Bài 1.
Dựa vào bảng biến thiên của hàm số , ta có thể xác định các khoảng đơn điệu và cực trị của hàm số như sau:
1. Xác định các khoảng đơn điệu:
- Hàm số đồng biến trên các khoảng và .
- Hàm số nghịch biến trên các khoảng và .
2. Xác định các cực trị:
- Tại điểm , hàm số đạt cực đại với giá trị cực đại là .
- Tại điểm , hàm số đạt cực tiểu với giá trị cực tiểu là .
Tóm lại:
- Các khoảng đồng biến của hàm số là và .
- Các khoảng nghịch biến của hàm số là và .
- Cực đại của hàm số là .
- Cực tiểu của hàm số là .
Bài 2.
a)
hoặc
Ta có bảng biến thiên:
Từ bảng biến thiên suy ra:
Hàm số đồng biến trên các khoảng
Hàm số nghịch biến trên các khoảng và
Hàm số đạt cực tiểu tại giá trị cực tiểu là
Hàm số đạt cực đại tại giá trị cực đại là
b)
hoặc
Ta có bảng biến thiên:
Từ bảng biến thiên suy ra:
Hàm số đồng biến trên các khoảng
Hàm số nghịch biến trên các khoảng và
Hàm số đạt cực tiểu tại giá trị cực tiểu là
Hàm số đạt cực đại tại giá trị cực đại là
c)
Điều kiện:
Hàm số nghịch biến trên các khoảng và
Hàm số không có cực trị.
d)
Điều kiện:
hoặc
Ta có bảng biến thiên:
Từ bảng biến thiên suy ra:
Hàm số đồng biến trên các khoảng và
Hàm số nghịch biến trên khoảng và
Hàm số đạt cực tiểu tại giá trị cực tiểu là
Hàm số đạt cực đại tại giá trị cực đại là
e)
Điều kiện:
và
Ta có bảng biến thiên:
Từ bảng biến thiên suy ra:
Hàm số đồng biến trên khoảng
Hàm số nghịch biến trên khoảng
Hàm số đạt cực đại tại giá trị cực đại là
f)
Điều kiện: hoặc
Ta có bảng biến thiên:
Từ bảng biến thiên suy ra:
Hàm số đồng biến trên các khoảng và
Hàm số không có cực trị.
Bài 3.
Để tìm các khoảng đơn điệu và cực trị của hàm số , ta thực hiện các bước sau:
Bước 1: Xác định các điểm mà đạo hàm bằng 0 hoặc không xác định
a)
- Ta thấy là một đa thức nên xác định trên toàn bộ .
- Đạo hàm bằng 0 tại các điểm:
Suy ra:
b)
- Ta thấy là một đa thức nên xác định trên toàn bộ .
- Đạo hàm bằng 0 tại các điểm:
Suy ra:
Bước 2: Xác định dấu của đạo hàm trong các khoảng giữa các điểm đã tìm
a)
- Chia thành các khoảng: , , , .
- Kiểm tra dấu của trong mỗi khoảng:
- Khi : , , . Suy ra .
- Khi : , , . Suy ra .
- Khi : , , . Suy ra .
- Khi : , , . Suy ra .
b)
- Chia thành các khoảng: , , , .
- Kiểm tra dấu của trong mỗi khoảng:
- Khi : , , . Suy ra .
- Khi : , , . Suy ra .
- Khi : , , . Suy ra .
- Khi : , , . Suy ra .
Bước 3: Xác định các khoảng đơn điệu và cực trị
a)
- Hàm số tăng trên các khoảng: và .
- Hàm số giảm trên các khoảng: và .
- Cực trị:
- Cực đại tại và .
- Cực tiểu tại .
b)
- Hàm số tăng trên các khoảng: và .
- Hàm số giảm trên các khoảng: và .
- Cực trị:
- Cực đại tại .
- Cực tiểu tại .
Kết luận
a)
- Khoảng tăng: và .
- Khoảng giảm: và .
- Cực đại tại và .
- Cực tiểu tại .
b)
- Khoảng tăng: và .
- Khoảng giảm: và .
- Cực đại tại .
- Cực tiểu tại .
Bài 4.
Dựa vào đồ thị của hàm số , ta xác định các khoảng đơn điệu và cực trị của hàm số trên khoảng như sau:
1. Xác định các khoảng đơn điệu:
- Hàm số đồng biến trên các khoảng và .
- Hàm số nghịch biến trên các khoảng .
2. Xác định các cực trị:
- Cực đại: Đồ thị hàm số đạt cực đại tại điểm , giá trị cực đại là .
- Cực tiểu: Đồ thị hàm số đạt cực tiểu tại điểm , giá trị cực tiểu là .
Tóm lại:
- Các khoảng đồng biến: và .
- Các khoảng nghịch biến: .
- Cực đại: .
- Cực tiểu: .