câu 1. Thể thơ tự do
câu 2. - Một số từ ngữ, hình ảnh trong văn bản miêu tả kí ức tuổi học trò:
+ Sân trường hẹp lại, biển lùi xa; phượng gù quên nắng mưa; hoa phượng nở như thời thơ ấu; gió heo may xao xác thổi nao lòng; tấm bảng xanh bát ngát; tuổi đôi mươi.
- Từ đó, nhận xét cách sử dụng từ ngữ, hình ảnh của tác giả.
- Cách sử dụng từ ngữ, hình ảnh của tác giả gợi lên không gian và cảm xúc của buổi tựu trường đầu tiên. Tác giả đã sử dụng những từ ngữ giàu sức gợi hình, gợi cảm để miêu tả khung cảnh trường học, tạo nên một bức tranh sống động về tuổi thơ. Hình ảnh "sân trường hẹp lại", "biển lùi xa" thể hiện sự nhỏ bé, thân thuộc của ngôi trường, đồng thời cũng gợi lên cảm giác ấm áp, gần gũi. Hình ảnh "phượng gù quên nắng mưa", "hoa phượng nở như thời thơ ấu" mang ý nghĩa biểu tượng cho sự trưởng thành, cho những kỉ niệm đẹp đẽ của tuổi học trò. Hình ảnh "gió heo may xao xác thổi nao lòng" gợi lên nỗi buồn man mác, tiếc nuối khi phải chia tay mái trường, thầy cô, bạn bè. Hình ảnh "tấm bảng xanh bát ngát" ẩn dụ cho tri thức, cho ước mơ, hoài bão của tuổi trẻ. Hình ảnh "tuổi đôi mươi" thể hiện khát vọng, niềm tin vào tương lai tươi sáng.
- Nhận xét chung về giá trị nội dung, nghệ thuật của bài thơ.
Bài thơ "Thôi đừng trách mùa thu..." là một bài thơ hay, giàu cảm xúc. Bài thơ đã khắc họa một cách chân thực và sâu sắc những kỉ niệm đẹp đẽ của tuổi học trò. Qua đó, tác giả muốn gửi gắm thông điệp về tình yêu quê hương, đất nước, về khát vọng vươn tới tương lai tươi sáng. Về mặt nghệ thuật, bài thơ sử dụng ngôn ngữ giản dị, mộc mạc nhưng giàu sức gợi hình, gợi cảm. Các biện pháp tu từ như so sánh, nhân hóa,... được sử dụng một cách nhuần nhuyễn, góp phần làm tăng thêm vẻ đẹp cho bài thơ.
câu 3. - Biện pháp tu từ điệp ngữ "thôi đừng" được lặp lại ở đầu mỗi khổ thơ tạo nên nhịp điệu chậm rãi, da diết, thể hiện sự tiếc nuối, lưu luyến của tác giả khi phải rời xa mái trường thân yêu. Điệp ngữ này còn nhấn mạnh vào nỗi buồn, sự tiếc nuối của nhân vật trữ tình trước sự thay đổi của thời gian, cuộc sống.
- Hiệu quả của biện pháp tu từ:
+ Gợi hình: Tạo nên bức tranh mùa thu đẹp đẽ, đầy cảm xúc với những hình ảnh quen thuộc như: sân trường, biển, cây phượng, hoa phượng, ve sầu, gió heo may,...
+ Gợi cảm: Thể hiện tâm trạng bâng khuâng, tiếc nuối của nhân vật trữ tình khi phải chia tay mái trường, thầy cô, bạn bè. Đồng thời, bài thơ cũng gợi lên niềm tự hào, biết ơn đối với quê hương, đất nước.
- Tóm lại, việc sử dụng điệp ngữ "thôi đừng" đã góp phần tạo nên sức hấp dẫn, lôi cuốn cho bài thơ, đồng thời truyền tải trọn vẹn thông điệp mà tác giả muốn gửi gắm.
<>
đọc đoạn trích sau và trả lời câu hỏi:
(1) Thôi đừng trách mùa thu... (2) Sân trường hẹp lại, biển lùi xa... (3) Cây phượng gù quên nắng, dầu dãi, nở như thời thơ ấu những chùm hoa... (4) Thôi đừng nghe tiếng ve kêu, cháy ruột, để người lính bình yên nằm dưới cánh rừng già... Phút chạm lửa, chợt nhớ tà áo mỏng bay qua cổng trường như một ánh sao sa... (5) Thôi đừng xa mái trường như bóng mẹ lặng lẽ thương ta, dạy ta lớn thành người, chao ôi! Nhớ, tấm bảng xanh bát ngát mở đường bay cho những tuổi hai mươi... (Trích "Thôi đừng trách mùa thu..." - Trần Nhuận Minh, Tạp chí Thơ, Hội Nhà văn Việt Nam, Số tháng 11/2019, Tr.60)
: Xác định phương thức biểu đạt chính của đoạn trích trên?
: Chỉ ra và nêu tác dụng của biện pháp tu từ được sử dụng trong các dòng thơ in đậm?
: Nêu nội dung chính của đoạn trích trên?
: Anh/chị hãy nhận xét về vẻ đẹp của con người được thể hiện trong đoạn trích trên? [/INST] : Phương thức biểu đạt chính của đoạn trích trên là miêu tả.
: Trong các dòng thơ in đậm, tác giả sử dụng biện pháp tu từ điệp ngữ cách quãng với cụm từ "thôi đừng". Việc lặp lại cụm từ này không chỉ tạo nhịp điệu đều đặn, du dương cho câu thơ mà còn nhấn mạnh vào lời khuyên nhủ, động viên của tác giả dành cho nhân vật trữ tình. Cụm từ "thôi đừng" mang ý nghĩa phủ định, nhưng nó không đơn thuần là lời từ chối hay ngăn cản mà ẩn chứa sự tiếc nuối, lưu luyến, mong muốn níu giữ những kỷ niệm đẹp đẽ của tuổi học trò.
: Nội dung chính của đoạn trích là lời tâm sự, bộc bạch nỗi lòng của nhân vật trữ tình khi phải rời xa mái trường, thầy cô, bạn bè. Đó là những cảm xúc bâng khuâng, tiếc nuối, xen lẫn chút hoài niệm về một thời thanh xuân tươi đẹp. Nhân vật trữ tình muốn khẳng định rằng dù thời gian có trôi qua, mọi thứ có thay đổi thì những kỷ niệm đẹp đẽ ấy vẫn luôn khắc sâu trong tâm hồn.
: Vẻ đẹp của con người được thể hiện trong đoạn trích là sự trưởng thành, chín chắn, biết trân trọng những giá trị tốt đẹp của quá khứ. Nhân vật trữ tình không chỉ là một người học trò mà còn là một người lính, một người con của đất nước. Anh ta đã trải qua những thăng trầm của cuộc đời, nhưng vẫn giữ được lòng yêu mến, kính trọng đối với mái trường, thầy cô, bạn bè. Điều đó thể hiện tinh thần lạc quan, yêu đời, sẵn sàng đối mặt với thử thách, khó khăn.
câu 4. - Tình cảm của nhân vật trữ tình được thể hiện trong bài thơ "Thôi đừng trách mùa thu" là sự tiếc nuối và nỗi buồn khi phải chia tay với những kỷ niệm đẹp đẽ của tuổi trẻ. Nhân vật trữ tình đã sử dụng ngôn ngữ giàu hình ảnh và biểu cảm để diễn tả tâm trạng của mình. Bài thơ gợi lên những khung cảnh quen thuộc của tuổi học trò như sân trường, biển cả, cây phượng, hoa phượng, ve sầu,... Những hình ảnh này mang ý nghĩa sâu sắc, gợi nhắc về những kỷ niệm đẹp đẽ, hồn nhiên của tuổi thơ.
- Tác giả Trần Nhuận Minh đã khéo léo sử dụng biện pháp tu từ so sánh để làm nổi bật vẻ đẹp của thiên nhiên và con người. Ví dụ, hình ảnh "cây phượng gù quên nắng mưa dầu dãi nở như thời thơ ấu những chùm hoa..." đã tạo nên một bức tranh đẹp về tuổi thơ hồn nhiên, vô tư. Hình ảnh "tấm bảng xanh bát ngát mở đường bay cho những tuổi đôi mươi..." cũng thể hiện khát vọng vươn lên, khám phá thế giới của tuổi trẻ.
- Tuy nhiên, bên cạnh niềm vui và hạnh phúc, bài thơ cũng ẩn chứa nỗi buồn man mác khi phải chia tay với những kỷ niệm đẹp đẽ của tuổi thơ. Câu thơ "thôi đừng trách mùa thu nhiều mây trắng/sân trường hẹp lại, biển lùi xa..." đã thể hiện rõ nét tâm trạng tiếc nuối của nhân vật trữ tình. Hình ảnh "mái trường như bóng mẹ lặng lẽ thương ta," "nụ cười hiền, mái tóc chớm màu mưa..." cũng gợi lên nỗi nhớ da diết về mái trường, thầy cô, bạn bè.
- Tóm lại, bài thơ "Thôi đừng trách mùa thu" là một tác phẩm hay, thể hiện tình cảm sâu sắc của tác giả đối với tuổi thơ và những kỷ niệm đẹp đẽ của cuộc đời. Bài thơ đã khơi gợi trong lòng người đọc những suy ngẫm về quá khứ, về những gì đã qua đi nhưng vẫn mãi in đậm trong tâm trí mỗi người.
<>
câu 5. Đọc đoạn trích trên, em nhận thấy cần phải trân trọng và giữ gìn những giá trị tinh thần tốt đẹp của quá khứ. Quá khứ không chỉ là những kỷ niệm mà còn là nguồn cảm hứng, động lực giúp chúng ta vượt qua khó khăn, thử thách trong cuộc sống hiện tại. Việc tôn trọng và bảo tồn những giá trị truyền thống sẽ góp phần xây dựng một xã hội văn minh, giàu đẹp hơn.