1. Đánh nhau với cối xay gió

Câu 1 (trang 61 VBT Ngữ văn 8, tập 1)

Xác định ba phần của đoạn truyện này theo trình tự diễn biến trước, trong và sau khi Đôn Ki-hô-tê đánh nhau với cối xay gió. Liệt kê năm sự việc chủ yếu, qua đó tính cách của lão hiệp và bác giám mã được thể hiện.

Phương pháp giải:

Muốn tìm bố cục của đoạn truyện này, em đọc lại văn bản một lượt, dựa vào gợi ý trong đề bài trên để xác định ba phần của văn bản. Sau đó, tìm năm sự việc mà qua đó tính cách của hai nhân vật lão hiệp sĩ và bác giám mã được bộc lộ một cách rõ nét.

Lời giải chi tiết:

- Bố cục: 3 phần

+ Trước khi đánh nhau với cối xay gió: từ đầu đến “không cân sức”.

+ Trong khi đánh nhau với cối xay gió: từ “Nói rồi” đến “người ngã văng ra xa”.

+ Sau khi đánh nhau với cối xay gió: đoạn còn lại.

- Liệt kê năm sự việc chủ yếu của lão hiệp sĩ và bác giám mã:

+ Đôn Ki-hô-tê phát hiện thấy ba, bốn chục chiếc cối xay gió giữa đồng. Đôn Ki-hô-tê cho rằng đó là những tên khổng lồ ghê gớm, cần giết hết bọn chúng.

+ Đôn Ki-hô-tê nghĩ đến nàng Đuyn-xi-nê-a - người phụ nữ hắn yêu rồi xông vào đánh cối xay gió.

+ Đôn Ki-hô-tê bị thương nặng vì bị cối xay gió đạp cánh quạt vào người và ngựa. Xan-chô đến cứu giúp, và hai thầy trò tranh luận nhau về cối xay gió.

+ Vừa bàn tán chuyện xảy ra, hai thầy trò đi về phía cảng La-pu-xê vì theo Đôn Ki-hô-tê con đường này có nhiều chuyện phiêu lưu khác nhau.

+ Đêm hôm ấy, hai người ngủ dưới vòm cây. Đôn Ki-hô-tê không ngủ để nghĩ về nàng Đuyn-xi-nê-a.

Câu 2 (trang 62 VBT Ngữ văn 8, tập 1)

Qua năm sự việc ấy, phân tích những nét hay và nét dở trong tính cách của nhân vật hiệp sĩ Đôn Ki-hô-tê.

Phương pháp giải:

Về những nét hay trong tính cách của Đôn Ki-hô-tê, cần xét xem: Lão hiệp sĩ có khát vọng, mơ ước gì? Có dũng cảm không? Bị trọng thương nhưng có rên rỉ không? Có chạy theo chuyện ăn, chuyện ngủ không? Về những cái dở: đầu óc lão có tỉnh táo không? Hành động của lão có ý nghĩa gì không?

Lời giải chi tiết:

Tính cách Đôn Ki-hô-tê:

- Cái hay:

+ Có hoài bão, ước mơ tốt: diệt ác, cứu nguy.

+ Gan dạ, dũng cảm.

- Cái dở:

+ Nghiêm nghị, khắc khổ, cứng nhắc.

+ Điên rồ, hoang tưởng.

Câu 3 (trang 63 VBT Ngữ văn 8, tập 1)

Vẫn qua các sự việc ấy, chứng minh nhân vật Xan-chô Pan-xa cũng bộc lộ cả mặt tốt và xấu. 

Phương pháp giải:

Về những mặt tốt: Đầu óc của bác giám mã có tỉnh táo không? Bác có trung thành với chủ không? Còn về mặt chưa tốt: Bác dũng cảm hay nhút nhát? Bác có quá quan tâm đến những nhu cầu vật chất hàng ngày hay không?

Lời giải chi tiết:

Tính cách Xan-chô Pan-xa:

- Mặt tốt:

+ Sống vui vẻ, tự nhiên, thoải mái.

+ Đầu óc sáng, thiết thực.

- Mặt xấu:

+ Nhát gan, hay sợ.

+ Thiển cận, vụ lợi.

Câu 4 (trang 63 VBT Ngữ văn 8, tập 1)

Đối chiếu Đôn Ki-hô-tê và Xan-chô Pan-xa về các mặt: dáng vẻ, nguồn gốc xuất thân, suy nghĩ, hành động,... để thấy rõ nhà văn đã xây dựng một cặp nhân vật tương phản.

Phương pháp giải:

- Về dáng vẻ bên ngoài, hai nhân vật đối lập nhau về chiều cao, hình thể; về nguồn gốc xuất thân, một người xuất thân quý tộc, người kia vốn là nông dân.

- Còn sự khác nhau về suy nghĩ, hành động được thể hiện khá rõ nét trong đoạn truyện này.

Lời giải chi tiết:

=> Hai nhân vật trên tương phản nhau về nhiều khía cạnh nhưng lại không mâu thuẫn mà trái lại, song hành bổ sung cho nhau.