Nguyên Hồng: Nhìn nhận lại tiểu sử, cuộc đời và sự nghiệp văn học

Nguyên Hồng - Một trong những tác giả thành công nhất trong nền văn học Việt Nam ở cả hai thời kỳ trước và sau Cách mạng tháng Tám. Các sáng tác của ông đều hướng đến trẻ em, phụ nữ, những con người nhỏ bé, những số phận hẩm hiu của xã hội. 

Đây cùng là một trong những tác giả mà các em sẽ được học trong môn Ngữ Văn lớp 8 với sáng tác “Trong lòng mẹ”. Cùng tìm hiểu rõ hơn về tác giả qua bài chia sẻ dưới đây nhé!

Đôi nét về tiểu sử tác giả

Nguyên Hồng (1918-1982) tên thật là Nguyễn Nguyên Hồng, là nhà văn, nhà thơ Việt Nam. Ông sinh ngày 5 tháng 11 năm 1918 tại phố Hàng Cau, thành phố Nam Định, tỉnh Nam Định. Cha của Nguyên Hồng làm việc như một cai ngục, nhưng sau khi mất việc, gia đình rơi vào cảnh sa sút. Sau đó, cha ông mắc bệnh lao phổi và phải sống trong cảnh nghèo khó với tâm trạng nổi loạn. 

Nguyên Hồng sinh ra trong một gia đình bất hạnh

Mẹ Nguyên Hồng là người ngoan đạo, cần cù, nhân hậu, hy sinh nhưng lại không sống được với nhà chồng. Nguyên Hồng mất ngày 2 tháng 5 năm 1982 tại Thanh Yên (Bắc Giang) do tai biến đột ngột, hưởng thọ 63 tuổi. Năm 1996, ông được Nhà nước truy tặng Giải thưởng Văn học Nghệ thuật Hồ Chí Minh (1996).

Cuộc đời của Nguyên Hồng

Khoảng 7, 8 tuổi, Nguyên Hồng hồn nhiên viết trong hồi ký tuổi thơ “Thầy và mẹ tôi lấy nhau không phải vì yêu nhau”, và chính ông là kết quả của cuộc hôn nhân đó. Nguyên Hồng mồ côi cha từ năm 12 tuổi. Mẹ anh đã bí mật rời khỏi nhà chồng, bị ruồng bỏ và bị đuổi ra khỏi nhà, không thể tự do tiếp cận và chăm sóc con cái. Nguyên Hồng buộc phải ở với bà nội và dì ruột, chịu đựng sự bạc bẽo, khinh bỉ của họ. 

Tuổi thơ của Nguyên Hồng trải qua những tháng ngày cay đắng, tủi cực vì đói ăn, thiếu mặc, thiếu thốn tình thương. Ông phải đi làm ở vườn hoa, cổng chợ, bến tàu, bến xe, sân bóng để kiếm tiền. Cả tuổi thơ của ông là tiếp xúc, giao lưu với đủ loại trẻ hư trong các lớp “cặn bã” mà anh từng làm. 

Nguyên Hồng - Nhà văn với cuộc đời đầy rẫy những gian truân, đau khổ

Năm 16 tuổi, ngay sau khi tốt nghiệp tiểu học, Nguyên Hồng phải bỏ học theo mẹ vào Hải Phòng mưu sinh. Nguyên Hồng đi xin việc nhiều nơi nhưng trước sau gì cũng thất nghiệp. Nguyên Hồng dừng chân ở làng Cấm, Hải Phòng, kiếm sống bằng nghề dạy thêm cho con em người lao động nghèo. 

Nguyên Hồng bắt đầu viết truyện ngắn Linh Hồn từ năm 1936 và nó được đăng trong cuốn tiểu thuyết thứ bảy của ông. Năm 1937, ông đã đạt được sự hoan nghênh lớn trong giới văn học với cuốn tiểu thuyết Bỉ Vỏ. Tiểu thuyết Bỉ Vỏ là bức tranh khắc họa sống động thân phận của những “người bé nhỏ dưới đáy” như Tam Bình, Nam Sài Gòn.

Nguyên Hồng tham gia phong trào Mặt trận Dân chủ Hải Phòng (1936-1939). Ông bị tình báo bắt tháng 9-1939 và đưa đi trại tập trung ở Bắc Mê (Hà Giang) năm 1940. Ông là Đảng viên Đảng cộng sản Việt Nam. Ông là hội viên sáng lập Hội Nhà văn Việt Nam năm 1957. Tiểu thuyết cuối cùng của Nguyên Hồng là Yên núi rừng, viết năm 1980. Nguyên Hồng đột ngột qua đời trước khi qua đời nên cuốn sách còn dang dở.

Sự nghiệp Văn học

Nguyên Hồng sáng tác trước và sau Cách mạng tháng Tám. Ông viết nhiều thể loại, bao gồm hồi ký, thơ và truyền thuyết. Nhưng nổi bật nhất vẫn là những tiểu thuyết sử thi nhiều tập của ông. 

Các tác phẩm của ông phần lớn viết về thân phận thấp hèn của tầng lớp thấp kém, người nghèo, phụ nữ và trẻ em. Trải qua tuổi thơ khốn khó, ông có niềm đồng cảm sâu sắc với những con người có số phận bất hạnh. 

Các sáng tác của Nguyên Hồng đều được lấy tư liệu từ chính cuộc đời ông

• Đối tượng sáng tác: những người dân bình thường, tầng lớp thấp kém của xã hội thành thị. Ông xứng đáng được coi là tác giả thực sự của những điều tồi tệ. Tình cảm nhân đạo sâu sắc đối với người nghèo và quần chúng lao động thấm nhuần trong mọi tác phẩm của tác giả. 
• Biệt danh của Nguyên Hồng là ‘Nhà văn dành cho trẻ em của phụ nữ”. 
• Phong cách sáng tác: Là nhà văn của niềm tin và ánh sáng, Nguyên Hồng luôn đi tìm vẻ đẹp của những con người đau khổ và phát hiện ra chất thơ của cuộc đời cần lao
• Giọng điệu trữ tình tha thiết, thiết tha.

Thành tựu đạt được

Năm 1996, ông được Nhà nước truy tặng Giải thưởng Hồ Chí Minh về văn học nghệ thuật (1996). Hiện nay những tác phẩm của ông đã được in ấn và xuất bản và nó vẫn giữ vị trí nhất định trong lòng bạn đọc.

1. Bỉ vỏ (tiểu thuyết, 1938)
2. Bảy Hựu (truyện ngắn, 1941)
3. Những ngày thơ ấu (hồi ký, đăng báo lần đầu năm 1938, xuất bản năm 1940)
4. Qua những màn tối (truyện, 1942)
5. Cuộc sống (tiểu thuyết, 1942)
6. Quán nải (tiểu thuyết, 1943)
7. Đàn chim non (tiểu thuyết, 1943)
8. Hơi thở tàn (tiểu thuyết, 1943)
9. Hai dòng sữa (truyện ngắn, 1943)
10. Vực thẳm (truyện vừa, 1944)
11. Miếng bánh (truyện ngắn, 1945)
12. Ngọn lửa (truyện vừa, 1945)
13. Địa ngục và lò lửa (truyện ngắn, 1946-1961)
14. Đất nước yêu dấu (ký, 1949)
15. Đêm giải phóng (truyện vừa, 1951)
16. Dưới chân cầu Mây (tập truyện ngắn, 1951)
17. Giữ thóc (truyện vừa, 1955)
18. Giọt máu (truyện ngắn, 1956)
19. Trời xanh (thơ, 1960)
20. Sóng gầm (tiểu thuyết, 1961)
21. Cửa biển (bộ tiểu thuyết 4 tập: 1961, 1967, 1973, 1976)
22. Sức sống của ngòi bút (tạp văn, 1963)
23. Cơn bão đã đến (tiểu thuyết, 1963)
24. Bước đường viết văn của tôi (hồi ký, 1971)
25. Cháu gái người mãi võ họ Hoa (truyện thiếu nhi, 1972)
26. Thời kỳ đen tối (tiểu thuyết, 1973)
27. Một tuổi thơ văn (hồi ký, 1973)
28. Sông núi quê hương (thơ, 1973)
29. Khi đứa con ra đời (tiểu thuyết, 1976)
30. Những nhân vật ấy đã sống với tôi (hồi ký, 1978)
31. Thù nhà nợ nước (tập I trong bộ tiểu thuyết về Khởi nghĩa Yên Thế, 1981)
32. Núi rừng Yên Thế (tập II trong bộ tiểu thuyết về Khởi nghĩa Yên Thế, 1993)
33. Tuyển tập Nguyên Hồng (3 tập Tập I: 1983, Tập II: 1984, Tập III: 1985)

Những điều không phải ai cũng hiểu hết về tác giả?

Nguyên Hồng là nhà văn có thể viết ở nhiều thể loại. Truyện ngắn đầu tay của anh được viết khi anh mới 17 tuổi, kể về câu chuyện của một cậu bé tuổi 17 cơm không đủ no, áo không đủ ấm, xung quanh là sự nghèo khổ, khốn cùng. Nhưng Nguyên Hồng đã dành trọn cuộc đời mình cho những trang giấy, cho đến những năm cuối đời khi ông đối mặt với cái chết. 

Vốn nhạy cảm nên ngay từ nhỏ ông đã phần nào hiểu được nỗi khổ của những người nông dân nghèo khổ. Và khi được tiếp xúc với tri thức ở mức độ cao hơn, anh đã có cái nhìn khác về sự áp bức, đầy đau khổ khủng khiếp với tầng lớp thấp kém, những người ở đáy xã hội. 

Ông đã từng nói: “Sáng tác – thật là rứt thịt mình ra.” - Với Nguyên Hồng, ông cũng có một tuổi thơ bất hạnh nên rất đồng cảm với những đứa trẻ thiếu thốn tình thương của một gia đình đầy đủ. 

Phong cách sáng tác Nguyên Hồng là hướng đến những con người nhỏ bé, bất hạnh

Chính sự nhạy cảm cùng tâm hồn của Nguyên Hồng đã chạm đến trái tim của nhiều người đọc và cũng thể hiện tình cảm của tác giả. Một cậu bé sinh ra trong một gia đình không hạnh phúc. Cha anh là một người nghiện thuốc phiện và mẹ anh phải ra tha hương để kiếm sống.

Bé Hồng đã phải chịu bao lời cay đắng của người thân. Tâm trạng thay đổi thất thường của Hồng khắc họa thành công một tuổi thơ đầy ám ảnh và đau khổ. Nó còn tượng trưng cho tình mẫu tử thiêng liêng. 

“Tôi sẽ viết về những cảnh đói khổ, về những sự áp bức, về những nỗi trái ngược bất công. Tôi sẽ đứng về phía những con người lầm than bị đày đọa, bị lăng nhục. Tôi sẽ vạch trần ra những vết thương xã hội, những việc làm bạo ngược lộng hành của xã hội thời bấy giờ. Tôi sẽ gánh lấy mọi trách nhiệm, chống đối cũng như bào chữa, bảo vệ. Tôi sẽ chỉ có tiến bước, chỉ có đi thẳng. Tôi sẽ chỉ biết có ánh sáng. Và chính tôi là ánh sáng.”– Nguyên Hồng

Kết luận

Nguyên Hồng là một nhà văn nổi tiếng và được yêu mến trong nền văn học Việt Nam. Các tác phẩm của Nguyên Hồng thường có chất liệu văn học phong phú, sâu sắc và được xây dựng trên nền tảng nghiên cứu kỹ lưỡng. Những đóng góp của Nguyên Hồng không chỉ mang tính chất văn học, mà còn mang lại giá trị văn hóa và xã hội lớn cho đất nước Việt Nam. Tác phẩm của ông đã trở thành nguồn cảm hứng và cột mốc quan trọng cho nền văn học Việt Nam, và sự nghiệp của ông là một phần quan trọng trong lịch sử văn hóa và nghệ thuật của Việt Nam.