Một loài thực vật có bộ NST $2n = 14$ a) Nếu xảy ra đột biến lệch bội dạng thể một, số NST trong tế bào sẽ là bao nhiêu? b) So sánh hậu quả của đột biến thể một và thể ba đối với sự biểu hiện tính trạn...

a) Với loài 2n = 14, nếu xuất hiện đột biến lệch bội “thể một” (monosomy, mất một chromô­mợ), tế bào sẽ chỉ còn 2n – 1 = 14 – 1 = 13 NST. b) So sánh hậu quả biểu hiện tính trạng - Thể một (2n – 1): thiếu hẳn một bản sao của toàn bộ các gen trên chromô­mợ đó → mất cân bằng liều lượng gen, thường gây rối loạn sinh lý nặng, nhiều khi chết phôi hoặc suy giảm khả năng sinh trưởng, sinh sản rất mạnh. - Thể ba (2n + 1, trisomy): có thêm một bản sao của toàn bộ gen trên chromô­mợ đó → cũng tạo mất cân bằng liều lượng gen nhưng ở chiều thừa; mức độ nặng thường nhẹ hơn monosomy, một số trisomy ở người (ví dụ trisomy 21) vẫn có thể sống được nhưng kèm khiếm khuyết phát triển nhất định. c) Tại sao đột biến lệch bội thường gây hại hơn đột biến đa bội? - Đa bội (ví dụ 3n, 4n…) vẫn giữ nguyên tỉ lệ tương đối giữa tất cả các chromô­mợ, nghĩa là tỉ lệ liều lượng gen (gene dosage) giữa các nhóm gen lớn vẫn cân bằng, chỉ tăng hoặc giảm đồng bộ; cơ thể có thể thích nghi tốt hơn, một số trường hợp đa bội còn to khỏe, sai hoa hơn. - Lệch bội (aneuploidy) làm mất cân bằng liều lượng gen cục bộ trên đúng những chromô­mợ bị thiếu hoặc thừa, gây xáo trộn cơ chế điều hoà, tương tác gen—protein, làm rối loạn quá trình phát triển và sinh lý hơn rất nhiều.