Biển ồn ào, em lại dịu êm Em vừa nói câu chi rồi mỉm cười lặng lẽ Anh như con tàu lắng sóng từ hai phía Biển một bên và em một bên Ngày mai, ngày mai khi thành phố lên đèn Tàu anh bu...

câu 1. Đầu hiệu về hình thức để nhận biết thể thơ của văn bản "Biển ồn ào, em lại dịu êm" là:

- Số tiếng: Mỗi dòng thơ đều có số tiếng bằng nhau, cụ thể là 7 tiếng/dòng.
- Vần điệu: Các dòng thơ được gieo vần chân, tạo nên sự liên kết nhịp nhàng giữa các câu thơ. Ví dụ: "ồn ào - dịu êm", "rồi mỉm cười - lắng sóng".
- Nhịp điệu: Nhịp điệu của bài thơ nhẹ nhàng, du dương, phù hợp với nội dung trữ tình, lãng mạn.

Kết luận: Dựa vào các đặc trưng trên, ta có thể khẳng định bài thơ "Biển ồn ào, em lại dịu êm" thuộc thể thơ tự do. Thể thơ này mang tính linh hoạt, phóng khoáng, giúp tác giả thể hiện trọn vẹn cảm xúc và suy tưởng của mình.

câu 2. Yếu tố tự sự được sử dụng trong bài thơ "Biển ồn ào, em lại dịu êm" là việc kể về cuộc sống của người lính biển, những khó khăn, thử thách mà họ phải đối mặt. Bài thơ miêu tả cảnh vật thiên nhiên hùng vĩ, đẹp đẽ của biển cả, đồng thời cũng khắc họa hình ảnh người lính biển kiên cường, bất khuất, luôn giữ vững tinh thần chiến đấu bảo vệ Tổ quốc. Qua đó, tác giả muốn ca ngợi vẻ đẹp tâm hồn của người lính biển, lòng yêu nước sâu sắc và ý chí kiên cường của họ.

câu 3. Trong đoạn thơ "Biển ồn ào, em lại dịu êm", tác giả Trần Đăng Khoa đã sử dụng biện pháp tu từ so sánh ngang bằng để miêu tả sự tương phản giữa biển cả và tâm hồn của người lính biển.

- Câu thơ "anh như con tàu lắng sóng" sử dụng phép so sánh ngang bằng, đối chiếu hình ảnh người lính biển với con tàu đang lắng nghe tiếng sóng. Con tàu tượng trưng cho sự vững chãi, kiên định, bất khuất trước mọi thử thách.
- Việc so sánh này tạo nên hình ảnh ẩn dụ về tâm hồn người lính biển, luôn giữ vững tinh thần lạc quan, kiên cường, bất chấp khó khăn, nguy hiểm.
- Hình ảnh "con tàu lắng sóng" gợi lên cảm giác an toàn, bình yên, trái ngược hoàn toàn với sự ồn ào, dữ dội của biển khơi. Điều này làm nổi bật sự dịu dàng, ấm áp trong tâm hồn người lính biển, giúp họ vượt qua mọi thử thách, gian nan.

Hiệu quả nghệ thuật của biện pháp tu từ so sánh:

- Tăng sức gợi hình, gợi cảm cho câu thơ, giúp người đọc dễ dàng hình dung ra khung cảnh biển cả rộng lớn và tâm hồn người lính biển đầy nghị lực.
- Nhấn mạnh sự tương phản giữa vẻ đẹp hùng vĩ của thiên nhiên và tâm hồn thanh tao, lãng mạn của người lính biển.
- Thể hiện chủ đề chính của bài thơ: ca ngợi vẻ đẹp tâm hồn của người lính biển, những người luôn sẵn sàng hi sinh vì Tổ quốc.

câu 4. Trong bài thơ "Đồng chí" của Chính Hữu, hình ảnh "trời khuya" được sử dụng để miêu tả khung cảnh đêm tối trên chiến trường. Tuy nhiên, điều đặc biệt ở đây là việc tác giả sử dụng cụm từ "trời khuya" thay vì "đêm khuya". Sự lựa chọn này mang ý nghĩa sâu sắc về mặt nghệ thuật và nội dung.

Về mặt nghệ thuật, cách diễn đạt "trời khuya" tạo nên hiệu quả âm thanh nhẹ nhàng, du dương hơn so với "đêm khuya". Cụm từ "trời khuya" gợi lên cảm giác mênh mông, rộng lớn của bầu trời đêm, khiến cho khung cảnh trở nên huyền ảo, lãng mạn hơn. Đồng thời, nó cũng tạo ra một khoảng cách giữa người đọc và hiện thực khốc liệt của cuộc chiến tranh, giúp họ dễ dàng tiếp nhận và đồng cảm với tâm trạng của nhân vật trữ tình.

Về mặt nội dung, việc sử dụng "trời khuya" thay vì "đêm khuya" thể hiện sự cô đơn, lạc lõng của nhân vật trữ tình. Trời khuya là lúc mọi hoạt động đều dừng lại, con người chìm vào giấc ngủ, chỉ còn lại tiếng gió, tiếng mưa, tiếng côn trùng kêu rả rích. Trong hoàn cảnh đó, nhân vật trữ tình càng cảm thấy bơ vơ, lẻ loi, không biết bấu víu vào đâu. Hình ảnh "trời khuya" chính là biểu tượng cho nỗi lòng của người lính trong chiến tranh, khi phải đối diện với cái chết, với sự cô đơn, với nỗi nhớ nhà da diết.

Tóm lại, việc sử dụng "trời khuya" thay vì "đêm khuya" trong bài thơ "Đồng chí" đã góp phần làm tăng thêm giá trị nghệ thuật và nội dung của tác phẩm. Nó không chỉ tạo nên hiệu quả âm thanh, mà còn thể hiện rõ nét tâm trạng cô đơn, lạc lõng của nhân vật trữ tình.

câu 5. Bài thơ "Biển" của Trần Đăng Khoa đã gợi mở cho chúng ta nhiều suy ngẫm sâu sắc về mối quan hệ giữa tình cảm riêng tư và tình yêu quê hương, đất nước. Tình cảm riêng tư là những rung động, yêu thương dành cho cá nhân nào đó, còn tình yêu quê hương, đất nước là sự gắn bó, trân trọng đối với nơi sinh ra, lớn lên hoặc bất kỳ vùng đất nào mà ta yêu mến. Hai khái niệm này tưởng chừng như tách biệt nhưng thực chất lại có mối liên kết chặt chẽ, bổ sung và hỗ trợ lẫn nhau.

Tình cảm riêng tư chính là nền tảng để hình thành nên tình yêu quê hương, đất nước. Những người có trái tim giàu lòng trắc ẩn, biết yêu thương bản thân, gia đình, bạn bè thường sẽ có ý thức trách nhiệm cao hơn đối với cộng đồng, xã hội. Họ sẽ luôn mong muốn được cống hiến sức lực, trí tuệ để xây dựng quê hương, đất nước ngày càng giàu đẹp, văn minh. Ngược lại, tình yêu quê hương, đất nước cũng góp phần nuôi dưỡng và phát triển tình cảm riêng tư. Khi ta yêu thương mảnh đất nơi mình đang sống, ta sẽ tự hào giới thiệu với mọi người về vẻ đẹp của nó, đồng thời nỗ lực bảo vệ, gìn giữ những giá trị truyền thống tốt đẹp. Điều này tạo động lực cho mỗi người cố gắng hoàn thiện bản thân, trở thành công dân có ích cho xã hội.

Trong cuộc sống hiện đại, mối quan hệ giữa tình cảm riêng tư và tình yêu quê hương, đất nước càng trở nên quan trọng hơn bao giờ hết. Mỗi người cần nhận thức rõ vai trò của cả hai yếu tố này và tìm cách cân bằng chúng. Chúng ta không nên chỉ chú trọng đến lợi ích cá nhân mà quên đi trách nhiệm với cộng đồng. Đồng thời, cũng không nên đánh mất bản thân trong guồng quay của công việc, học tập hay các hoạt động xã hội. Việc kết hợp hài hòa giữa tình cảm riêng tư và tình yêu quê hương, đất nước sẽ giúp mỗi người trở thành một công dân toàn diện, đóng góp tích cực vào sự phát triển của đất nước.