1. Tôi và chúng ta

Câu 1 (trang 132 VBT Ngữ văn 9, tập 2)

Từ phần chú thích và đoạn trích này em hiểu mâu thuẫn cơ bản mà vở kịch Tôi và chúng ta thể hiện là gì? Ý nghĩa của nó đối với thực tiễn phát triển của xã hội ta thời kì ấy như thế nào?

Lời giải chi tiết:

- Mẫu thuẫn cơ bản trong vở kịch: mâu thuẫn giữa hai phái đối lập, một bên là những tư tưởng bảo thủ, lạc hậu với một bên là những tư tưởng tiến bộ, khát khao đổi mới

- Ý nghĩa của nó đối với thực tiễn: cần mạnh dạn đổi mới phương thức tổ chức, lề lối hoạt động.

Câu 2 (trang 132 VBT Ngữ văn 9, tập 2)

Muốn thể hiện sự phát triển của xung đột kịch, tác giả cần tạo được tình huống. Trong cảnh ba này, tình huống đó là gì? Mâu thuẫn cơ bản của tác phẩm đến đây bộc lộ như thế nào?

Lời giải chi tiết:

- Tình huống: Xí nghiệp Thắng Lợi lúc này tình trạng ngưng trệ sản xuất đã đến lúc đòi hỏi phải được giải quyết bằng những quyết định táo bạo kịp thời. Quyền giám đốc Hoàng Việt sau hơn một năm nhận chức vụ và tìm hiểu, củng cố lại xí nghiệp đã quyết định công bố kế hoạch sản xuất và phương án kinh doanh mới. Làm việc này có nghĩa là anh cùng kĩ sư Lê Sơn đã công khai tuyên chiến với cơ chế quản lí cũ, phương thức tổ chức lạc hậu. Điều này gây bất ngờ cho nhiều người. Trong đó có phó giám đốc Nguyễn Chính, quản đốc phân xưởng Trương phản ứng gay gắt nhất. Xung đột kịch ngày một phát triển căng thẳng. 

- Mâu thuẫn bộc lộ:

+ Của Trưởng phòng Tổ chức Lao động, Trưởng phòng Tài vụ liên quan đến biên chế, đến quỹ lương.

+ Của Quản đốc Trương liên quan đến hiệu quả của tổ chức quản lí khi Quyền giám đốc Hoàng Việt khẳng định không cần đến chức vụ này.

+ Của Phó giám đốc Nguyễn Chính dựa vào cấp trên, vào nguyên tắc, vào Nghị quyết Đảng ủy xí nghiệp.

=> Tất cả những xung đột đó cho thấy muốn mở rộng quy mô sản xuất phải có nhiều đổi mới thật mạnh mẽ và đồng bộ.

Chính cảch 3 này đã diễn ra mâu thuẫn quyết liệt giữa hai tuyến nhân vật đổi mới, dám nghĩ dám làm và bảo thủ, cứng nhắc.

Câu 3 (trang 133 VBT Ngữ văn 9, tập 2)

Qua đoạn trích, em hiểu như thế nào về tính cách của Giám đốc Hoàng Việt, kĩ sư Lê Sơn, Phó giám đốc Nguyễn Chính, Quản đốc phân xưởng Trương?

Lời giải chi tiết:

Qua hành động và ngôn ngữ, ta có thể hình dung đôi nét về tính cách của các nhân vật:

- Giám đốc Hoàng Việt: Là người lãnh đạo mạnh dạn đổi mới, có tinh thần dám chịu trách nhiệm, dám nghĩ dám làm, năng động, táo bạo không những vì sự nghiệp chung của nhà máy mà còn vì quyền lợi của anh chị em công nhân.

- Lê Sơn: Là kĩ sư có chuyên môn tốt, năng lực giỏi, đã nhiều năm gắn bó sống chết cùng xí nghiệp. Dẫu biết gian nan vất vả, vẫn chấp nhận cùng giám đốc Hoàng Việt đổi mới cải tiến toàn bộ hoạt động của nhà máy.

- Phó giám đốc Nguyễn Chính: Không chỉ bảo thủ mà còn khôn ngoan nhiều mánh khóe. Anh ta luôn vịn vào cấp trên, cơ chế không muối đổi mới những nguyên tắc đã cũ kĩ, lạc hậu.

- Quản đốc Trương: Suy nghĩ làm việc máy móc, hay tỏ quyền thế, hách dịch với chị em công nhân đồng sự.

Câu 4 (trang 134 VBT Ngữ văn 9, tập 2)

Em có nhận xét gì về xu thế phát triển và kết thúc của xung đột kịch.

Lời giải chi tiết:

- Đây là cuộc đấu tranh tất yếu và gay gắt. 

- Bao giờ trong giai đoạn đầu, cái mới cái táo bạo cũng vấp phải nhiều cản trở nhưng cuối cùng cũng sẽ chiến thắng. 

- Cách suy nghĩ, cách làm việc của Hoàng Việt, của Lê Sơn do phù hợp với yêu cầu của thực tế đời sống, với sự phát triển đi lên của xã hội nên được đa số anh chị em công nhân trong xí nghiệp ủng hộ.

Câu hỏi (trang 134 VBT Ngữ văn 9, tập 2)

Tóm tắt sự phát triển của mâu thuẫn kịch trong đoạn trích trên.

Lời giải chi tiết:

      Mâu thuẫn kịch trong đoạn trích phát triển thăng cấp qua các giai đoạn. Đầu tiên, giám đốc Hoàng Việt triển khai thông báo kế hoạch mới của mình bằng cách đặt câu hỏi cho Lê Sơn, Nguyễn Chính để chỉ ra tính hợp lý và khả thi của kế hoạch. Tuy nhiên, ngay sau đó, kế hoạch liên tục vấp phải sự cản trở của các thành viên khác trong xí nghiệp như phó giám đốc, bà trưởng phòng tài vụ và quản đốc. Nhưng với sự kiên quyết, tinh thần dám nghĩ, dám làm dựa trên cơ sở phục vụ cho lợi ích của công nhân xí nghiệp thì Hoàng Việt và Lê Sơn đã tiếp tục theo đuổi kế hoạch đổi mới phương thức kinh doanh của xí nghiệp trong sự ủng hộ của công nhân.