Hà Nội - mảnh đất nghìn năm văn hiến, nơi hội tụ tinh hoa của đất nước, luôn là nguồn cảm hứng bất tận cho các nghệ sĩ. Trong hai đoạn trích trên, chúng ta được chiêm ngưỡng hai bức tranh Hà Nội qua cảm nhận của hai nhân vật trữ tình khác nhau, mang đến những góc nhìn độc đáo về vẻ đẹp của Thủ đô.
Trong đoạn trích "Tôi trở lại những bà đường mùa xuân", Bằng Việt đã khắc họa một Hà Nội thanh bình, yên ả, ẩn chứa nét đẹp cổ kính, trầm mặc. Những con đường mùa xuân rợp bóng cây giả trắng, lá xanh, gợi lên khung cảnh thanh bình, tĩnh lặng. Nhân vật trữ tình trở về Hà Nội để tìm kiếm những điều thân thuộc, gần gũi, để được sống lại những kí ức tuổi thơ, để được đắm chìm trong vẻ đẹp của quê hương. Qua đó, tác giả muốn khẳng định tình yêu tha thiết dành cho Hà Nội, đồng thời thể hiện lòng biết ơn đối với những giá trị truyền thống của dân tộc.
Ngược lại, trong đoạn trích "Hà Nội ơi", Nguyễn Phan Quế Mai lại vẽ nên một Hà Nội sôi động, nhộn nhịp, tràn đầy sức sống. Những con đường quen thuộc, những góc phố cổ kính được tác giả miêu tả như một bức tranh đầy màu sắc, với những âm thanh rộn ràng của cuộc sống thường nhật. Nhân vật trữ tình trở về Hà Nội để hòa mình vào nhịp sống sôi động, để được trải nghiệm những khoảnh khắc tuyệt vời của Thủ đô. Qua đó, tác giả muốn ca ngợi vẻ đẹp hiện đại, năng động của Hà Nội, đồng thời thể hiện niềm tự hào và tình yêu mãnh liệt đối với Thủ đô.
Tuy cả hai đoạn trích đều thể hiện tình yêu tha thiết dành cho Hà Nội, nhưng ở hai khía cạnh khác nhau. Đoạn trích của Bằng Việt tập trung vào vẻ đẹp cổ kính, trầm mặc, còn đoạn trích của Nguyễn Phan Quế Mai lại nhấn mạnh vào sự sôi động, hiện đại của Hà Nội. Điều này cho thấy, dù ở bất kì thời đại nào, Hà Nội vẫn luôn là một thành phố đa dạng, phong phú, mang đậm dấu ấn riêng biệt.
Cả hai tác giả đều sử dụng ngôn ngữ giàu hình ảnh, biểu cảm để khắc họa vẻ đẹp của Hà Nội. Bằng Việt sử dụng những hình ảnh giản dị, mộc mạc, gợi lên cảm giác ấm áp, thân thương. Còn Nguyễn Phan Quế Mai lại sử dụng những hình ảnh rực rỡ, sôi động, thể hiện sự trẻ trung, năng động của Hà Nội.
Tóm lại, hai đoạn trích trên đã góp phần làm phong phú thêm kho tàng văn học Việt Nam, giúp người đọc hiểu hơn về vẻ đẹp của Hà Nội, đồng thời khơi dậy tình yêu quê hương đất nước trong mỗi người.