Trình bày các giai đoạn nguyên phân và nêu ý nghĩa sinh học của quá trình nguyên phân đối với cơ thể sinh vật.

Nguyên phân (mitosis) là quá trình phân chia tế bào chất và nhân sao cho mỗi tế bào con nhận được bộ nhiễm sắc thể giống hệt tế bào mẹ. Quá trình nguyên phân được chia thành các kỳ chính sau: 1. Kỳ đầu (Prophase) - Nhiễm sắc thể bắt đầu đóng xoắn, co ngắn rõ rệt thành các nhiễm sắc thể kép (mỗi nhiễm sắc gồm hai cromatit chị em dính nhau ở tâm động). - Nhân con (nucleolus) co nhỏ dần rồi biến mất. - Màng nhân dần phân giải, tạo điều kiện để thoi vô sắc (spindle) hình thành từ các cực tế bào và tiếp xúc với nhiễm sắc thể qua các sợi vi ống. 2. Kỳ giữa (Metaphase) - Các nhiễm sắc thể kép di chuyển và bám vào thoi vô sắc sao cho tâm động (centromere) nằm đúng trên mặt phẳng xích đạo (equatorial plane) của tế bào. - Ở giai đoạn này tất cả nhiễm sắc thể tập trung theo một hàng duy nhất ở “vùng xích đạo” – sẵn sàng cho sự tách đôi. 3. Kỳ sau (Anaphase) - Tâm động phân tách, hai cromatit chị em của mỗi nhiễm sắc thể kép bị kéo về hai cực đối diện của tế bào nhờ sự rút ngắn của sợi thoi vô sắc. - Mỗi cực tế bào lúc này có bộ nhiễm sắc thể đơn số lượng bằng bộ đôi ban đầu. 4. Kỳ cuối (Telophase) - Nhiễm sắc thể đến cực tế bào sẽ dãn xoắn trở lại thành chất nhiễm sắc, màng nhân và nhân con bắt đầu tái hình thành quanh mỗi bộ NST. - Thoi vô sắc biến mất. 5. Phân chia tế bào chất (Cytokinesis) - Ở tế bào động vật: màng tế bào ở chỗ giữa thắt lại (vòng co actin-myosin) chia đôi tế bào chất thành hai tế bào con. - Ở tế bào thực vật: thành tế bào mới bắt đầu lắng đọng ở mặt phẳng xích đạo tạo vách ngăn ngăn đôi tế bào con. Ý nghĩa sinh học của quá trình nguyên phân đối với cơ thể sinh vật - Tăng trưởng và phát triển: sinh sản thêm tế bào để cơ thể lớn lên và hình thành các mô, cơ quan. - Thay thế, sửa chữa: thay thế những tế bào già, hư hỏng (da, máu, niêm mạc…), giữ cho cơ quan luôn hoạt động bình thường. - Bảo toàn bộ nhiễm sắc thể: mỗi tế bào con luôn mang bộ NST giống hệt tế bào mẹ, duy trì tính ổn định di truyền qua các thế hệ tế bào. - Sinh sản vô tính (ở sinh vật đơn bào, nhiều thực vật và động vật bậc thấp): nguyên phân trực tiếp tạo nên cá thể mới có kiểu gen giống hệt mẹ, giúp sinh vật nhân nhanh về số lượng.