tự luận văn

i:
câu 1. đáp án:
thể thơ tự do
dấu hiệu nhận biết: số chữ trong mỗi câu không cố định, có nhiều khổ thơ, vần nhịp linh hoạt

câu 2. Xác định từ miêu tả cảm xúc của nhân vật trữ tình trong đoạn thơ in đậm:

Trong đoạn thơ in đậm, tác giả sử dụng nhiều từ ngữ để miêu tả cảm xúc của nhân vật trữ tình:

* "nghe đất gọi": Thể hiện sự kết nối tâm linh giữa nhân vật trữ tình và đất mẹ, như một lời mời gọi trở về cội nguồn. Cảm xúc này mang tính chất thiêng liêng, gợi lên nỗi nhớ da diết về quê hương.
* "vây quanh mình bao gương mặt thân quen", "gương mặt xưa hòa lẫn gương mặt nay": Thể hiện sự ấm áp, gần gũi, sự gắn bó mật thiết giữa nhân vật trữ tình với những người thân yêu, với quá khứ và hiện tại. Cảm xúc này mang tính chất hạnh phúc, tự hào khi được sống trong tình yêu thương của mọi người.
* "tiếng đàn bầu tiếng đàn bầu mong nhớ": Thể hiện nỗi nhớ nhung da diết, sự khao khát được trở về với cội nguồn, với những giá trị truyền thống. Tiếng đàn bầu không chỉ là âm thanh mà còn là biểu tượng cho quê hương, cho những gì đẹp đẽ nhất.
* "trong gió lộng, dưới mặt trời xứ sở": Thể hiện sự tự do, phóng khoáng, niềm tin vào tương lai tươi sáng. Nhân vật trữ tình đang hướng về phía trước, với niềm hy vọng và lạc quan.
* "cồn cào những cơn khát khôn nguôi": Thể hiện sự khao khát mãnh liệt, sự thôi thúc muốn tìm kiếm, khám phá những điều mới mẻ. Cảm xúc này mang tính chất tò mò, ham học hỏi, luôn muốn vươn tới những tầm cao mới.

Phản ánh:

Qua việc phân tích các từ ngữ miêu tả cảm xúc của nhân vật trữ tình, chúng ta có thể thấy được chủ đề chính của đoạn thơ là tình yêu quê hương, đất nước. Tác giả đã khéo léo sử dụng ngôn ngữ giàu hình ảnh, ẩn dụ để tạo nên một bức tranh sinh động về quê hương, về những giá trị truyền thống, về những ước mơ và khát vọng của con người. Đồng thời, tác giả cũng thể hiện sự trân trọng, nâng niu những giá trị tinh thần, những mối quan hệ gia đình, bạn bè, đồng chí.

câu 3. Trong hai câu thơ "Em đi gặt trên cánh đồng cổ tích/Lúa bàng hoàng chín rực những triền sông", tác giả sử dụng biện pháp tu từ ẩn dụ.

* "Cánh đồng cổ tích": Ẩn dụ cho vùng đất quê hương, nơi chứa đựng những giá trị truyền thống, những câu chuyện cổ tích, những nét đẹp văn hóa lâu đời. Hình ảnh này gợi lên sự bình yên, thanh bình, ấm áp, tạo nên không khí thơ mộng, lãng mạn cho câu thơ.
* "Lúa bàng hoàng chín rực": Ẩn dụ cho mùa màng bội thu, thành quả lao động của người nông dân. Từ "bàng hoàng" thể hiện sự bất ngờ, ngạc nhiên trước vẻ đẹp rực rỡ của lúa chín. Câu thơ gợi tả niềm vui sướng, hạnh phúc khi được mùa, đồng thời khẳng định sức sống mãnh liệt, tiềm năng phát triển của quê hương.

Tác dụng của phép ẩn dụ:

* Tăng sức gợi hình, gợi cảm cho câu thơ, giúp người đọc dễ dàng hình dung về khung cảnh làng quê thanh bình, trù phú.
* Thể hiện tình cảm yêu mến, tự hào của tác giả đối với quê hương, đất nước.
* Nhấn mạnh ý nghĩa của công việc lao động, sản xuất, góp phần xây dựng quê hương giàu đẹp.

câu 4. đất nước đàn bầu
đất nước ban mai

Hai dòng thơ "Đất nước đàn bầu / Đất nước ban mai" mang ý nghĩa biểu tượng sâu sắc về vẻ đẹp và tinh thần của đất nước Việt Nam. Hình ảnh "đàn bầu" gợi liên tưởng đến âm nhạc truyền thống, đặc trưng bởi sự độc đáo và tinh tế. Đàn bầu không chỉ là một loại nhạc cụ mà còn là biểu tượng cho nền văn hóa âm nhạc phong phú và đa dạng của Việt Nam. Nó đại diện cho sự kết hợp hài hòa giữa truyền thống và hiện đại, tạo nên bản sắc riêng biệt cho đất nước.

Hình ảnh "ban mai" lại gợi lên sự tươi mới, rạng rỡ và hy vọng. Ban mai là thời khắc đầu tiên của ngày mới, khi ánh nắng mặt trời chiếu rọi, đánh dấu sự khởi đầu của một chu kỳ mới. Nó tượng trưng cho tương lai tươi sáng, hy vọng về sự phát triển và thịnh vượng của đất nước. Hai hình ảnh này kết hợp lại tạo nên bức tranh tổng thể về đất nước Việt Nam: vừa giàu truyền thống văn hóa, vừa tràn đầy sức sống và hướng tới tương lai tốt đẹp.

câu 5. Đoạn trích "Hoa Gạo Hồng Lại Nở, Bà Ơi!" của Lưu Quang Vũ mang đến cho tôi nhiều suy ngẫm về giá trị gia đình và sự hy sinh của người phụ nữ Việt Nam. Thông điệp mà tôi thấy ấn tượng nhất chính là hình ảnh người bà tần tảo, hi sinh cả cuộc đời để chăm sóc, nuôi dưỡng đứa cháu nhỏ. Người bà không chỉ là chỗ dựa vững chắc về tinh thần mà còn là nguồn động lực lớn lao giúp đứa cháu vượt qua mọi khó khăn, thử thách trong cuộc sống.

Hình ảnh người bà trong đoạn trích gợi nhắc chúng ta về vai trò quan trọng của người phụ nữ trong gia đình. Họ không chỉ là người mẹ, người vợ mà còn là người giữ lửa, truyền tải những giá trị đạo đức, nhân cách tốt đẹp cho thế hệ sau. Sự hy sinh thầm lặng của họ góp phần tạo nên nền tảng vững chắc cho mỗi gia đình và xã hội.

Thông điệp này càng trở nên ý nghĩa hơn khi đặt trong bối cảnh xã hội hiện đại, nơi mà đôi khi chúng ta dễ dàng quên đi những giá trị truyền thống, những mối quan hệ gắn bó giữa các thành viên trong gia đình. Đoạn trích như một lời nhắc nhở nhẹ nhàng nhưng đầy sức mạnh, khơi dậy trong mỗi người niềm tự hào về cội nguồn, về những người thân yêu và trách nhiệm gìn giữ, phát huy những giá trị tốt đẹp đó.


ii:
Vũ Quần Phương là nhà thơ tiêu biểu của nền thơ Việt Nam. Trong đó, tác phẩm Đợi đã gửi gắm nhiều bài học giá trị về cuộc sống.

Mở đầu bài thơ, độc giả thấy được hoàn cảnh của nhân vật trữ tình. Đó là người cháu đang đứng nơi xa ngóng tin của người bà. Dù không ở cùng một chỗ nhưng người cháu vẫn luôn nghĩ về người bà của mình. Cháu luôn mong bà được bình an mạnh khỏe. Tuy nhiên, thời gian cứ thế trôi đi, ngày này qua tháng nọ, người cháu vẫn chưa gặp được bà của mình. Điều đó khiến cho người cháu phải thốt lên rằng: "Sao bà về muộn/Để mầm lá run/Điều thứ nhất: Thấu hiểu nỗi vất vả của bà. Cuộc đời bà đã vất vả đủ điều, lúc tuổi trẻ thì vất vả mưu sinh, đến lúc tuổi già lại vất vả chống chọi với bệnh tật. Điều thứ hai: Thể hiện niềm mong mỏi bà mau khỏi bệnh để về nhà của người cháu. Điều thứ ba: Thể hiện tình cảm của người cháu dành cho bà. Người cháu rất yêu quý bà nên mới lo lắng khi bà mãi chưa về.

Có thể nói, bài thơ Đợi đã khắc họa thành công hình ảnh người bà tần tảo, chịu thương chịu khó. Qua đó, gửi gắm cho chúng ta bài học về đạo lý làm người. Chúng ta cần phải biết sống có trách nhiệm với gia đình, sống có ích cho xã hội. Hãy luôn ghi nhớ công ơn sinh thành và dưỡng dục của cha mẹ, ông bà.

Tóm lại, Đợi của tác giả Vũ Quần Phương đã mang đến cho người đọc nhiều cảm xúc. Có thể thấy, hình ảnh người bà hiện lên thật đẹp đẽ. Từ đó, nhắc nhở mỗi người cần sống có trách nhiệm, biết yêu thương và trân trọng gia đình.