Văn chương muôn đời nay luôn đóng vai trò quan trọng trong việc thể hiện cái nhìn mới mẻ, độc đáo về cuộc sống. Chính vì vậy mà đã có ý kiến cho rằng: "Nếu cá tính nhà văn mờ nhạt, không tạo ra được tiếng nói riêng, giọng điệu riêng thì đó là một sự tự sát trong văn học".
Ý kiến trên đã khẳng định vai trò then chốt của cá tính sáng tạo đối với mỗi nhà văn. Cá tính sáng tạo chính là yếu tố quyết định sự thành bại của một tác phẩm văn học. Nó là nét riêng biệt, độc đáo của mỗi nhà văn trong cách nhìn nhận, cảm thụ và phản ánh cuộc sống. Cá tính sáng tạo giúp nhà văn tạo dựng được phong cách nghệ thuật riêng, để lại dấu ấn sâu đậm trong lòng độc giả.
Mỗi nhà văn đều cần có một phong cách nghệ thuật riêng. Đó là dấu hiệu của sự trưởng thành và chín muồi về tài năng. Phong cách nghệ thuật của nhà văn được thể hiện qua nhiều yếu tố như tư tưởng, cảm xúc, tâm trạng, ngôn ngữ, hình ảnh, giọng điệu,...
Nhà văn Nguyễn Tuân là một điển hình cho sự sáng tạo trong văn học. Ông là một nhà văn tài hoa, uyên bác, luôn tìm tòi khám phá thế giới xung quanh. Trong sáng tác, Nguyễn Tuân thường sử dụng bút pháp lãng mạn, tả thực, đồng thời kết hợp nhuần nhuyễn nhiều thủ pháp nghệ thuật khác nhau. Nhờ đó, ông đã tạo nên những trang viết độc đáo, giàu sức gợi, khiến người đọc phải ngỡ ngàng, khâm phục. Chẳng hạn, trong truyện ngắn "Chữ người tử tù", Nguyễn Tuân đã xây dựng thành công hình tượng Huấn Cao - một người anh hùng khí phách hiên ngang, bất khuất; hay trong tùy bút "Người lái đò sông Đà", ông đã vẽ nên bức tranh thiên nhiên Tây Bắc hùng vĩ, tráng lệ, đồng thời ca ngợi vẻ đẹp tâm hồn của người lao động.
Nam Cao cũng là một nhà văn có cá tính sáng tạo mạnh mẽ. Ông nổi bật với khả năng phân tích tâm lí nhân vật sắc sảo, tinh tế. Trong sáng tác, Nam Cao thường tập trung khai thác những vấn đề nhỏ nhặt, vụn vặt nhưng lại ẩn chứa những ý nghĩa sâu sắc về cuộc sống. Chẳng hạn, trong truyện ngắn "Đời thừa", ông đã khắc họa chân dung bi kịch của người trí thức tiểu tư sản trước Cách mạng tháng Tám; hay trong truyện ngắn "Sống mòn", ông đã phơi bày những nỗi khổ, tủi nhục của người nông dân nghèo.
Tố Hữu cũng là một nhà thơ có cá tính sáng tạo độc đáo. Ông là nhà thơ trữ tình chính trị xuất sắc nhất của nền văn học Việt Nam hiện đại. Thơ Tố Hữu luôn hướng đến lí tưởng cộng sản, thể hiện niềm tin mãnh liệt vào tương lai tươi sáng của đất nước. Giọng thơ của ông vừa hào sảng, sôi nổi, vừa tha thiết, đằm thắm, dễ đi vào lòng người. Chẳng hạn, trong bài thơ "Từ ấy", ông đã bộc bạch niềm vui sướng, hạnh phúc khi được giác ngộ lí tưởng cách mạng; còn trong bài thơ "Việt Bắc", ông đã ca ngợi tình cảm thủy chung, son sắt của quân và dân ta trong kháng chiến chống Pháp.
Như vậy, cá tính sáng tạo là yếu tố then chốt tạo nên thành công của mỗi nhà văn. Tuy nhiên, để phát huy hết tiềm năng của cá tính sáng tạo, nhà văn cần có bản lĩnh, dám thử thách mình bằng những cách tân nghệ thuật táo bạo. Đồng thời, nhà văn cũng cần kết hợp hài hòa giữa truyền thống và hiện đại, dân tộc và nhân loại để tạo nên những giá trị đích thực cho văn học.