Trong bài thơ "Nguyệt Cầm" của Xuân Diệu, hình ảnh ánh trăng được miêu tả bằng những từ ngữ tinh tế, gợi cảm, tạo nên một không gian tĩnh lặng, huyền ảo. Ánh trăng được ví von như "ánh sáng xanh", "lá liễu rủ", "mây trắng trên cao". Những hình ảnh này mang đến cho người đọc cảm giác thanh tao, nhẹ nhàng, đồng thời cũng ẩn chứa sự cô đơn, trống trải. Tiếng đàn trong bài thơ lại được miêu tả bằng những âm thanh đa dạng, phong phú, thể hiện tâm trạng phức tạp của nhân vật trữ tình. Tiếng đàn có lúc "trong trẻo", "thanh tao", nhưng cũng có lúc "đục ngầu", "sầm sập", "gió thổi ào ào". Sự đối lập giữa hai loại âm thanh này đã tạo nên một hiệu quả nghệ thuật đặc biệt, khiến cho bài thơ trở nên sâu sắc, đầy ám ảnh.
Trong đoạn trích "Truyện Kiều" của Nguyễn Du, hình ảnh ánh trăng được miêu tả bằng những từ ngữ giản dị, mộc mạc, nhưng vẫn toát lên vẻ đẹp lung linh, huyền ảo. Ánh trăng được ví von như "tiếng hạc bay qua", "tiếng suối mới sa", "tiếng khoan như gió thoảng", "tiếng mau sầm sập". Những hình ảnh này mang đến cho người đọc cảm giác thanh bình, yên ả, đồng thời cũng ẩn chứa sự vội vã, gấp gáp. Tiếng đàn trong đoạn trích lại được miêu tả bằng những âm thanh du dương, trầm bổng, thể hiện tâm trạng buồn bã, tiếc nuối của Thúy Kiều khi phải xa Kim Trọng. Tiếng đàn có lúc "trong trẻo", "thanh tao", nhưng cũng có lúc "đục ngầu", "sầm sập", "gió thổi ào ào". Sự đối lập giữa hai loại âm thanh này đã tạo nên một hiệu quả nghệ thuật đặc biệt, khiến cho đoạn trích trở nên sâu sắc, đầy ám ảnh.
Như vậy, cả hai tác phẩm đều sử dụng hình ảnh ánh trăng và tiếng đàn để thể hiện tâm trạng của nhân vật trữ tình. Tuy nhiên, cách sử dụng ngôn ngữ và ý nghĩa biểu tượng của mỗi tác giả là khác nhau. Trong "Nguyệt Cầm", Xuân Diệu sử dụng những hình ảnh giàu tính biểu tượng, kết hợp với các biện pháp tu từ độc đáo để tạo nên một bức tranh thiên nhiên đẹp đẽ, lãng mạn, đồng thời cũng ẩn chứa nỗi buồn man mác, cô đơn. Còn trong "Truyện Kiều", Nguyễn Du sử dụng những hình ảnh giản dị, mộc mạc, nhưng vẫn toát lên vẻ đẹp lung linh, huyền ảo, đồng thời cũng ẩn chứa nỗi buồn da diết, tiếc nuối.