1. Con chó Bấc

Câu 1 (trang 112 VBT Ngữ văn 9, tập 2)

Hãy xác định bố cục của bài văn theo trật tự diễn biến sau đây: a) Mở đầu, b) Tình cảm của Thoóc-tơn đối với Bấc, c) Tình cảm của Bấc đối với chủ. Căn cứ vào độ dài ngắn của mỗi phần, xét xem ở đây, nhà văn chủ yếu muốn nói đến những biểu hiện tình cảm của phía nào.

Lời giải chi tiết:

Bố cục bài văn: 3 phần

a)  “... trong lòng Bấc”: Mở đầu

b)  “Con người này... biết nói đấy”: tình cảm của Thoóc-tơn đối với con chó Bấc.

c)   “Bấc có một kiểu...”: Tình cảm của Bấc đối với chủ.

=> Đoạn thứ ba dài hơn cả => nhà văn muốn nói đến những biểu hiện tình cảm của con chó Bấc đối với Thoóc-tơn.

Câu 2 (trang 113 VBT Ngữ văn 9, tập 2)

Cách cứ xử của Thoóc-tơn đối với Bấc có gì đặc biệt và biểu hiện ở những chi tiết nào? Tại sao trước khi diễn tả tình cảm của Bấc đối với chủ, nhà văn lại dành một đoạn để nói về tình cảm của Thoóc-tơn đối với Bấc?

Lời giải chi tiết:

- Thoóc-tơn với Bấc rất đặc biệt biểu hiện ở những chi tiết:

+ Anh cứu sống, mua lại Bấc

+ Anh coi Bấc như con cái của anh vậy

+ Với anh, Bấc là bạn thân cho nên anh chào hỏi, trò chuyện, cưng nựng nó

- Nhà văn nói về tình cảm của Thoóc-tơn với Bấc trước khi diễn tả tình cảm của Bấc vì

+ Muốn cho người đọc thấy được Thoóc-tơn là một ông chủ “lí tưởng”, tốt bụng và khác hoàn toàn với những ông chủ khác.

+ Đó chính là động lực làm phát sinh, khơi dậy ở Bấc “Tình thương yêu sôi nổi, nồng cháy, thương yêu đến mức tôn thờ, thương yếu đến cuồng nhiệt”, thiếu tình cảm ấy, sẽ không thể có “tình yêu thương thực sự nồng nàn” mà Bấc dành cho người chủ lí tưởng của mình sẽ được bộc lộ ở những trang miêu tả sinh động sau đó.

+ Muốn nhắn nhủ chúng ta rằng, để nhận được yêu thương, trước tiên chúng ta phải trao yêu thương cho người khác.

Câu 3 (trang 113 VBT Ngữ văn 9, tập 2)

Tình cảm của con chó Bấc đối với chủ biểu hiện qua những khía cạnh khác nhau ra sao? Nhận xét về năng lực của tác giả khi viết đoạn văn này.

Lời giải chi tiết:

Tình cảm của Bấc:

- Có lúc nó cũng sôi nổi cắn vờ Thoóc-tơn, nằm phục hàng giờ dưới chân anh mà hau háu quan sát nét mặt, ánh mắt.

- Có những lúc nó nằm bên cạnh hoặc đằng sau mà dán mắt vào mỗi cử động nhỏ, mắt ngời lên ánh sáng long lanh, lúc nào cũng bám gót chủ không dám rời xa một bước.

- Ban đêm vùng dậy, nó trườn đến mép lầu đứng lắng nghe tiếng thở đều của chủ.

- Có lúc, quá vui sướng, nó bật đứng thẳng lên, miệng như cười, mắt hùng hồn diễn cảm, họng rung lên những âm thanh kì lạ. Đặc biệt, nó không hề đòi hỏi gì ở chủ cả.

=> Tác giả đã vận dụng năng lực quan sát tuyệt vời, tinh tế với một tâm hồn thương yêu loài vật vô hạn, tuy nhà văn không nhân cách hóa Bấc, không để nó nói tiếng người, nhưng ông như thấu hiểu sâu xa thế giới tâm hồn phong phú của Bấc

Câu 4 (trang 114 VBT Ngữ văn 9, tập 2)

Chứng minh trí tưởng tượng tuyệt vời và lòng yêu thương loài vật của nhà văn khi ông đi sâu vào "tâm hồn" của con chó Bấc.

Lời giải chi tiết:

- Trí tưởng tượng tuyệt vời cùng lòng yêu thương loài vật của nhà văn đã được khắc họa sâu sắc khi ông đi sâu vào tâm hồn của con chó Bấc:

+ Nhà văn không nhân hóa miêu tả Bấc theo kiểu La Phông-ten nhập vào đóng vai loài vật

+ Ông đứng ngoài quan sát, miêu tả con chó như nó vốn có, nhưng dường như ông hiểu thấu “tâm hồn” con chó nên đã miêu tả nó cực kì sinh động qua những suy nghĩ, cử chỉ, hành động,...

• Bấc biết suy nghĩ: Trước kia, nó chưa hề cảm thấy một tình yêu thương như vậy!

• Bấc không thấy có gì vui sướng bằng cái ôm ghì mạnh mẽ của chủ

• Bấc biết vui mừng mà cũng biêt lo sợ: Việc thay thầy đổi chủ xoành xoạch, làm nảy sinh trong lòng nó nỗi lo sợ là... nó sợ Thoóc-tơn cũng lại biến khỏi cuộc đời nó.

• Bấc còn biết nằm mơ: Ngay cả ban đêm, trong giấc mơ nó củng bị nỗi lo sợ ám ảnh.