1. I. Em đọc truyện "Rùa Vàng"

Hình ảnh rùa vàng và nước trong hồ thể hiện điều gì ?

Lời giải chi tiết:

Hình ảnh rùa vàng và nước trong hồ cho thấy tình trạng ô nhiễm nước ở hồ ngày càng nghiêm trọng đến nỗi con người ta thấy sợ khi lại gần.

Vì sao rùa vàng nổi lên mặt nước và tìm cách lên bờ ?

Lời giải chi tiết:

Rùa vàng nổi lên mặt nước và tìm cách lên bờ vì mùi nước hồ bị ô nhiễm. Môi trường sống bị hủy hoại nên rùa tìm cách lên bờ. Rùa nổi lên mặt nước và tìm cách lên bờ như muốn trách cứ con người, vì những hành vi của mình đã làm mất đi vẻ đẹp của nơi này. Như muốn con người biết được sự thật về tình trạng ô nhiễm nguồn nước này.

Qua lời trích của rùa vàng, em hãy cho biết vì sao nước hồ lại bị tanh và hôi thối ?

Phương pháp giải:

 Xem đoạn: "Mọi người nhìn thấy rùa … ngạt thở mà chết thôi".

Lời giải chi tiết:

Mặt nước hồ trở lên tanh và hôi thối do: Con người cơi nới lấp hồ để mở rộng diện tích hồ, rác thải sinh hoạt, người đến đây chơi thì thải trực tiếp vào lòng hồ khiến nước có mùi hôi thối.

Hướng dẫn đọc : Truyện viết ngắn gọn, nhân cách hoá con rùa. Vì vậy, khi đọc đến đoạn rùa nói, hãy chú ý diễn đạt tình cảm.

Rùa vàng

Chuyện kể rằng: Vào một ngày chủ nhật, trời nắng nóng, một tốp học sinh đang đi dạo quanh hồ thì nhìn thấy một chú rùa vàng nổi lên mặt nước. Các em dừng lại quan sát.

Rùa vàng đang bơi và cố tìm cách lên bờ, trông nó thật vất vả mà không tìm được lối lên. Một học sinh đi lại gần rùa, cúi xuống đưa tay ra định giúp rùa, song cậu ta lại đứng phắt dậy. Có tiếng hỏi :

- Sợ à! Sợ thì để tớ!

Cậu kia đáp:

- Không sợ rùa, sợ mùi hôi thối.

Anh bạn kia vừa cúi xuống, còn xa mới tới mặt nước nơi rùa đang bơi, nhưng cũng vội đứng lên ngay vì không chịu nổi mùi nước hồ xông lên.

- Đúng vậy, nước hồ thối quá, đi thôi!

Mọi người nhìn thấy rùa chới với, ai cũng có cảm nhận như là rùa đang trách cứ mình: “Các người đứng trên bờ mà không chịu nổi mùi tanh hôi của nước hồ, huống chi ta sống ở dưới này. Ta sống ở đây đã ngót trăm năm. Trước đây nước hồ trong xanh, thoáng mát. Ai qua đây cũng đều phải dừng lại ngắm hồ và tấm tắc khen. Còn bây giờ thì sao? Mặt nước hồ ngày càng bị thu hẹp lại vì con người lấp hồ để lấy đất cơi nới nhà ở. Hằng ngày, những người đến đây chơi hoặc sống quanh hồ lại thải xuống hồ biết bao nhiêu là chất bẩn ... Họ hàng nhà ta rồi đến ngạt thở mà chết thôi".

Các em thật ái ngại cho rùa. Họ dùng dằng bước đi và nhức nhối mang theo câu hỏi: “Phải làm gì đây để cứu rùa và nước không còn mùi hôi thối ?".

PHẠM LĂNG

(Giáo dục giá trị nhân văn ở trường THCS
NXB Giáo dục, 1997)