Bên kia sông Đuống Mẹ già nua còm cõi gánh hàng rong Dăm miếng cau khô Mấy lọ phẩm hồng Vài thếp giấy đầm hoen sương sớm Chợt lũ quỷ mắt xanh trừng trợn Khua giày đinh đạp gãy quán gầy teo Xì xồ...

Phân tích biện pháp tu từ:

* Ẩn dụ: "Lũ quỷ" được sử dụng để ám chỉ quân xâm lược, thể hiện sự tàn bạo, độc ác của chúng. Hình ảnh "mắt xanh trừng trợn", "giày đinh", "xì xồ cướp bóc" tạo nên bức tranh sinh động về sự hung hãn, dã man của kẻ thù.
* Tác dụng: Phép ẩn dụ giúp tăng sức gợi hình, gợi cảm cho câu thơ, khiến người đọc dễ dàng hình dung ra bộ mặt hung dữ, tàn bạo của quân giặc. Đồng thời, nó còn góp phần bộc lộ lòng căm phẫn, uất hận của nhà thơ đối với kẻ thù xâm lược.

Phân tích nội dung:

Đoạn thơ miêu tả cảnh tượng hỗn loạn, tang thương do chiến tranh gây ra. Những người dân vô tội phải chịu đựng sự tàn phá, cướp bóc của quân địch. Nhà thơ đã sử dụng ngôn ngữ giàu hình ảnh, ẩn dụ để khắc họa chân thực cuộc sống khốn khổ của nhân dân dưới ách đô hộ. Qua đó, tác giả thể hiện tấm lòng xót thương, đồng cảm sâu sắc với số phận bi thảm của con người.

Phân tích nghệ thuật:

* Ngôn ngữ: Sử dụng nhiều từ ngữ giàu tính biểu cảm, đặc biệt là các động từ mạnh như "trừng trợn", "khua", "đạp", "cướp bóc", "tan", "lác đác", "loảng"... tạo nên nhịp điệu dồn dập, gấp gáp, thể hiện sự hoảng loạn, bất lực của người dân.
* Hình ảnh: Hình ảnh "lũ quỷ", "mắt xanh trừng trợn", "giày đinh", "xì xồ cướp bóc", "phiên chợ nghèo", "lá đa lác đác", "vài ba vết máu loang" rất cụ thể, sinh động, giúp người đọc dễ dàng hình dung ra khung cảnh chiến tranh tàn khốc.
* Cấu trúc: Câu thơ ngắn gọn, súc tích, tạo nên hiệu quả diễn đạt cao. Cách sắp xếp các câu thơ theo trình tự logic, từ việc miêu tả cảnh tượng hỗn loạn đến nỗi đau thương của người dân, rồi kết thúc bằng hình ảnh "chiều mùa đông" đầy u ám, ảm đạm.

Kết luận:

Qua đoạn thơ trên, tác giả đã thể hiện một cách chân thực và xúc động nỗi đau thương, mất mát mà nhân dân ta phải gánh chịu trong cuộc kháng chiến chống Pháp. Đồng thời, tác giả cũng lên án tội ác của quân xâm lược, khơi dậy lòng yêu nước, tinh thần đấu tranh bảo vệ đất nước của mỗi người dân Việt Nam.