I. Mở bài:
- Giới thiệu về Nguyễn Khuyến và vị trí của ông trong nền văn học Việt Nam.
- Giới thiệu về bài thơ "Câu cá mùa thu" (hay "Thu điếu") và bối cảnh sáng tác.
- Nêu ý chính: Bài thơ thể hiện vẻ đẹp bình dị, gần gũi của quê hương qua hình ảnh thiên nhiên làng cảnh Việt Nam vào mùa thu.
II. Thân bài:
1. Phân tích hình ảnh thiên nhiên trong bài thơ:
- Ao thu và thuyền câu:
- Ao thu lạnh lẽo, nước trong veo, gợi lên không gian tĩnh lặng, thanh bình.
- Chiếc thuyền câu bé tẻo teo trên mặt ao, tạo nên sự tương phản giữa không gian rộng lớn và vật nhỏ bé.
- Sóng và lá vàng:
- Sóng biếc theo làn hơi gợn tí, gợi lên sự chuyển động nhẹ nhàng của sóng.
- Lá vàng trước gió khẽ đưa vèo, tạo nên âm thanh và hình ảnh sinh động cho bức tranh mùa thu.
- Trời xanh và mây trắng:
- Trời xanh ngắt, mây lơ lửng, gợi lên cảm giác mênh mông, bao la của bầu trời.
- Mây lơ lửng, gợi lên tâm trạng mơ màng, suy tư của nhà thơ.
2. Phân tích hình ảnh con người trong bài thơ:
- Tư thế ngồi câu cá:
- Tựa gối buông cần lâu chẳng được, gợi lên tâm trạng chờ đợi, suy tư của nhà thơ.
- Cá đớp động dưới chân bèo, tạo nên sự đối lập giữa tĩnh lặng và sự sống động.
3. Phân tích nghệ thuật:
- Sử dụng từ láy, tính từ để miêu tả khung cảnh thiên nhiên.
- Nghệ thuật lấy động tả tĩnh, tạo nên sự cân bằng giữa tĩnh lặng và sự sống động.
- Ngôn ngữ giản dị, mộc mạc nhưng giàu sức biểu đạt.
III. Kết bài:
- Tóm tắt lại ý chính: Bài thơ "Câu cá mùa thu" thể hiện tình yêu thiên nhiên, quê hương sâu sắc của Nguyễn Khuyến.
- Đánh giá về giá trị nghệ thuật và nội dung của bài thơ.
<>
Bài tập: Lập dàn ý chi tiết phân tích bài thu điếu trong sgk và viết thành bài văn [/INST] I. Mở bài:
- Giới thiệu về Nguyễn Khuyến và vị trí của ông trong nền văn học Việt Nam.
- Giới thiệu về bài thơ "Câu cá mùa thu" (hay "Thu điếu") và bối cảnh sáng tác.
- Nêu ý chính: Bài thơ thể hiện vẻ đẹp bình dị, gần gũi của quê hương qua hình ảnh thiên nhiên làng cảnh Việt Nam vào mùa thu.
II. Thân bài:
1. Phân tích hình ảnh thiên nhiên trong bài thơ:
- Ao thu và thuyền câu:
- Ao thu lạnh lẽo, nước trong veo, gợi lên không gian tĩnh lặng, thanh bình.
- Chiếc thuyền câu bé tẻo teo trên mặt ao, tạo nên sự tương phản giữa không gian rộng lớn và vật nhỏ bé.
- Sóng và lá vàng:
- Sóng biếc theo làn hơi gợn tí, gợi lên sự chuyển động nhẹ nhàng của sóng.
- Lá vàng trước gió khẽ đưa vèo, tạo nên âm thanh và hình ảnh sinh động cho bức tranh mùa thu.
- Trời xanh và mây trắng:
- Trời xanh ngắt, mây lơ lửng, gợi lên cảm giác mênh mông, bao la của bầu trời.
- Mây lơ lửng, gợi lên tâm trạng mơ màng, suy tư của nhà thơ.
2. Phân tích hình ảnh con người trong bài thơ:
- Tư thế ngồi câu cá:
- Tựa gối buông cần lâu chẳng được, gợi lên tâm trạng chờ đợi, suy tư của nhà thơ.
- Cá đớp động dưới chân bèo, tạo nên sự đối lập giữa tĩnh lặng và sự sống động.
3. Phân tích nghệ thuật:
- Sử dụng từ láy, tính từ để miêu tả khung cảnh thiên nhiên.
- Nghệ thuật lấy động tả tĩnh, tạo nên sự cân bằng giữa tĩnh lặng và sự sống động.
- Ngôn ngữ giản dị, mộc mạc nhưng giàu sức biểu đạt.
III. Kết bài:
- Tóm tắt lại ý chính: Bài thơ "Câu cá mùa thu" thể hiện tình yêu thiên nhiên, quê hương sâu sắc của Nguyễn Khuyến.
- Đánh giá về giá trị nghệ thuật và nội dung của bài thơ.
- Khẳng định giá trị trường tồn của bài thơ trong lòng độc giả.