6. Đề số 6 - Đề kiểm tra 15 phút - Học kì 2 - Ngữ văn 12

Đề bài

Đọc ngữ liệu sau và trả lời các câu hỏi:

GIÁ NGƯỜI

     Giá người là một vật kiếm được bởi sự coi trọng người khác. Phàm người ai cũng thích có giá; mà nói chung ai cũng có lúc được có giá. Giá người, ai cũng có: mà rộng hay hẹp, lâu hay ngắn, thì đó là chỗ người ta hơn kém nhau.

     Trong nhà người ốm thì ông thầy thuốc có giá; trong đám hội chùa thì ông sư có giá; trong bàn xóc đĩa thì ông mở bát có giá; trong đám mổ lợn thì ông cầm dao bầu có giá; sông to sóng cả khách lạ trời chiều, bến vắng đò thưa, một chiếc thuyền nan thì cô lái có giá. Đình đám ai giá người ấy, giá ai đình đám ấy. Giá ông mở bát thì trong bàn xóc đĩa; ngoài bàn xóc đĩa thì ông mở bát không có giá. Xóc đĩa tan bàn thì hết giá ông mở bát. Giá ông cầm dao bầu, chỉ trong đám mổ lợn; ngoài đám mổ lợn ông dao bầu không có giá. Thịt lợn đã lên đĩa, cũng hết giá ông dao bầu. Mấy cái kia đại khái cũng như thế. Dẫu rộng, hẹp, lâu, chóng, hoặc có hơn kém nhau ít nhiều nhưng tự người quân tử coi xem, chỉ như thanh đóm ướt tẩm dầu tây, sáng không được bao nhiêu mà thì giờ rất ngắn ngủi. Ông Mạnh Tử thưa vua Tề Tuyên có nói rằng “Xin vua đừng thích cái sự mạnh bạo nhỏ”. Ta cũng muốn người đời đừng thích cái giá nhỏ.

(Theo Tản Đà – SGK Ngữ Văn 11 Nâng cao, tập 2, Tr74, NXBGD)

Câu 1:

Chỉ ra phong cách ngôn ngữ chính của văn bản trên?

Câu 2:

Tác giả so sánh điều gì với hình ảnh: “như thanh đóm ướt tẩm dầu tây, sáng không được bao nhiêu mà thì giờ rất ngắn ngủi”?

Câu 3:

Anh/chị hiểu như thế nào về lời khuyên của Mạnh Tử đối với vua Tề Tuyên?

Lời giải chi tiết

Câu 1:

Phong cách ngôn ngữ chính: nghị luận

Câu 2:

Tác giả so sánh sự tồn tại giá nhỏ của con người như thanh đóm ướt tẩm dầu tây, sáng không được bao nhiêu mà thì giờ rất ngắn ngủi.

Câu 3:

- Vận nước, sự nghiệp trị bình đòi hỏi những con người có tài năng, nhân cách lớn (giá lớn); không thể trông chờ vào những tài năng vặt vãnh (sự mạnh bạo nhỏ - giá nhỏ).

- Lời khuyên gián tiếp của Mạnh Tử đối với vua Tề Tuyên: cần nhìn xa trông rộng; sáng suốt, tỉnh táo lựa chọn, trọng dụng người có tài năng, nhân cách lớn để gánh vác công việc trị bình, mang lại lợi ích cho đất nước.