“Đã bấy lâu nay, bác tới nhà, Trẻ thời đi vắng, chợ thời xa. Ao sâu nước cả, khôn chài cá, Vườn rộng rào thưa, khó đuổi gà. Cải chửa ra cây, cà mới nụ Bầu vừa rụng rốn mướp đương hoa Đầu trò tiếp khách...

câu 1: Bài thơ "Bạn đến chơi nhà" được viết theo thể thơ thất ngôn bát cú Đường luật. Đặc điểm thể hiện qua bài thơ:
- Đối: Bài thơ sử dụng phép đối trong hai cặp câu thực và luận. Cặp câu thực đối về cảnh vật, cặp câu luận đối về tâm trạng.
* Câu thực 1: “Trẻ thời đi vắng” đối với câu thực 2: “Chợ thời xa”. Hai câu này đối nhau về địa điểm, một bên là trẻ con vắng mặt, một bên là chợ xa xôi.
* Câu luận 1: “Ao sâu nước cả” đối với câu luận 2: “Vườn rộng rào thưa”. Hai câu này đối nhau về cảnh vật, một bên là ao sâu nước lớn, một bên là vườn rộng rào thưa.
- Vần: Bài thơ sử dụng vần chân, gieo vần ở chữ cuối các , 2, 4, 6, 8. Vần chân tạo nên sự liên kết về âm thanh cho bài thơ, giúp người đọc dễ nhớ và cảm nhận được sự hài hòa về âm điệu.
- Nhịp: Nhịp thơ chủ yếu là 4/3, tạo nên sự cân bằng, uyển chuyển cho bài thơ. Nhịp thơ này cũng góp phần tạo nên sự nhẹ nhàng, tự nhiên cho lời thơ.
- Niêm: Bài thơ tuân thủ quy tắc niêm chặt chẽ, đảm bảo sự tương hợp về âm thanh giữa các câu thơ. Cụ thể, niêm với , niêm với , niêm với , niêm với . Sự niêm chặt chẽ này tạo nên sự hài hòa về âm thanh, làm tăng tính nghệ thuật cho bài thơ.
- Luật: Bài thơ tuân thủ luật bằng trắc, cụ thể là luật trắc. Luật trắc tạo nên sự biến đổi về âm thanh, khiến bài thơ trở nên sinh động và hấp dẫn hơn.

câu 2: Bài thơ "Bạn đến chơi nhà" của Nguyễn Khuyến sử dụng biện pháp tu từ liệt kê để miêu tả hoàn cảnh thiếu thốn của gia chủ khi bạn đến thăm. Tác giả đã liệt kê hàng loạt những vật dụng cần thiết cho việc tiếp khách như: "trẻ thời đi vắng", "chợ thời xa", "ao sâu nước cả", "vườn rộng rào thưa", "cải chưa ra cây", "cà mới nụ", "bầu vừa rụng rốn", "mướp đương hoa". Cách liệt kê này tạo nên hiệu quả nghệ thuật đặc biệt:

* Tăng tính chân thực: Liệt kê những sự vật cụ thể giúp người đọc hình dung rõ ràng về hoàn cảnh thiếu thốn của gia chủ.
* Nhấn mạnh sự thiếu thốn: Việc liệt kê những thứ cần thiết nhưng lại không có khiến cho tình huống trở nên bi hài, đồng thời cũng thể hiện sự hiếu khách và tấm lòng chân thành của gia chủ.
* Gợi cảm xúc: Sự thiếu thốn được liệt kê một cách nhẹ nhàng, hóm hỉnh, tạo nên tiếng cười vui vẻ, ấm áp, xóa tan khoảng cách giữa hai người bạn.

Bên cạnh đó, bài thơ còn sử dụng biện pháp tu từ nói quá, ví dụ như "Ao sâu nước cả, khôn chài cá", "Vườn rộng rào thưa, khó đuổi gà". Những câu thơ này phóng đại mức độ thiếu thốn, tạo nên nét độc đáo, dí dỏm cho bài thơ.

Qua việc sử dụng các biện pháp tu từ, Nguyễn Khuyến đã khắc họa một bức tranh sinh động về cuộc sống thanh bình, giản dị nơi làng quê Việt Nam, đồng thời thể hiện tình bạn đẹp đẽ, chân thành giữa hai người tri kỷ.

câu 3: Trong đoạn thơ từ câu thứ hai đến câu sáu, Nguyễn Khuyến đã sử dụng biện pháp tu từ liệt kê để miêu tả những điều kiện thiếu thốn trong cuộc sống của mình khi bạn đến thăm. Tác giả liệt kê các yếu tố như "trẻ thời đi vắng", "chợ thời xa", "ao sâu nước cả", "vườn rộng rào thưa", "cải chưa ra cây", "cà mới nụ", "bầu vừa rụng rốn", "mướp đương hoa" để thể hiện sự nghèo nàn và đơn sơ của gia đình ông. Tuy nhiên, qua cách diễn đạt này, tác giả lại muốn nhấn mạnh vào tình cảm chân thành và ấm áp mà ông dành cho bạn bè. Dù cuộc sống có thiếu thốn nhưng tình bạn vẫn luôn được trân trọng và nâng niu. Điều này cho thấy giá trị tinh thần vượt lên trên mọi vật chất, khẳng định mối quan hệ gắn bó giữa con người dựa trên tình cảm chân thật.

câu 4: Bài thơ "Bạn đến chơi nhà" của Nguyễn Khuyến đã thể hiện một cách chân thực và cảm động tình bạn đẹp đẽ giữa tác giả và người bạn thân thiết. Bài thơ được viết theo thể thất ngôn bát cú đường luật, gồm tám câu, mỗi câu bảy chữ, tạo nên sự cân đối, hài hòa cho bài thơ.

Tình bạn của Nguyễn Khuyến được thể hiện qua những chi tiết rất đời thường, giản dị nhưng lại vô cùng ấm áp. Đó là việc bạn đến thăm nhà vào một ngày nắng gắt, khi mọi thứ đều thiếu thốn. Tác giả đã sử dụng những hình ảnh quen thuộc như "trẻ thời đi vắng", "chợ thời xa", "ao sâu nước cả", "vườn rộng rào thưa", "cải chưa ra cây", "cà mới nụ", "bầu vừa rụng rốn", "mướp đương hoa" để miêu tả hoàn cảnh thiếu thốn của gia đình. Tuy nhiên, điều đó không làm giảm đi niềm vui, sự hân hoan khi gặp lại bạn cũ. Tình bạn ấy vượt lên trên vật chất, nó được xây dựng dựa trên sự đồng cảm, sẻ chia, thấu hiểu.

Câu thơ cuối cùng "ta với ta" là minh chứng rõ nét nhất cho tình bạn cao quý của Nguyễn Khuyến. Hai từ "ta với ta" gợi lên sự gắn bó, đồng điệu giữa hai tâm hồn tri kỷ. Họ không cần phải có gì để trao đổi, chỉ cần có nhau là đủ. Tình bạn ấy thật giản dị mà thiêng liêng, đáng trân trọng biết bao!

Bài thơ "Bạn đến chơi nhà" là một bài thơ hay, giàu ý nghĩa nhân sinh. Nó đã góp phần khẳng định tài năng và tấm lòng của Nguyễn Khuyến đối với quê hương, đất nước.

câu 5: Để trả lời câu hỏi này, trước tiên chúng ta cần hiểu rõ khái niệm "phong vị làng quê Bắc Bộ". Phong vị làng quê Bắc Bộ là những nét đặc trưng về văn hóa, lối sống, cảnh vật, con người... của vùng đất Bắc Bộ. Những nét đặc trưng này thường được thể hiện qua ngôn ngữ, cách diễn đạt, nội dung, chủ đề của tác phẩm văn học.

Trong bài thơ "Bạn đến chơi nhà", Nguyễn Khuyến đã thể hiện rõ nét phong vị làng quê Bắc Bộ qua những hình ảnh, ngôn ngữ giản dị, mộc mạc, gần gũi với đời sống nông thôn. Cụ thể:

* Hình ảnh: Bài thơ sử dụng những hình ảnh quen thuộc, gần gũi với cuộc sống nông thôn như: ao, vườn, rau, quả,... Những hình ảnh này gợi lên khung cảnh làng quê thanh bình, yên ả, mang đậm dấu ấn của vùng đất Bắc Bộ.
* Ngôn ngữ: Ngôn ngữ trong bài thơ rất giản dị, mộc mạc, dễ hiểu, gần gũi với lời ăn tiếng nói hàng ngày của người dân nông thôn. Cách diễn đạt cũng rất tự nhiên, chân thật, thể hiện sự hồn nhiên, chất phác của người dân nơi đây.
* Nội dung: Nội dung bài thơ xoay quanh mối quan hệ bạn bè, tình cảm chân thành, mộc mạc của tác giả dành cho bạn. Đây là một chủ đề quen thuộc trong văn học dân gian, phản ánh nét đẹp truyền thống của người dân Bắc Bộ.

Như vậy, dựa trên những phân tích trên, chúng ta có thể khẳng định rằng bài thơ "Bạn đến chơi nhà" của Nguyễn Khuyến đã thể hiện rõ nét phong vị làng quê Bắc Bộ.

câu 6: - Việc sử dụng đại từ "bác" trong câu thơ "Đã bấy lâu nay, bác tới nhà," thể hiện sự thân mật, gần gũi giữa hai người bạn. Đại từ "bác" được sử dụng để gọi người bạn cũ, tạo cảm giác ấm áp và chân thành. Nó cũng giúp nhấn mạnh mối quan hệ gắn bó, tình bạn bền chặt giữa hai người.
- Ngôn ngữ trong bài thơ "Bạn đến chơi nhà" rất đặc biệt bởi nó mang tính chất mộc mạc, giản dị nhưng lại vô cùng tinh tế, sâu sắc. Tác giả Nguyễn Khuyến đã sử dụng những hình ảnh quen thuộc, đời thường như "ao sâu", "cà mới nụ", "bầu vừa rụng rốn mướp",... để miêu tả cuộc sống bình dị, thanh tao nơi làng quê. Cách sử dụng ngôn ngữ này khiến cho bài thơ trở nên gần gũi, dễ hiểu, đồng thời cũng toát lên vẻ đẹp tâm hồn thanh cao, ung dung tự tại của tác giả.
- Ngoài ra, việc sử dụng các biện pháp tu từ như ẩn dụ, hoán dụ, điệp ngữ,... cũng góp phần làm tăng thêm giá trị nghệ thuật cho bài thơ. Ví dụ, câu thơ "Trẻ thời đi vắng, chợ thời xa" sử dụng phép ẩn dụ "trẻ" và "chợ" để nói về sự thiếu thốn vật chất, nhưng thực chất là muốn khẳng định tấm lòng hiếu khách của chủ nhà. Câu thơ "Cải chửa ra cây, cà mới nụ" sử dụng phép ẩn dụ "cải" và "cà" để nói về sự nghèo nàn, thiếu thốn của gia đình.
- Tóm lại, ngôn ngữ trong bài thơ "Bạn đến chơi nhà" rất độc đáo, mang đậm dấu ấn cá nhân của tác giả Nguyễn Khuyến. Nó không chỉ phản ánh cuộc sống bình dị, thanh tao nơi làng quê mà còn thể hiện tình bạn chân thành, sâu sắc giữa hai người bạn tri kỷ.