Phân tích chủ đề “số phận con người trước biến động xã hội” trong một tác phẩm văn học Việt Nam hiện đại mà em yêu thích. Em hãy phân tích nhân vật, tình huống và nghệ thuật, đồng thời nêu nhận xét về...

Nguyễn Thi là một trong những cây bút văn xuôi hàng đầu của nền văn nghệ giải phóng miền Nam. Ông được mệnh danh là nhà văn của người dân Nam Bộ. Trong những tác phẩm của mình ông luôn dành bao tâm huyết để xây dựng họ thành những nhân vật văn học đáng nhớ và có cá tính. Truyện ngắn “những đứa con trong gia đình” tiêu biểu cho phong cách ấy.
Truyện kể về những đứa con trong một gia đình nông dân cách mạng. Mỗi một nhân vật trong truyện đều có những nét tính cách riêng nhưng lại rất giống nhau bởi cả ba đều mang trong mình lòng căm thù giặc sâu sắc, tình nghĩa với quê hương, với cách mạng và sự gan góc, dũng cảm không sợ hi sinh.
Câu chuyện được tái hiện qua dòng hồi ức của anh tân binh Việt khi anh bị thương ở chiến trường, lạc đơn vị, phải nằm lại chiến trường. Tại đây anh ngất đi tỉnh lại nhiều lần, mỗi lần ngất đi tỉnh lại chiến trường lại hiện lên với biết bao kỉ niệm vui buồn xen lẫn nỗi day dứt, ân hận…
Trong một lần tỉnh dậy, anh đã nhìn thấy hai bên cánh tay mình vết thương phụt máu tươi, từng giọt từng giọt rơi xuống đất. Anh đưa tay ra cầm lấy rồi ấn vào ngay vết thương trên bắp đùi. Quả bom nổ, tất cả trở nên tan hoang, tung phá. Đất cháy, gió thổi mạnh, cây cối nghiêng ngả, bom nổ văng cả thịt xương người chết vào mặt Việt. Những lúc đó Việt chỉ còn biết lăn lộn, bò lết, cứ thế anh lao đi trong đêm tối.
Chiến đấu giữa sự sống và cái chết, giữa bóng tối và ánh sáng, cuối cùng Việt đã vượt qua tất cả để trở về đơn vị. Và tại đây anh đã gặp lại đồng đội, gặp lại anh Tánh, Nho, chị Chiến…
Đoạn trích thể hiện rõ phong cách của Nguyễn Thi. Với giọng văn vừa ngang tàng, vừa đằm thắm tràn đầy tình cảm, tác giả đã vừa miêu tả được khung cảnh chiến tranh ác liệt, tàn khốc vừa khắc họa được vẻ đẹp tâm hồn trẻ trung, lãng mạn, giàu đức hy sinh và niềm khát khao chiến đấu mãnh liệt của những thanh niên yêu nước. Đó là những con người sẵn sàng làm bất cứ việc gì, đi bất cứ đâu khi Tổ quốc cần.
Trước hết là nhân vật chú Năm. Chú là người ghi chép lại toàn bộ những sự kiện xảy ra với gia đình trong một cuốn sổ tay. Chú là người nông dân Nam Bộ thật thà, chất phác, giàu cảm xúc. Tuy ít học nhưng lại rất yêu quý sách vở và trân trọng những người có học. Chú Năm cũng là người giữ gìn và trân trọng những truyền thống tốt đẹp của gia đình.
Gắn bó với cuốn sổ của gia đình, chú Năm đã ghi lại một cách tỉ mỉ những ngày tháng, sự kiện quan trọng của gia đình mình. Khi Chiến và Việt chuẩn bị lên đường nhập ngũ, chú đã dặn dò hai chị em rằng: “thu xếp về sao cho tươm tất…đem vô gửi chú…gửi cho chị em nó sau”. Có lẽ chú lo rằng mai này hai chị em Chiến, Việt lớn lên sẽ không còn được gắn bó với mảnh vườn do ông bà nội để lại. Hay nữa là những đồ đạc trong nhà, chú muốn sắp xếp gọn gàng, ngăn nắp trước khi trao lại cho ai đó. Bởi chú luôn mong ước những người kế tục đó sẽ phát huy được truyền thống của gia đình.
Bên cạnh đó ta cũng không thể nào quên nhân vật má Việt. Bà là người phụ nữ kiên cường, gan góc, chịu đựng gian khổ trong cuộc chiến đấu suốt đời vì lý tưởng cao đẹp. Bên trong người phụ nữ ấy là tình thương yêu chồng con tha thiết, đảm đang, tháo vát, nhẫn nại. Người mẹ ấy đã phải trải qua bao gian khổ, thiếu thốn, vất vả. Nhưng bà vẫn chỉ biết gác lại nỗi đau của mình để nuôi con, để chiến đấu.
Hình ảnh người mẹ ấy khiến ta cảm động biết bao nhiêu. Góp phần không nhỏ vào thành công của tác phẩm chính là nghệ thuật trần thuật qua dòng hồi ức đứt nối của nhân vật Việt – một chiến sĩ cộng sản trẻ tuổi, chiến đấu dũng cảm nhưng dường như không hề hay biết về những gì xảy ra phía sau lưng mình.
Với lối trần thuật này, tác giả đã dễ dàng đi sâu khai thác thế giới nội tâm của nhân vật chính, đồng thời tạo ra một sự tương phản thú vị giữa cái không khí dữ dội, ác liệt của chiến tranh với cái ngây thơ, trong trẻo, hồn nhiên của nhân vật chính. Chính sự tương phản này đã góp phần tô đậm hơn những vẻ đẹp nơi nhân vật. Đồng thời đem đến cho tác phẩm một giọng điệu riêng, một sức hấp dẫn lôi cuốn người đọc.
Qua truyện ngắn “những đứa con trong gia đình”, chúng ta càng hiểu thêm về tầm quan trọng của việc đọc sách. Những trang sách sẽ chắp cánh cho tâm hồn bạn bay xa, rồi sẽ giúp bạn khẳng định chính mình trong cuộc sống.