Câu 11: Vì sao nói đồng hóa và dị hóa là hai quá trình đối lập nhưng hoạt động thống nhất trong cơ thể sống?

Đồng hóa và dị hóa là hai quá trình quan trọng trong chuyển hóa năng lượng và chất dinh dưỡng trong cơ thể sống, và mặc dù chúng có tính chất đối lập, nhưng lại hoạt động thống nhất với nhau. Dưới đây là lý do giải thích cho điều này: 1. **Định nghĩa**: - **Đồng hóa** (anabolism) là quá trình tổng hợp các phân tử lớn từ các phân tử nhỏ hơn, thường tiêu tốn năng lượng. Ví dụ, quá trình tổng hợp protein từ amino acid. - **Dị hóa** (catabolism) là quá trình phân giải các phân tử lớn thành các phân tử nhỏ hơn, giải phóng năng lượng. Ví dụ, quá trình phân giải glucose để tạo ra năng lượng. 2. **Tính chất đối lập**: - Đồng hóa và dị hóa có mục tiêu và cơ chế hoạt động khác nhau. Trong khi đồng hóa xây dựng và lưu trữ năng lượng, dị hóa lại phá vỡ và giải phóng năng lượng. 3. **Hoạt động thống nhất**: - Mặc dù là hai quá trình đối lập, nhưng chúng cần thiết cho sự sống. Đồng hóa cần năng lượng mà dị hóa sản sinh ra. Cơ thể sống cần cả hai quá trình để duy trì sự cân bằng năng lượng và phát triển. - Sự cân bằng giữa đồng hóa và dị hóa giúp cơ thể duy trì trạng thái ổn định (homeostasis). Nếu một quá trình diễn ra quá mức so với quá trình kia, có thể dẫn đến các vấn đề sức khỏe, như béo phì (nếu đồng hóa quá mức) hoặc suy dinh dưỡng (nếu dị hóa quá mức). 4. **Tương tác**: - Các hormone và enzyme điều chỉnh cả hai quá trình này, đảm bảo rằng chúng hoạt động hài hòa với nhau. Ví dụ, insulin thúc đẩy đồng hóa, trong khi glucagon thúc đẩy dị hóa. Tóm lại, đồng hóa và dị hóa là hai quá trình đối lập nhưng bổ sung cho nhau, tạo thành một hệ thống hoàn chỉnh giúp cơ thể sống duy trì sự sống và phát triển.