(1) “Mảnh vườn tuổi thơ tôi Có ước mơ đời cha, đời con Nén vào lòng đất. Có đắng cay chua chát Có hàng cây Qua nắng mưa bão táp Quả ngọt ngon dâng tặng cho đời Hòn sỏi gầy nuôi nấng chúng tôi....

câu 1. 1) Thể thơ tự do

câu 2. :

Những từ ngữ miêu tả đặc điểm của mảnh vườn tuổi thơ trong khổ thơ (1): "ước mơ", "đắng cay", "chua chát", "nắng mưa", "bão táp", "quả ngọt", "hòn sỏi", "gầy".

Phân tích:

* "Ước mơ": Mảnh vườn chứa đựng khát vọng, hy vọng của thế hệ trước truyền lại cho thế hệ sau.
* "Đắng cay", "chua chát": Gợi lên sự vất vả, gian nan mà người nông dân phải trải qua để tạo nên thành quả lao động.
* "Nắng mưa", "bão táp": Thể hiện sự khắc nghiệt của thời tiết, thử thách mà mảnh vườn phải đối mặt.
* "Quả ngọt": Kết quả của quá trình lao động miệt mài, thể hiện sự sung túc, no ấm.
* "Hòn sỏi", "gầy": Hình ảnh ẩn dụ cho sự nghèo khó, thiếu thốn nhưng vẫn kiên cường, bền bỉ.

Kết luận:

Các từ ngữ trên đã góp phần tạo nên bức tranh sinh động về mảnh vườn tuổi thơ, nơi chứa đựng những giá trị tinh thần và vật chất quý báu, đồng thời phản ánh cuộc sống vất vả nhưng đầy ý nghĩa của người nông dân Việt Nam.

câu 3. 1) Trong đoạn trích trên, tác giả sử dụng biện pháp tu từ điệp ngữ "san đều" và "nhìn theo". Việc lặp lại hai cụm từ này tạo nên hiệu quả nghệ thuật đặc biệt:

* Nhấn mạnh: Điệp ngữ "san đều" nhấn mạnh sự đồng đều, bình đẳng giữa mọi thành viên trong gia đình, không phân biệt giàu nghèo hay địa vị xã hội. Điều này thể hiện tinh thần đoàn kết, tương trợ lẫn nhau của cộng đồng.
* Gợi hình: Hình ảnh "san đều nỗi nhớ", "san đều trái chín ngọt lành" gợi lên cảm giác ấm áp, gần gũi, như chính mảnh vườn tuổi thơ đã vun trồng, chăm sóc để mang lại những điều tốt đẹp nhất cho con cháu.
* Tạo nhịp điệu: Sự lặp lại tạo ra nhịp điệu đều đặn, nhẹ nhàng, khiến cho câu thơ trở nên du dương, dễ đọc, dễ nhớ.
* Thể hiện tình cảm: Cụm từ "nhìn theo" được lặp lại nhiều lần, thể hiện sự quan tâm, lo lắng, dõi theo từng bước trưởng thành của thế hệ sau. Tình cảm ấy được gửi gắm qua những hình ảnh giản dị nhưng đầy ý nghĩa.

Biện pháp điệp ngữ trong đoạn trích góp phần làm tăng sức biểu đạt, giúp người đọc cảm nhận sâu sắc hơn về giá trị của mảnh vườn tuổi thơ, về tình cảm gia đình, về truyền thống tốt đẹp của dân tộc Việt Nam.

câu 4. Tâm trạng của nhân vật trữ tình được thể hiện trong khổ (3): Nhân vật trữ tình cảm thấy buồn bã và tiếc nuối khi phải rời xa mảnh vườn tuổi thơ. Mảnh vườn ấy không chỉ là nơi chứa đựng những kỷ niệm đẹp đẽ mà còn là biểu tượng của sự gắn bó, tình yêu quê hương. Tuy nhiên, do hoàn cảnh sống thay đổi, nhân vật trữ tình buộc phải rời đi, để lại sau lưng những gì thân thuộc nhất. Tâm trạng này được thể hiện qua hình ảnh "những ngọt bùi đắng cay" - những kỷ niệm ngọt ngào xen lẫn những mất mát, đau thương. Hình ảnh "hòn sỏi gầy nuôi nấng chúng tôi" gợi lên sự khắc nghiệt nhưng cũng đầy ý nghĩa của cuộc sống. Hòn sỏi tuy nhỏ bé nhưng đã góp phần nuôi dưỡng, vun trồng nên những mầm non tương lai. Qua đó, ta thấy được sự trân trọng, biết ơn của nhân vật trữ tình đối với mảnh vườn tuổi thơ, đồng thời cũng là niềm tiếc nuối khi phải rời xa nó.

câu 5. Trong câu thơ "Tựa vào cây, chúng tôi đứng thẳng", tác giả Vũ Hoàng Nam đã gửi gắm những suy ngẫm sâu sắc về lẽ sống. Bài học mà ta có thể rút ra từ đây là sự cần thiết của việc dựa vào chính mình để vượt qua khó khăn và thử thách trong cuộc sống. Cây cối tượng trưng cho sức mạnh nội tại, khả năng tự vươn lên và chống chọi với mọi gian nan. Khi ta biết cách tận dụng nguồn lực bên trong, ta sẽ trở nên vững vàng hơn trước mọi sóng gió. Điều này không chỉ giúp ta trưởng thành và phát triển bản thân mà còn tạo nền tảng cho sự thành công và hạnh phúc lâu dài.