm nguyện của lòng mình với tổ tiên. Mỗi tấc đất, ngọn cỏ, gốc cây nơi đây đều được coi là linh thiêng. Với những người ở xa không về được hoặc không có điều kiện đến đây, tới ngày này họ vẫn dành thời gian để đi lễ chùa thắp nén hương tưởng nhớ nguồn cội, đâu đâu cũng đông đúc, náo nhiệt và tưng bừng.

Xong phần lễ là đến phần hội, nếu lễ mang sự trang nghiêm thì phần hội mang đến sét vui tươi, thoải mái cho mọi người. Ở phần hội, nhiều trò chơi dân gian được diễn ra như đánh vật, kéo co, chọi gà, đua ngựa, cờ người,... ngoài ra còn nhiều trò chơi hiện đại phục vụ nhu cầu giải trí của bà con. Bên cạnh đó, nhiều tiết mục dân ca, hát chèo cùng những màn hát múa, xướng lễ được biểu diễn bởi các nghệ sĩ điêu luyện làm thăng hoa giây phút này càng thăng hoa thêm. Niềm vui như được nhân lên gấp bội, con người trở nên gần gũi với nhau hơn, khoảng cách giữa những người đang nắm tay nhau nhảy dù, armf giao duyên dường như chẳng còn nữa, tất cả đều hòa hợp, hòa quyện trong tiếng hò reo đầy say mê.

Những cửa hàng bán đồ lưu niệm, ăn uống được mở ra, khách mua hàng trao đổi vô cùng nhộn nhịp. Mọi thứ đều mang một nét đẹp giản dị, đằm thắm mà sâu sắc, khó quên.

Lễ hội Đền Hùng là một phong tục đẹp trong đời sống tâm linh của người dân Việt Nam từ bao đời nay, và cứ đến ngày giỗ tổ Hùng Vương, người người lại nô nức kéo nhau về nơi đất Tổ Vĩnh Phúc để thờ cúng, để tưởng nhớ tới cội nguồn của mình. Đây chính là một nét đẹp trong kho tàng phong tục tập quán của dân tộc Việt Nam, cần được gìn giữ và lưu truyền cho các thế hệ mai sau.