Trong truyện ngắn "Làng" của nhà văn Kim Lân, nhân vật ông Hai đã thể hiện tình yêu làng quê và lòng yêu nước sâu sắc, cao đẹp. Điều này được thể hiện rõ nét qua diễn biến tâm trạng của ông khi nghe tin làng mình theo giặc.
* Tình huống 1: Khi nghe tin làng mình theo giặc, ông Hai choáng váng, sững sờ, không tin vào sự thật. Cảm xúc đau đớn, tủi hổ, nhục nhã khiến ông "cổ nghẹn đắng", "da mặt tê rân rân". Ông lặng lẽ trở về nhà, nằm vật ra giường, nước mắt cứ trào ra. Trong tâm trí ông lúc bấy giờ chỉ có nỗi ám ảnh về cái tin dữ ấy, nó như một bóng đen u ám bao phủ tâm hồn ông. Ông không dám bước chân ra ngoài, sợ gặp người nào đó nhắc đến chuyện ấy. Cả ngày ông chỉ quanh quẩn ở nhà, nghe ngóng binh tình bên ngoài. Đêm đến, ông trằn trọc không ngủ được, lòng ông như lửa đốt.
* Tình huống 2: Trước tin dữ ấy, ông Hai đã phải đối diện với một quyết định khó khăn: liệu có nên bỏ làng mà đi hay không? Tình yêu làng tha thiết, sâu nặng của ông khiến ông không muốn rời xa mảnh đất quê hương. Nhưng nếu làng theo giặc thì ông không thể tiếp tục sống ở đó được nữa. Cuối cùng, ông Hai đã đưa ra quyết định: "Làng thì yêu thật nhưng làng theo Tây mất rồi thì phải thù". Đây là một quyết định rất khó khăn, thể hiện sự đấu tranh nội tâm gay gắt của ông Hai. Tuy nhiên, quyết định ấy cũng cho thấy tấm lòng yêu nước, gắn bó với cách mạng của ông.
* Tình huống 3: Khi biết tin làng mình không theo giặc, ông Hai vui sướng khôn tả. Ông chạy đi khắp nơi, lao rao kể lại chiến công của làng mình. Ông khoe với mọi người rằng làng mình vẫn trung thành với cách mạng, vẫn kiên cường chống giặc. Niềm vui sướng ấy khiến ông quên hết mọi mệt nhọc, vất vả. Ông như trẻ lại, khuôn mặt rạng rỡ, đôi mắt ánh lên niềm hạnh phúc.
Diễn biến tâm trạng của ông Hai qua ba tình huống trên đã cho thấy tình yêu làng quê và lòng yêu nước sâu sắc, cao đẹp của ông. Ông Hai là một người nông dân chất phác, hiền lành, nhưng ẩn chứa trong đó là một tinh thần yêu nước nồng nàn, mãnh liệt. Hình tượng ông Hai là một biểu tượng tiêu biểu cho tinh thần yêu nước, gắn bó với cách mạng của người nông dân Việt Nam trong thời kỳ kháng chiến chống Pháp.