Trong nền văn học Việt Nam, có rất nhiều tác phẩm hay viết về những người nông dân trong xã hội xưa. Một trong số đó chúng ta không thể không nhắc đến tác phẩm "Vợ Nhặt" của nhà văn Kim Lân. Đây được coi là một trong những tác phẩm tiêu biểu của ông, viết về cuộc sống nghèo khổ của ngôi làng bị chôn vùi bởi nạn đói khủng khiếp năm 1945. Đặc biệt, tác giả đã rất thành công trong việc xây dựng lên tình huống truyện độc đáo và hấp dẫn.
Trước hết, tình huống truyện xuất hiện ngay từ cái tên gọi "Vợ Nhặt". Theo như chúng ta đã biết, vợ là một người vô cùng quan trọng trong cuộc đời của mỗi người đàn ông. Vậy mà tại sao lại là "nhặt" vợ? Thông thường, người ta sẽ nhặt những đồ bị rơi hoặc bỏ đi ngoài ý muốn chủ quan. Ở đây, anh cu Tràng lấy vợ chỉ bằng vài câu nói đùa và hai bát bánh đúc. Điều này khiến cho người đọc thấy ngạc nhiên và thú vị. Tuy nhiên, nó cũng thể hiện được sự rẻ rúng, bần cùng hóa của con người trong nạn đói 1945.
Thứ hai, tình huống truyện còn được thể hiện qua hành động lấy vợ của anh cu Tràng. Trong bối cảnh nạn đói hoành hành, mọi người đều đang chật vật để giành giật lấy sự sống. Ấy vậy mà Tràng lại dám lấy vợ, thậm chí là nhặt vợ. Không chỉ vậy, thị còn là một người đàn bà rách rưới, chịu đói, chịu khát, không nơi nương tựa. Nếu lúc ấy, thị không gặp được Tràng thì có lẽ rằng thị đã chết vì đói.
Cuối cùng, tình huống truyện còn được bộc lộ qua nỗi lòng của bà cụ Tứ. Khi thấy con mình dẫn một người phụ nữ lạ về, bà vô cùng ngạc nhiên. Sau đó, bà hiểu ra mọi chuyện và mang trong mình nỗi lòng vừa buồn vừa vui. Buồn vì làm cha làm mẹ, nhưng không thể lo cho con một cái đám cưới. Vui vì cuối cùng con mình cũng đã có vợ, có người để nương tựa lúc khó khăn.
Như vậy, tình huống truyện trong "Vợ Nhặt" thật đặc sắc và độc đáo. Nó không chỉ góp phần khắc họa tính cách của từng nhân vật mà còn thể hiện được ý nghĩa nhân văn sâu sắc của tác phẩm. Qua đó, giúp người đọc thấu hiểu được nỗi khổ của người nông dân trong xã hội phong kiến xưa và tố cáo tội ác dã man của bọn thực dân Pháp, phát xít Nhật.
Có thể khẳng định rằng, "Vợ Nhặt" là một tác phẩm thành công của Kim Lân. Ông đã xây dựng lên tình huống truyện độc đáo, gây ấn tượng mạnh mẽ với người đọc. Đồng thời, thể hiện được tài năng của mình trên con đường nghệ thuật.