Phân tích Mẹ và quả của Nguyễn Khoa Điềm

Nguyễn Khoa Điềm được biết đến với những tác phẩm văn chương đa dạng, từ truyện ngắn, tiểu thuyết, đến bài thơ. Một số tác phẩm nổi tiếng của ông bao gồm "Mặt đường khát vọng", "Ngôi nhà có ngọn lửa ấm", "Cõi lặng". Thơ của Nguyễn Khoa Điềm chủ yếu tập trung vào quê hương đất nước, với giọng điệu ngân vang, sâu lắng, chứa đựng niềm tin yêu và lòng tự hào về đất nước và dân tộc. Trong số đó, bài thơ "Mẹ và quả" là một tác phẩm tiêu biểu, nói về tình mẫu tử thiêng liêng và công lao trời biển của mẹ.

Bài thơ mở đầu bằng hình ảnh mẹ và quả, tạo nên một khung cảnh bình dị mà ấm áp. Tác giả đã khéo léo lựa chọn hình ảnh này để thể hiện tình cảm chân thành dành cho mẹ. Qua từng câu chữ, ta cảm nhận được sự trân trọng và biết ơn sâu sắc của người con đối với công lao vất vả của mẹ.

Những mùa quả mẹ tôi hái được
Mẹ vẫn trông vào tay mẹ vun trồng

Hai câu thơ đầu tiên gợi lên hình ảnh người mẹ tần tảo, chăm chỉ vun trồng cây cối để cung cấp lương thực cho gia đình. Những mùa quả chín được mẹ chăm bón cẩn thận trở thành nguồn sống của gia đình. Từ đó, tác giả muốn nhấn mạnh rằng mẹ chính là người tạo ra những thành quả, hoa thơm quả ngọt cho gia đình thưởng thức.

Những thành quả đó không chỉ đơn thuần là những loại quả mà còn là những nỗ lực, hy sinh của mẹ. Người con hiểu rõ điều này và luôn biết ơn mẹ vì tất cả những gì mẹ đã làm cho gia đình.

Tôi là quả xanh non trên cành
Phải chăng vì bời bời gió thổi
Hay là bởi dông bão cuộc đời
Đã rung cho cây thêm nhựa
Và quả càng thêm ngọt

Tác giả tiếp tục mô tả hình ảnh mẹ qua việc chăm sóc vườn cây, vun trồng từng gốc cây để tạo ra những mùa quả chín. Điều này khiến chúng ta nhớ đến hình ảnh người nông dân chất phác, hiền lành, luôn chăm chỉ làm việc. Mẹ giống như một người nông dân, miệt mài làm việc quanh năm suốt tháng để nuôi dưỡng con cái trưởng thành.

Từ những dòng thơ này, ta cảm nhận được sự biết ơn và lòng kính trọng của con trai đối với mẹ. Mẹ đã trải qua bao khó khăn, gian khổ để nuôi dưỡng con cái, và giờ đây, con trai muốn đền đáp công ơn ấy.

Lũ chúng tôi từ tay mẹ lớn lên
Còn những bí và bầu thì lớn xuống
Chúng mang dáng giọt mồ hôi mặn
Rỏ xuống lòng thầm lặng mẹ tôi

Trong đoạn thơ này, tác giả miêu tả sự trưởng thành của con cái và sự phát triển của cây trồng. Con cái lớn lên nhờ đôi bàn tay chăm sóc của mẹ, trong khi cây trồng phát triển nhờ sự chăm sóc của mẹ. Cả hai đều mang lại lợi ích cho gia đình.

Tuy nhiên, hình ảnh những quả bầu và quả bí rơi xuống mặt đất cũng gợi lên sự lo lắng của mẹ. Mẹ luôn trăn trở và suy nghĩ về tương lai của con cái. Điều này cho thấy tấm lòng cao cả của mẹ, luôn mong muốn con cái được hạnh phúc và an lành.

Và chúng tôi một thứ quả trên đời
Bảy mươi tuổi mẹ đợi chờ được hái
Tôi hoảng sợ ngày bàn tay mẹ mỏi
Mình vẫn còn một thứ quả non xanh?

Đoạn thơ cuối cùng thể hiện sự lo lắng của con trai khi mẹ già đi mà con vẫn chưa trưởng thành. Con sợ rằng mình sẽ không thể đền đáp công ơn của mẹ và làm mẹ thất vọng. Đây là tâm trạng chung của nhiều người con khi trưởng thành và nhìn lại quãng thời gian đã qua, khi họ nhận ra rằng mình đã bỏ lỡ nhiều cơ hội để giúp đỡ mẹ.

Bài thơ "Mẹ và quả" của Nguyễn Khoa Điềm sử dụng ngôn ngữ giản dị, mộc mạc nhưng giàu sức biểu đạt. Tác giả đã tận dụng hình ảnh mẹ và quả để truyền tải thông điệp về tình mẫu tử thiêng liêng và công lao trời biển của mẹ. Đồng thời, bài thơ cũng nhắc nhở mỗi người phải biết yêu thương và báo đáp công ơn của mẹ.

Tóm lại, bài thơ "Mẹ và quả" của Nguyễn Khoa Điềm là một tác phẩm xuất sắc, ca ngợi tình yêu thương của mẹ và nhắc nhở mỗi người phải biết ơn và trân trọng công lao của mẹ.