1. Lựa chọn trật tự từ trong câu

Câu 1 (trang 112 VBT Ngữ văn 8, tập 2)

Giải thích lí do sắp xếp trật tự từ trong những bộ phận câu và câu in đậm dưới đây:

a) Lịch sử ta có nhiều cuộc kháng chiến vĩ đại chứng tỏ tinh thần yêu nước của dân ta. Chúng ta có quyền tự hào về những trang sử vẻ vang thời đại Bà Trưng, Bà Triệu, Trần Hưng Đạo, Lê Lợi, Quang Trung,… Chúng ta phải ghi nhớ công lao của các vị anh hùng dân tộc, vì các vị ấy là tiêu biểu của một dân tộc anh hùng.

(Hồ Chí Minh, Tinh thần yêu nước của nhân dân ta)

b)                                                            Đẹp vô cùng, Tổ quốc ta ơi!

       Rừng cọ đồi chè, đồng xanh ngào ngạt

Nắng chói sông Lô, hò ô tiếng hát

       Chuyến phà dào dạt bến nước bình ca.

                                                         (Tố Hữu, Ta đi tới)

c)

- Ấy cũng may cho cô, vơ vẩn mãi ở ngoài phố thế này mà gặp mật thám hay đội con gái thì khốn.

- Mật thám tôi cũng chả sợ, đội con gái tôi cũng chả cần.

(Nguyễn Công Hoan, Người ngựa, ngựa người)

Lời giải chi tiết:

Câu 2 (trang 112 VBT Ngữ văn 8, tập 2)

Hoạt động 1: Chia lớp thành các nhóm, mỗi nhóm khoảng 5 học sinh. Mỗi nhóm tự tạo ra một câu rồi thay đổi trật tự từ của câu đó để tạo thành một (hoặc nhiều) câu khác nhưng nghĩa cơ bản không thay đổi.

Hoạt động 2: Đại diện của mỗi nhóm đọc to câu gốc (chưa thay đổi trật tự từ) của nhóm mình (chú ý không đọc câu đã thay đổi trật tự từ).

Hoạt động 3: Từng nhóm thảo luận để tạo ra những câu mới trên cơ sở thay đổi trật tự từ câu gốc của những nhóm khác.

Hoạt động 4: Các nhóm lần lượt trình bày những câu đã thay đổi trật tự từ trên cơ sở câu gốc của nhóm mình và của những nhóm khác.

Hoạt động 5: Các nhóm nhận xét kết quả của nhau và chọn ra nhóm tạo được câu gốc và câu thay đổi trật tự từ hay nhất.

Phương pháp giải:

Mẫu gợi ý: Hồ Gươm nằm cạnh bưu điện Hà Nội; Bưu điện Hà Nội nằm cạnh Hồ Gươm; Nằm cạnh Hồ Gươm là bưu điện Hà Nội; Nằm cạnh bưu điện Hà Nội là Hồ Gươm.

Lời giải chi tiết:

- Câu gốc: Hồ Gươm nằm cạnh phố cổ

- Các câu đảo tự: Nằm cạnh phố cổ là Hồ Gươm, Nằm cạnh Hồ Gươm là phố cổ, Phố cổ nằm cạnh Hồ Gươm.