Nêu các biện pháp canh tác và sử dụng giống chống sâu bệnh

Dưới đây là một số nhóm biện pháp canh tác kết hợp với việc sử dụng giống kháng sâu, bệnh để bảo vệ cây trồng: 1. Biện pháp canh tác (biện pháp kỹ thuật tổng hợp) -------------------------------------- 1.1. Luân canh – xen canh – liên vụ • Luân phiên cây họ khác nhau (ví dụ ngô – lạc – lúa) để phá vỡ chu kỳ sinh sản của sâu, bệnh. • Xen canh cây hàng rào, cây bẫy (ví dụ bắp cải xen đậu đen, lúa xen cây thuốc lá) để phân tán và giảm mật độ sâu hại. 1.2. Xử lý đất, vệ sinh đồng ruộng • Cày ải, phơi ải – diệt trứng, ấu trùng, bào tử nấm tồn lưu trong đất. • Thu gom, tiêu hủy tàn dư sau thu hoạch để hạn chế nguồn bệnh lưu cư. 1.3. Chọn thời vụ, mật độ, kỹ thuật trồng • Gieo, trồng đúng thời vụ khuyến cáo để cây có sức đề kháng tốt, tránh cao điểm phát sinh sâu, bệnh. • Điều chỉnh mật độ, khoảng cách cây phù hợp nhằm thông thoáng, giảm ẩm độ và hạn chế môi trường phát bệnh. 1.4. Quản lý dinh dưỡng – nước tưới • Bón phân cân đối N–P–K, bổ sung vi lượng (Zn, B) giúp cây cứng cáp, giảm tổn thương do sâu ăn và bệnh xâm nhập. • Điều tiết nước hợp lý (không để ngập kéo dài với cây nhạy cảm, không để khô hạn quá độ) để giảm điều kiện phát triển nấm bệnh. 1.5. Bẫy sinh học – sinh học • Sử dụng bẫy pheromone, bẫy màu sắc (vàng, xanh) để thu hút, diệt trừ sâu đục thân, sâu vẽ bùa… • Thả các thiên địch (bọ rùa, ong ký sinh trứng sâu, nhện bắt mồi) hoặc rải bả vi sinh (Bt, nấm entomopathogenic) trong điều kiện phù hợp. 2. Sử dụng giống kháng sâu, bệnh -------------------------------- 2.1. Chọn giống đã được khảo nghiệm, công nhận • Sử dụng giống lúa, ngô, khoai lang… có tính kháng cao với sâu đục thân, bệnh đạo ôn, bạc lá, rỉ sắt… • Ưu tiên giống F1 hoặc giống thuần đã được chọn lọc ở vùng sinh thái cụ thể. 2.2. Xử lý hạt giống trước khi gieo • Ngâm – sát trùng hạt giống bằng nước ấm, dung dịch sát trùng (KMnO₄, Chlorine) để diệt mầm bệnh bề mặt. • Sử dụng chế phẩm sinh học (trichoderma, bacillus) bọc hạt để bảo vệ rễ non khỏi nấm, vi khuẩn gây bệnh. 2.3. Kết hợp giống kháng với quản lý dịch hại tổng hợp (IPM) • Dùng giống kháng làm “xương sống” cho hệ thống sản xuất, kết hợp luân canh, bẫy, sinh học để đạt hiệu quả bền vững. 3. Lưu ý chung -------------------------------- • Thường xuyên khảo sát, phát hiện sớm sự phát sinh sâu, bệnh để can thiệp kịp thời. • Không lạm dụng thuốc hóa học, ưu tiên các biện pháp sinh học và cơ học để tránh sâu kháng thuốc, ô nhiễm môi trường. • Ghi nhật ký đồng ruộng, cập nhật biến động dịch hại và điều chỉnh kỹ thuật cho vụ sau.